Od 2020 r. obowiązują przepisy nakładające na największe podmioty (w tym na ubezpieczycieli) obowiązek składania sprawozdań o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. W sprawozdaniach wykazywane są zbiorcze dane dotyczące praktyk płatniczych występujących w ramach prowadzonej działalności, w zakresie terminów regulowania zobowiązań i otrzymywania należności oraz występujących zatorów płatniczych.
Dotychczas przedsiębiorcy złożyli sprawozdania za 2020 oraz za 2021 r. Po tych doświadczeniach oraz po analizie przekazanych danych Ministerstwo Rozwoju postanowiło zmodyfikować obowiązujące przepisy i przedstawiło projekt nowelizacji (projekt nr UD306).
Poniżej przedstawiamy zaproponowane w ramach projektu zmiany, które w naszej ocenie są kluczowe z perspektywy sprawozdań o terminach zapłaty składanych przez zakłady ubezpieczeń.
Wyłączenie z raportowania transakcji ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych
Z perspektywy działalności ubezpieczeniowej w praktyce szczególnie utrudnione jest raportowanie terminów zapłaty stosowanych w umowach ubezpieczenia oraz w umowach reasekuracji, co wynika ze specyfiki tego rodzaju umów oraz realizowanych w ramach nich płatności.
Ministerstwo w nowelizacji zaproponowało wyłączenie z zakresu sprawozdania o praktykach płatniczych transakcji zawieranych w zakresie działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, o których mowa w art. 4 ust. 1 i 2 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.
Wyjaśniając wątpliwości co do zakresu ww. wyłączenia, ministerstwo wskazało, że będzie ono obejmowało wyłącznie transakcje sensu stricto ubezpieczeniowe, tj. w zakresie umów ubezpieczenia oraz umów reasekuracji.
Bez wątpienia obowiązki ubezpieczycieli dotyczące sporządzania sprawozdań zostaną w tym zakresie w istotny sposób uproszczone, ponieważ transakcje ubezpieczeniowe stanowią ważną część zdarzeń raportowanych w sprawozdaniach.
Co istotne, powyższym wyłączeniem z obowiązku raportowania nie będą objęte płatności realizowane na rzecz pośredników ubezpieczeniowych. Ministerstwo uzasadnia swoje stanowisko tym, że pośrednicy (agenci, brokerzy) są zasadniczo podmiotami mniejszymi od ubezpieczyciela, więc wykazywanie ewentualnych opóźnień w płatnościach na rzecz tego rodzaju podmiotów jest zasadne.
Wyłączenie z raportowania transakcji wewnątrzgrupowych
Kolejne wyłączenie przewidziane w nowelizacji dotyczy transakcji realizowanych przez podmioty należące do tej samej grupy kapitałowej. W treści uzasadnienia do projektu doprecyzowano, że przedmiotowe wyłączenie obejmie zarówno transakcje wewnątrzgrupowe pomiędzy podmiotami krajowymi, jak i realizowane z zagranicznymi podmiotami powiązanymi.
Zakłady ubezpieczeń zasadniczo funkcjonują w ramach grup kapitałowych, wprowadzenie wyłączenia dotyczącego transakcji z podmiotami z grupy będzie więc dużym uproszczeniem, również z uwagi na specyfikę tego rodzaju rozliczeń.
Zmiany w zakresie raportowanych danych
Kluczowym elementem nowelizacji jest modyfikacja zakresu informacji wykazywanych w sprawozdaniu.
Zgodnie z projektem, w tzw. części przepływowej sprawozdania wykazywane będą zbiorczo wartości świadczeń otrzymanych oraz spełnionych w danym roku w terminie wynikającym z umowy.
W porównaniu z aktualną wersją przepisów zniesiony zostanie obowiązek wykazywania przedziałów czasowych, w których świadczenie zostało spełnione/otrzymane. Zakres wykazywanych w tej części informacji zostanie więc ograniczony.
Zmiana obejmuje również terminy uwzględniane na potrzeby raportowania. Obecnie terminy płatności wykazywane w sprawozdaniu są liczone od dnia wystawienia faktury/rachunku. Natomiast zgodnie z nowelizacją, istotne będą terminy określone w umowie. Może się to wiązać z koniecznością weryfikacji zakresu gromadzonych informacji dotyczących terminów płatności, które są gromadzone w wewnętrznych systemach.
Zmiany obejmują również zakres informacji dotyczących świadczeń nieotrzymanych oraz niespełnionych w terminie (tzw. część zatorowa). Jak wynika z treści projektu, oprócz wartości świadczeń niezbędne będzie również wykazanie ich w przedziale czasowym, w jakim mieści się przekroczenie terminu uregulowania należności.
Analogicznie jak w aktualnym stanie prawnym, w sprawozdaniu będzie trzeba wykazać procentowy udział nieotrzymanych świadczeń w całkowitej wartości świadczeń pieniężnych należnych w danym roku oraz wartości świadczeń niespełnionych w wartości świadczeń, do spełnienia których podmiot był zobowiązany.
W zakresie części zatorowej wykazywane dane zostaną więc rozszerzone o konieczność wykazywania terminów opóźnienia, co może wiązać się z koniecznością modyfikacji zakresu danych gromadzonych dotychczas na potrzeby składania sprawozdań.
Przesunięcie terminu na raportowanie oraz status nowelizacji
Kolejną dobrą dla przedsiębiorców zmianą jest przesunięcie terminu na złożenie sprawozdania. Dotychczas sprawozdanie za dany rok było składane do 31 stycznia następnego roku. W nowelizacji zaproponowane zostało wydłużenie terminu na raportowanie do 30 kwietnia następnego roku, co z perspektywy przedsiębiorców jest korzystnym rozwiązaniem, ponieważ na początku roku przedsiębiorcy zmagają się z dużą ilością innego rodzaju obowiązków.
W tym zakresie należy zwrócić uwagę, że aktualna treść nowelizacji przewiduje, że zarówno nowy termin raportowania, jak i nowe zasady raportowania przewidziane w projekcie będą miały zastosowanie już do sprawozdania za 2022 r., składanego do 30 kwietnia 2023 r. Będzie się to wiązało z koniecznością dostosowania danych zbieranych za 2022 r. do nowych zasad raportowania.
Podsumowanie projektowanych zmian
Opracowywana nowelizacja niesie za sobą istotne zmiany dotyczące sprawozdań o terminach zapłaty. Z perspektywy zakładów ubezpieczeń kluczowe w tym zakresie jest wyłączenie z obowiązku wykazywania w sprawozdaniach transakcji w zakresie ubezpieczeń i reasekuracji oraz transakcji wewnątrzgrupowych. Korzystnie należy również oceniać wydłużenie terminu na złożenie sprawozdania.
Dodatkowej pracy po stronie przedsiębiorców może natomiast przysporzyć modyfikacja zakresu raportowanych danych, co będzie wiązać się z koniecznością modyfikacji zakresu informacji gromadzonych w wewnętrznych systemach podmiotów.
Obecnie prace nad nowelizacją finalizowane są na poziome Rady Ministrów. W zależności od tempa prac nad projektem po wniesieniu go do Sejmu nie można wykluczyć, że przepisy wejdą w życie zgodnie z planem od nowego roku. Będzie się to wiązało z koniecznością podjęcia uprzednich działań w celu sprostania wymogom postawionym przez nowe przepisy.
Karolina Mazurkiewicz-Grzybowska
doradca podatkowy, starszy menedżer w ALTO
Jakub Sobieski
aplikant radcowski, starszy konsultant w ALTO
