18 lipca 2022 r. KNF opublikowała 25 nowych rekomendacji dla branży ubezpieczeniowej, które mają być stosowane przy szacowaniu szkód i wypłacie odszkodowań z ubezpieczeń komunikacyjnych, w tym OC sprawcy wypadku drogowego.
Rekomendacje KNF związane są ze wszystkimi rodzajami ubezpieczeń komunikacyjnych. Tych 25 rekomendacji dotyczy trzech obszarów tematycznych:
- organizacji, zarządzania, nadzoru oraz kontroli procesu likwidacji szkód,
- sposobu prowadzenia postępowania likwidacyjnego,
- sposobu ustalania wysokości świadczenia.
Poza zaleceniami, które obowiązywały na mocy wytycznych z 2014 r., dotyczących takich kwestii, jak terminowość wypłacania świadczeń, zasady pełnego odszkodowania, obowiązku informacyjnego oraz nadzoru i kontroli procesów likwidacji szkód przez zakład ubezpieczeń, nowe rekomendacje objęły swoim zakresem także takie zagadnienia, jak najem pojazdu zastępczego, kwestię zwrotu kosztów zewnętrznej ekspertyzy w związku ze szkodą, zawieranie realizacji kompleksowej usługi likwidacji szkody oraz kwestie zawierania ugód.
Jak podkreśla KNF, celem rekomendacji jest zapewnienie zgodności działalności zakładów ubezpieczeń z przepisami prawa, zapobieżenie naruszaniu interesów ubezpieczających, ubezpieczonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia oraz ograniczenie ryzyka występującego w działalności zakładów ubezpieczeń.
Rekomendacje zawierają wymagania wynikające wprost z obowiązujących przepisów prawa, z orzeczeń Sądu Najwyższego oraz z oczekiwań nadzorczych od zakładów ubezpieczeń w organizacji i zarządzaniu przez nie procesem likwidacji szkód.
Najważniejsze zmiany
Zgodnie z nowymi, a konkretnie z rekomendacją nr 15, ubezpieczyciel nie będzie mógł stosować innych kryteriów uwzględniania cen części zamiennych, materiałów i stawek za usługi warsztatów naprawczych w przypadku rozliczenia kosztorysowego oraz serwisowego.
W dalszej części rekomendacji wskazano na pojęcie rynku lokalnego, mowa w tym przypadku o obszarze gminy lub powiatu, na terenie których znajduje się miejsce zamieszkania poszkodowanego.
Zgodnie z rekomendacją zakład ubezpieczeń zostanie zobowiązany do uwzględniania stawek za roboczogodzinę z rynku lokalnego, co prowadzi de facto do przymusowej akceptacji kosztorysów na podstawie kryterium geograficznego, gdyż zakład ubezpieczeń nie powinien kwestionować poniesionych przez uprawnionego kosztów naprawy pojazdu w wybranym przez niego warsztacie, jeżeli koszty te zostały ustalone według cen, którymi posługuje się wybrany przez uprawnionego warsztat dokonujący naprawy pojazdu, choćby te ceny odbiegały od cen przeciętnych, jeżeli tylko odpowiadają cenom stosowanym na rynku lokalnym.
W rekomendacji 16 pkt 1 wskazano ponadto, iż usługa kompleksowej likwidacji szkody zorganizowana przez ubezpieczyciela co do zasady będzie musiała być świadczona przez warsztaty działające na lokalnym rynku.
Nowe rekomendacje całkowicie wyłączyły możliwość korzystania przez ubezpieczycieli z rabatów i upustów przy ustalaniu odszkodowania. Zgodnie bowiem z rekomendacją 17 pkt 3, ustalając należne świadczenie, zakład ubezpieczeń nie może powoływać się na rabaty lub upusty obowiązujące we współpracujących z nim warsztatach naprawczych i punktach sprzedaży. Wskazać należy, iż kwestia „rabatów” nie była do tej pory jednoznacznie rozstrzygnięta w praktyce, szczególnie sądowej.
W rekomendacji 24 wskazano ponadto, iż odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń z tytułu umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów obejmuje zwrot uzasadnionych wydatków z tytułu sporządzenia na zlecenie uprawnionego opinii (ekspertyzy) przez osobę trzecią, o ile sporządzenie takiej opinii (ekspertyzy) było niezbędne do efektywnego dochodzenia świadczenia.
Podsumowanie
KNF oczekuje, że zakłady ubezpieczeń będą stosować rekomendacje nie później niż od 1 listopada 2022 r. Rekomendacje będą wdrażane w bardzo trudnym okresie, ze względu m.in. na wciąż rosnącą inflację, w czasie gdy w dalszym ciągu występują problemy z dostępnością części. To wszystko oczywiście odbije się na wysokości cen ubezpieczeń.
Jak podkreśla jednak KNF, celem rekomendacji jest przede wszystkim zapewnienie zgodności działalności zakładów ubezpieczeń z przepisami prawa, zapobieżenie naruszaniu interesów ubezpieczających, ubezpieczonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia oraz ograniczenie ryzyka występującego w działalności zakładów ubezpieczeń.
Konrad Sikorski
kancelaria Strażeccy, Jaliński i Wspólnicy
- Rekomendacje winny być stosowane najpóźniej od 1 listopada 2022 r.
- Rekomendacje spowodują wzrost ceny ubezpieczenia.
- Ubezpieczyciel nie będzie mógł powoływać się rabaty i upusty przy ustalaniu wysokości odszkodowania.
- Koszt prywatnej ekspertyzy służący do efektywnego dochodzenia świadczenia będzie zwracany przez ubezpieczycieli.
- Rynek lokalny to obszar gminy lub powiatu, na którym znajduje się miejsce zamieszkania poszkodowanego.
