22 lipca do konsultacji publicznych trafił projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem rozwoju rynku finansowego oraz ochrony inwestorów. Akt wprowadza szereg zmian w ustawach dotyczących rynku ubezpieczeń.
Nowe przepisy opracowane przez Ministerstwo Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej mają na celu uporządkowanie i usprawnienie funkcjonowania instytucji rynku finansowego, w szczególności w zakresie eliminacji barier dostępu do rynku finansowego, usprawnienia nadzoru nad rynkiem finansowym, ochrony klientów instytucji finansowych, ochrony akcjonariuszy mniejszościowych w spółkach publicznych oraz zwiększenia poziomu cyfryzacji w realizacji przez Komisję Nadzoru Finansowego obowiązków nadzorczych, przez odpowiednie zmiany w zakresie ustaw go regulujących.
W uzasadnieniu do projektu jego autorzy napisali, że obserwacja funkcjonowania polskiego rynku finansowego w ostatnich latach prowadzi do wniosku, iż niezbędna jest przekrojowa i kompleksowa nowelizacja ustaw regulujących różne obszary rynku finansowego. Zmiany proponowane w niektórych regulacjach dotyczących sektora finansowego zakładają ujednolicenie rozwiązań prawnych w zakresie uprawnień poszczególnych służb do uzyskiwania informacji zawierających tajemnice prawnie chronione, a także rozszerzenie obowiązku zachowania w tajemnicy informacji o przekazaniu danych uprawnionym służbom.
Więcej służb zyska dostęp do informacji
Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie nowych rozwiązań oraz usprawnień obowiązujących regulacji prawnych w obszarze rynku finansowego. Najważniejsze zmiany legislacyjne zakładają dokonanie zmian w ustawach obejmujących wszystkie sektory rynku finansowego. Projekt zakłada m.in. nowelizację ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. Proponowane zmiany brzmienia jej artykułów 35 i 36 ma na celu wdrożenie postulatów Zespołu zadaniowego ds. opracowania metodyki postępowania w związku z zabezpieczeniem majątkowym. W art. 35 w ust. 2 rozszerzona została grupa organów, na żądanie których zakład ubezpieczeń ma obowiązek udzielenia informacji stanowiących tajemnicę dotyczącą poszczególnych umów ubezpieczenia, o Straż Graniczną oraz Centralne Biuro Antykorupcyjne. Proponuje się również ujednolicenie z innymi służbami kompetencji Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Z kolei zmiana w art. 36 ust. 1 ma na celu rozszerzenie grupy organów, którym zakład ubezpieczeń i osoby w nim zatrudnione oraz osoby, za pośrednictwem których zakład wykonuje czynności ubezpieczeniowe, są obowiązane zachować w tajemnicy informacje dotyczące udzielania informacji.
Dodawany przepis w art. 70 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej nadaje Komisji Egzaminacyjnej dla Aktuariuszy uprawnienie do wskazania wymaganego poziomu egzaminu uzyskiwanego w trakcie studiów przez kandydatów na aktuariuszy. W regulacji zaproponowano umożliwienie Komisji dookreślenie wymaganego poziomu wyników egzaminów uzyskanych na studiach wyższych, przy zachowaniu dotychczasowych wymogów. Z kolei zmiana brzmienia art. 319, polegająca na dodaniu regulacji zawartej w ust. 4, ma charakter doprecyzowujący. Z treści przepisu będzie wynikać, że zakład ubezpieczeń i zakład reasekuracji w likwidacji w dalszym ciągu podlegają nadzorowi KNF.
Zmiany brzmienia art. 320 ust. 5 oraz dodanie regulacji zawartych w ust. 6‒8, mają na celu wzmocnienie kompetencji organu nadzoru w zakresie wyznaczania likwidatora z urzędu w przypadku likwidacji dobrowolnej zakładu ubezpieczeń lub reasekuracji. Dodanie regulacji zawartych w art. 322 ust. 3‒8 ma na celu doprecyzowanie przepisów określających uprawnienia i obowiązki organów zakładu ubezpieczeń i zakładu reasekuracji w likwidacji przymusowej oraz uprawnień i obowiązków likwidatora takiego.
