Rok 2020 nie należał do łatwych. Pandemia Covid-19 wpłynęła na zdrowie i życie milionów osób. Odcisnęła swoje piętno również na biznesie i globalnej gospodarce, chociaż niektóre branże, np. telemedycyna, dzięki niej zyskały i rozwinęły skrzydła.
Postawieni pod ścianą, dzielnie przez ostatni rok stawialiśmy czoło nowym wyzwaniom jako przedsiębiorcy, ale przede wszystkim jako ludzie. Niestety, nie wszyscy wyszli cało z tej sytuacji i poza koronawirusem żniwo zebrała depresja i zaburzenia jej towarzyszące.
Epidemia depresji
Według WHO na depresję choruje 350 mln ludzi na świecie. Jak podają naukowcy z Boston University School of Public Health, przed koronawirusem objawy depresji miało 8,5% dorosłych Amerykanów, a w połowie kwietnia bieżącego roku – już 27,8%. To ponad trzykrotny wzrost w stosunku do dotychczas odnotowywanego, biorąc pod uwagę skutki traumatycznych przeżyć Amerykanów związane z terroryzmem.
W Polsce ok. 8 mln osób ma zaburzenia psychiczne, a 1,5 mln z nich rocznie trafia do szpitali psychiatrycznych. Ofiarami tej choroby są osoby w różnym wieku, także dzieci i młodzież. Nie wszyscy zgłaszają się po pomoc do specjalisty, więc dane statystyczne nie są do końca miarodajne.
Jak wynika z danych Instytutu Psychiatrii i Neurologii, zapotrzebowanie na pomoc psychiatryczną w naszym kraju obejmuje 5–10% populacji. Skutki pandemii – stres, izolacja, rosnące napięcie, niepewna sytuacja ekonomiczna – jeszcze bardziej pogłębiły objawy depresji u osób, które dotychczas borykały się z tą chorobą. Jednak według lekarzy to dotychczas odporne na załamania nerwowe osoby znacznie częściej szukają profesjonalnej pomocy psychiatrów czy psychologów.
Nagle nasze życie zmieniło się o 180 stopni, zamknięto szkoły, wprowadzono lekcje zdalne, większość osób pracuje z domu i nie ma zapewnionych takich warunków jak w biurze. Dodatkowo atakują nas z zewnątrz komunikaty medialne, wprowadzając jeszcze większe napięcie, poza nadrzędną funkcją informacyjną – zwiększając frustrację.
Depresja i lęk to najczęstsze schorzenia psychiczne na świecie i często występują łącznie. Jako stan kliniczny depresja i lęk to coś więcej niż smutek, przygnębienie lub stres. Depresja to zbiór objawów, które obejmują uczucie smutku, brak motywacji lub drażliwość; utratę zainteresowania rzeczami, które kiedyś cieszyły, albo problemy w związku. Objawy klinicznej depresji wpływają na codzienne funkcjonowanie lub obowiązki osobiste i utrzymują się przez kilka tygodni (za Amy B. Sullivan).
Biorąc pod uwagę ograniczony dostęp do opieki medycznej, z jakim mamy do czynienia podczas pandemii koronawirusa, technologie cyfrowe, takie jak telemedycyna, mogą stanowić realną pomoc dla uwięzionych w domach pacjentów.
Zdalna psychoterapia
Według Raportu Rzecznika Praw Obywatelskich pt: „Ochrona zdrowia psychicznego w Polsce” u 23% Polaków można rozpoznać przynajmniej jedno zaburzenie psychiczne w ciągu życia, a prognozy Światowej Organizacji Zdrowia wskazują, że do 2030 r. depresja będzie na pierwszym miejscu wśród najczęściej występujących chorób.
Dbanie o zdrowie psychiczne i fizyczne jest bardzo ważne. To codzienne czynności, niekiedy drobne, które pozwalają nam zachować równowagę i skutecznie mierzyć się z przeciwnościami losu.
Jeśli zły stan zdrowia się utrzymuje, konieczne jest leczenie, a w przypadku zaburzeń psychicznych takim leczeniem jest psychoterapia. W trakcie leczenia kładzie się nacisk na trwałą współpracę specjalisty z pacjentem, która zmierza w kierunku satysfakcjonującej dla pacjenta zmiany w nim samym, w jego zachowaniu lub w sytuacji życiowej.
Jedną z największych zmian, jaka powinna się wydarzyć w zakresie wspierania zdrowia psychicznego podczas tej pandemii, jest przejście z opieki osobistej na opiekę wirtualną lekarzy psychiatrów.
