Gdyby zakres ochrony obejmował szkody powstałe przy łamaniu prawa, to ryzyko ubezpieczeniowe byłoby nieproporcjonalnie wysokie, a tym samym wymagałoby znaczącego podniesienia składki. Takie rozwiązanie byłoby niekorzystne dla całego rynku i dla znakomitej większości użytkowników dronów – zwraca uwagę Artur Dziekański, rzecznik Polskiej Izby Ubezpieczeń, we wpisie na blogu PIU.
Odpowiedzialność oparta na zasadzie ryzyka a przestrzeganie przepisów
Zgodnie z przepisami prawa lotniczego odpowiedzialność operatora drona jest oparta na zasadzie ryzyka (art. 206 ust. 1 Prawa lotniczego). Oznacza to, że w przypadku szkody powstałej w trakcie prawidłowo wykonywanej operacji, wina operatora nie jest badana – ochrona ubezpieczeniowa przysługuje niezależnie od jego zawinienia.
Jednocześnie jednak wykonywanie operacji z naruszeniem przepisów prawa lotniczego istotnie zwiększa ryzyko powstania szkody lub rozmiaru szkody. Najczęstsze naruszenia dotyczą m.in. przekraczania dopuszczalnej wysokości lotu, wykonywania lotów w niedozwolonych strefach, braku wymaganych uprawnień do wykonywania określonych operacji, w szczególności w przypadku lotów monitorujących infrastrukturę krytyczną lub wielkoskalowe obiekty przemysłowe.
Uwzględnienie takiego ryzyka w obowiązkowym ubezpieczeniu, bez wyłączenia odpowiedzialności w przypadku działań sprzecznych z prawem, skutkowałoby znacznym wzrostem kosztów składek dla wszystkich operatorów, także tych działających zgodnie z przepisami.
Zdecydowana większość operatorów dronów to mikroprzedsiębiorcy wykonujący nieskomplikowane operacje albo osoby prywatne wykorzystujące drony rekreacyjnie, dla których obowiązek zawarcia umowy z bardzo wysoką sumą gwarancyjną mógłby się wiązać z nadmiarowym obciążeniem finansowym. Przedsiębiorcy wykonujący skomplikowane operacje, które mogą wyrządzić wyższe szkody niż suma gwarancyjna, mogą zawrzeć dodatkowe, dobrowolne umowy ubezpieczenia OC, uzupełniające sumę gwarancyjną.
Wyłączenie odpowiedzialności za szkody powstałe przy naruszeniu przepisów standardem rynkowym
Zapis o wyłączeniu odpowiedzialności w przypadku operacji prowadzonych z naruszeniem przepisów nie jest rozwiązaniem wyjątkowym czy ograniczającym ochronę poszkodowanych. To standardowy element w konstrukcji ubezpieczeń dobrowolnych i obowiązkowych, oparty na zasadzie proporcjonalności ryzyka.
Rozwiązanie ma na celu budowanie odpowiedzialnego, zrównoważonego systemu ubezpieczeń, który nie subsydiuje zachowań niezgodnych z prawem kosztem uczciwych uczestników rynku. W przeciwnym razie operatorzy przestrzegający przepisów byliby obciążani finansowo za ryzyka generowane przez osoby łamiące prawo. Należy jednocześnie pamiętać, że każdorazowo przy likwidacji szkody badane są okoliczności jej powstania. Te wyłączenia nie działają automatycznie.
OC operatora drona to nie OC ppm
W odróżnieniu od obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, prawo lotnicze nie przewiduje dla ubezpieczyciela prawa regresu wobec sprawcy szkody. W praktyce oznacza to, że ubezpieczyciel nie ma możliwości odzyskania wypłaconego odszkodowania od operatora, który dopuścił się naruszenia.
Gdyby zakres ochrony obejmował również szkody powstałe przy łamaniu przepisów, ryzyko ubezpieczeniowe byłoby nieproporcjonalnie wysokie, a tym samym, zgodnie z art. 33 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, wymagałoby znaczącego podniesienia składki. Takie rozwiązanie byłoby niekorzystne dla całego rynku i dla większości użytkowników dronów.
Ochrona poszkodowanych pozostaje realna
Ochrona ubezpieczeniowa w ramach obowiązkowego OC operatorów drona zapewnia rekompensatę dla poszkodowanych w przypadku szkód powstałych w wyniku zdarzeń niezawinionych przez operatora oraz w sytuacjach, gdy do szkody doszło pomimo przestrzegania przez operatora przepisów prawa.
Wyłączenie odpowiedzialności za szkody powstałe przy łamaniu prawa nie ogranicza zatem ochrony poszkodowanych w przypadkach, dla których system został stworzony, tj. w sytuacjach nieprzewidywalnych, niezależnych i zgodnych z zasadami wykonywania lotów.
Celem systemu obowiązkowych ubezpieczeń OC operatorów dronów jest zapewnienie ochrony poszkodowanym przy jednoczesnym utrzymaniu równowagi między bezpieczeństwem prawnym, finansowym i technicznym.
Wyłączenie odpowiedzialności za szkody powstałe wskutek naruszenia przepisów prawa jest elementem tej równowagi, chroni uczciwych operatorów, którzy działają zgodnie z obowiązującymi regulacjami.
Więcej
(AM, źródło: PIU)