Proponowana zmiana brzmienia art. 323 ust. 1 pkt 1 oraz dodanie przepisu art. 323 ust. 1a ma na celu wzmocnienie kompetencji organu nadzoru w zakresie likwidacji przymusowej. Dodanie art. 324a ma na celu wprowadzenie przepisów umożliwiających sprawowanie funkcji likwidatora przez osoby prawne oraz doprecyzowanie wymogów, które powinni oni spełniać.
KNF będzie mogła szybciej karać ubezpieczycieli i menedżerów
W noweli ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej zaproponowano też uchylenie art. 361 ust. 2 i uprawnienie organu nadzoru do nakładania kar na wskazane podmioty i osoby w przypadku, gdy zakład ubezpieczeń nie wypełni w wyznaczonym terminie zaleceń, o których mowa w art. 361 ust. 1. Zmiana ma skrócić czas prowadzenia działań nadzorczych wobec podmiotów rynku ubezpieczeniowego podlegających nadzorowi KNF z uwagi na wyeliminowanie instytucji „zobowiązania do wykonania zaleceń”. Dodany ma też być art. 362 ust. 3a, umożliwiający nadzorowi stosowania takiego narzędzia sankcyjnego względem członków zarządów lub prokurentów również w przypadkach wymienionych w ust. 2. Zgodnie z proponowaną treścią przepisu organ nadzoru będzie miał możliwość nakładania sankcji na członków zarządów zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji oraz prokurentów również po ustaniu pełnienia funkcji lub zajmowania stanowiska przez osobę odpowiedzialną za dane naruszenie. Równocześnie proponuje się uchylenie w art. 362 ust. 3 jako nadmiarowego.
Kolejna zmiana w brzmieniu art. 362 polega na zwiększeniu maksymalnej wysokości kar nakładanych na członków zarządu zakładu ubezpieczeń albo zakładów reasekuracji oraz prokurentów. Projektodawca chce je zwiększyć do 20 mln zł. W art. 362a ust. 1 proponuje się określenie katalogu okoliczności, które organ nadzoru będzie brał pod uwagę przy określaniu wysokości kar pieniężnych nakładanych na członków zarządu lub rady nadzorczej zakładu ubezpieczeń i zakładu reasekuracji oraz prokurentów. Z kolei dodany art. 362a ust. 2 określa maksymalny czas, w jakim kara na dany zakład może być nałożona. Zgodnie z nim nadzór nie będzie mógł nałożyć kary na dany zakład, jeżeli od uzyskania informacji o naruszeniu upłynęło więcej niż 6 miesięcy albo od popełnienia tego naruszenia upłynęło więcej niż 2 lata. W art. 366 zaproponowano wprowadzenie przepisów, które wyposażą KNF w środki nadzoru następczego umożliwiające nakładanie administracyjnych kar pieniężnych na podmioty naruszające zakazy lub ograniczenia Z kolei zmiana brzmienia przepisu art. 415 ust. 2 polega na zastąpieniu dotychczasowego uzależnienia możliwości nakładania kar od ustalenia braku wykonania w wyznaczonym terminie decyzji zobowiązującej do wykonania przez podmiot zaleceń pokontrolnych.