Pandemia koronawirusa przyczyniła się do upowszechnienia telemedycyny i do zwiększenia świadomości ludzi w obszarze korzystania z dostępnych na rynku form świadczeń zdrowotnych. Ubezpieczyciele zwiększyli ofertę produktów życiowych, oferując klientom polisy obejmujące świadczenia związane z diagnostyką i leczeniem wirusa SARS-CoV-2. W ramach polisy obejmującej opiekę medyczną pacjenci mogą skorzystać z wizyty u psychologa czy psychiatry online.
Terapia prowadzona zdalnie w obecnej sytuacji wydaje się idealnym rozwiązaniem. Należy docenić jej dostępność dla pacjenta, bowiem wizyta odbywa się w miejscu komfortowym dla osoby potrzebującej pomocy i jest dostosowana do jej potrzeb. Stres i obawa przed opinią otoczenia w wielu przypadkach powoduje, że pacjent unika kontaktu ze specjalistą. Korzystanie z cyfrowych rozwiązań zwiększa poczucie bezpieczeństwa i zapewnia poufność.
Dla psychoterapeutów i psychiatrów to również wygodna forma udzielania pomocy. Mogą rozwinąć kolejny kanał komunikacji z nowymi pacjentami i na bieżąco monitorować stan zdrowia dotychczasowych.
Specjaliści korzystający z telemedycyny doceniają oszczędność czasu, który tracili na dojazd do pracy, a także możliwości, jakie dają nowinki technologiczne w zakresie samej diagnostyki pacjenta.
Telepsychiatria jest jedną z nowych dziedzin psychiatrii. Ta metoda terapii włącza w procesie leczenia system wideokonferencyjny, wideoedukację, kontrolę zażywania leków i różne formy treningów. Zdalna psychoterapia wykorzystywana jest również w tradycyjnej terapii poznawczo-behawioralnej (CBT).
Podczas leczenia online obowiązują te same zasady bezpieczeństwa i poufności, psycholog i psychoterapeuta zobowiązani są do zachowania tajemnicy zawodowej, świadcząc zdalne konsultacje.
Ponadto Kodeks Etyczno-Zawodowy Psychologa, jak i Kodeks Etyczny Psychoterapeuty Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego nie zakazują świadczenia psychoterapii przez internet.
Światełko w tunelu
Temat zdrowia stał się języczkiem u wagi w dobie pandemii, a co za tym idzie, wzrosło zainteresowanie polisami zdrowotnymi i ubezpieczeniami na życie. Sytuacja wymusiła na przedsiębiorcach konieczność opuszczenia strefy komfortu.
Na szczęście branża ubezpieczeniowa wychodzi z cienia i stara się zmienić sposób myślenia o produktach zdrowotnych, oferując rozwiązania, które zadbają o klienta holistycznie. Ubezpieczając dom i samochód, możesz zadbać o zdrowie, także psychiczne, swoje i swojej rodziny.
Priorytetem w skali globalnej stało się zdrowie ludzkie i stabilność systemu zdrowotnego. Nowe technologie stosowane w medycynie, takie jak zdalne konsultacje medyczne, urządzenia służące do samodzielnych pomiarów, które przesyłają wynik bezpośrednio na telefon lekarza, czy algorytmy stosowane w analizowaniu zdjęć rentgenowskich, mają wprowadzić nas na wyższy poziom i znacząco odciążyć system opieki medycznej.
Nie możemy zapomnieć, że lekarze i cały personel medyczny są tylko ludźmi, a praca, jaką wykonują, przynosi satysfakcję, lecz także generuje ogromny stres, zwłaszcza obecnie. Na szczęście wiele organizacji wspiera medyków, oferując bezpłatne porady terapeutyczne, również online.
TakesCare w swojej ofercie posiada usługi wielu specjalistów z zakresu psychoterapii. Zarówno w formie pojedynczych e-konsultacji, jak i w pakietach opieki medycznej zapewniamy możliwość prowadzenia terapii zdalnej dla osób, które tego potrzebują.
Z tych trudnych sytuacji, z jakimi zmagaliśmy się przez ostatni rok, należy wynieść naukę na kolejne lata. Zdrowie jest priorytetem, a zdrowie psychiczne nieodzownie łączy się ze zdrowiem fizycznym i odwrotnie.
Relacje międzyludzkie i biznesowe pozwalają nam zachować normalność w trudnych czasach izolacji. Kontakt z drugim człowiekiem nie musi odbywać się wyłącznie bezpośrednio, a kanały zdalnej komunikacji znoszą bariery odległości i wszelkich obostrzeń związanych z pandemią. Korzystajmy z nich bez obaw i dbajmy o siebie i swoich bliskich.
Dominik Mazur
założyciel TakesCare