Nowe regulacje dla dystrybutorów
Rządowy projekt przewiduje także zmiany w ustawie o dystrybucji ubezpieczeń. W art. 3 dodany zostanie ustęp ust. 3 wynikający z wejścia w życie z dniem 1 lipca 2021 r. przepisów wprowadzających regulacje dotyczące prostej spółki akcyjnej. Z kolei w art. 19 w ust. 3 w pkt 2 dodana zostanie lit. c, regulująca kwestię spełniania wymogów ustawowych przez określone osoby, w sytuacji gdy wspólnikami agentów ubezpieczeniowych oraz agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające, będących spółkami nieposiadającymi osobowości prawnej, są spółki nieposiadające osobowości prawnej. W związku ze zmianą w art. 19 w ust. 3 ustawy o dystrybucji ubezpieczeń zmieniono też art. 55 ust. 2 pkt 7 dotyczący zawartości rejestru agentów ubezpieczeniowych. W art. 40 proponuje się uregulowanie oraz ujednolicenie regulacji związanych z zapewnia zapewnieniem obsługi komisji egzaminacyjnej dla brokerów ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych przez UKNF.
Zmiana w art. 53 oraz dodanie art. 57a mają na celu wprowadzenie możliwości zamknięcia wpisu w rejestrze pośredników ubezpieczeniowych w sytuacji niefunkcjonującego zakładu ubezpieczeń. Dodanie art. 88a ma na celu objęcie zakresem tajemnicy zawodowej osób wykonujących pracę w UKNF na podstawie umowy o dzieło, umowy zlecenia albo innych umów cywilnoprawnych wykonujących obowiązki wynikające z ustawy. Obecnie osoby te nie są objęte zakresem tajemnicy zawodowej określonej w art. 372 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. Zachowanie tajemnicy nie wynika również z ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym, która obliguje do zachowania tajemnicy jeżeli to wynika z innych ustaw. Konieczne jest więc uregulowanie tej kwestii w ustawie o dystrybucji ubezpieczeń.
Rządowy projekt wprowadza także zmiany w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK. W art. 8 proponuje się usunięcie ust. 2 i 3 nakładających na zakłady ubezpieczeń obowiązek przekazywania organowi nadzoru informacji dotyczących każdorazowych zmian taryf składek ubezpieczeń obowiązkowych.
Koniec dyskryminacji posiadaczy polis dobrowolnych
Z kolei zmiana w art. 102 wynika z faktu, iż obowiązujące przepisy nie przewidują sankcji za niewykonywanie obowiązków związanych z zasilaniem Ośrodka Informacji UFG. Zaproponowano zatem wprowadzenie normy, która będzie stanowiła podstawę do zastosowania środków nadzorczych przez KNF w przypadku ciągłego nieprzekazywania przez zakład ubezpieczeń określonych danych w wyznaczonym terminie. Natomiast zmiana ust. 1 w art. 106 wynika z faktu, iż obecna norma w pewnym sensie dyskryminuje poszkodowanych, którzy zawarli ubezpieczenia dobrowolne (np. AC), bowiem w przypadku szkody spowodowanej przez nieubezpieczonego lub nieustalonego sprawcę nie otrzymają oni odszkodowania z UFG, tylko są zmuszeni skorzystać z posiadanej polisy dobrowolnej. W związku z tym proponuje się doprecyzowanie obecnej normy i wskazanie, iż w sytuacji gdy poszkodowany w przypadku szkody w mieniu zaspokoił swoje roszczenie z posiadanej umowy ubezpieczenia dobrowolnego, UFG wyrównuje szkodę w części, w której nie została zaspokojona ze wspomnianej polisy, wraz z uwzględnieniem utraconych zniżek składki oraz prawa do zniżek składki.
Propozycje zmian w art. 108 mają na celu doprecyzowanie terminu przeprowadzania likwidacji szkód na rzecz UFG przez zakłady ubezpieczeń oraz wprowadzenia uprawnienia dla organu nadzoru do zastosowania sankcji za nieterminową likwidację takich szkód. W związku z tym proponuje się również wprowadzenie analogicznych regulacji do postępowań w przypadku ogłoszenia upadłości zakładu ubezpieczeń. Natomiast zmiana w art. 136 ust. 5 umożliwi przekazywanie przez PBUK do UFG informacji o wypadku drogowym, w określonym przepisami ustawy zakresie.
Nowe przepisy mają zostać przyjęte przez rząd w I kwartale 2022 r.
Artur Makowiecki
news@gu.home.pl
