W obliczu rosnącej liczby zdarzeń, takich jak powodzie, gwałtowne opady deszczu, awarie instalacji wodnokanalizacyjnych, coraz częściej mierzymy się z problemem likwidacji szkód wodnych. Po usunięciu wody i osuszaniu mieszkania pozostaje jeszcze kwestia zalanego wyposażenia i elementów wykończenia wnętrz. Część z nich nadaje się wyłącznie do utylizacji, jednak niektóre mogą być poddane renowacji.
Standardowo wypłaca się jednak odszkodowanie. Pozbywamy się rzeczy, które mogłyby jeszcze długo posłużyć, przy założeniu odpowiednio przeprowadzonej renowacji.
Z pomocą przychodzą Standardy Instytutu Certyfikacji i Renowacji (IICRC) sugerujące nowe podejście do zarządzania takimi sytuacjami: zamiast likwidacji, warto dokonać analizy kosztów i korzyści renowacji zalanych przedmiotów. Przyjęcie tego typu rozwiązań może przynieść znaczące korzyści nie tylko poszkodowanym, ale również towarzystwom ubezpieczeniowym i firmom zajmującym się likwidacją szkód.
Podczas ostatniego organizowanego przez Precision Services Group szkolenia WRT II CRC na korzyści wynikające z renowacji mienia zwracał uwagę prowadzący szkolenie Adam Jankowski. II CRC promuje zastosowanie praktyk, które umożliwiają przywrócenie funkcjonalności oraz wartości przedmiotom zniszczonym w wyniku katastrof naturalnych.
Według IICRC zamiast automatycznej utylizacji zalanych przedmiotów warto rozważyć ocenę ich stanu i potencjalną renowację. Takie podejście jest szczególnie ważne w przypadku przedmiotów o dużej wartości historycznej, kulturowej, materialnej, stanowiących unikatowe rozwiązania techniczne lub prezentujących niepowtarzalne walory użytkowe lub artystyczne.
Korzyści dla ubezpieczyciela i poszkodowanego
Przyjęcie strategii opartej na renowacji mogłoby obniżyć koszty odszkodowań wypłacanych przez towarzystwa ubezpieczeniowe. Zamiast wypłacać pełne odszkodowanie za utracony przedmiot, ubezpieczyciel mógłby pokrywać koszty renowacji, które z reguły są znacznie niższe. Różnica pomiędzy kwotą należnej wypłaty a kosztami renowacji może stanowić dodatkową oszczędność dla ubezpieczyciela. Rozwiązanie takie jest korzystne również z punktu widzenia zarządzania ryzykiem, gdyż pozwala na bardziej efektywne wykorzystanie zasobów.
Poszkodowani zyskują możliwość zachowania przedmiotów, które mają dla nich szczególną wartość, której często nie jest w stanie skompensować suma uzyskanego odszkodowania. Renowacja pozwala na zachowanie nie tylko wartości materialnej, ale i sentymentalnej, której nie sposób wycenić. Uszkodzeniu wskutek zalania mogą ulec przedmioty rzadkie lub oryginalne, trudne do zastąpienia i wyceny, których utrata wywołuje skutki wychodzące poza ramy strat finansowych.
Ponadto, proces renowacji jest często szybszy niż całkowite zastępowanie zniszczonych przedmiotów, co skraca czas oczekiwania na powrót do normalności.
Wyzwania i rozwiązania
Adaptacja do nowego modelu zarządzania szkodami wymaga inwestycji w nowe technologie, szkolenia dla pracowników oraz rozwijanie współpracy z firmami specjalizującymi się w renowacji. Na początku może się to wiązać z wyższymi kosztami operacyjnymi, ale z czasem, dzięki skali działania, mogą one zostać zredukowane.
Aktualna pozostaje kwestia uregulowań prawnych lub branżowych, według których prowadzony byłby proces renowacji mienia. Podobnie jak w przypadku osuszania, brak jakichkolwiek standardów lub aktów normatywnych. Podobnym uregulowaniom powinna być poddana kwestia rozliczeń finansowych pomiędzy ubezpieczycielem a firmą przeprowadzającą renowację lub w inny sposób zapobiegającą wypłacie sporego odszkodowania.
Kluczowy problem stanowią zasady kwalifikacji rzeczy do renowacji lub kasacji, w szczególności zaś określenie, kto i wedle jakich kryteriów miałby podejmować decyzję w tym zakresie. Wystąpić mogą na tym tle również inne wątpliwości, np. czy właściciel mógłby żądać wypłaty odszkodowania, pomimo pozytywnej opinii o możliwości renowacji obiektu.
Przykłady z praktyki
Praktyka funkcjonowania Precision Services Group przynosi wiele przykładów ocalenia wartościowych elementów wyposażenia zalanych lub zagrożonych wilgocią. Wzięliśmy udział w akcji ratowania wykonanego z rzadkich i drogich gatunków drewna parkietu w Centrum Muzyki. Dzięki swojej konstrukcji i zastosowanym materiałom zapewniał niezwykłe właściwości akustyczne, a do jego montażu sprowadzeni zostali specjaliści z Japonii. Niestety, groziło mu całkowite zniszczenie wskutek oddziaływania wilgoci.
W typowej sytuacji podłoga uległaby zniszczeniu, a towarzystwo ubezpieczeniowe wypłaciłoby spore odszkodowanie. Jednak dzięki doświadczeniu naszych techników, działających w trudnych warunkach, udało się przeprowadzić osuszanie podposadzkowe w dużej mierze bezinwazyjnie, dzięki czemu udało się uchronić unikalny parkiet przed zniszczeniem, a ubezpieczyciela przed kosztami. W opisywanym przypadku wyzwanie stanowiło nie tylko usunięcie nadmiaru wilgoci, ale również przeprowadzenie tego procesu w sposób jak najmniej naruszający integralność podłogi.
Przyszłość należy do renowacji
Renowacja po zalaniu przynosi wiele różnorodnych korzyści wszystkim uczestnikom rynku i dlatego stanowi interesującą alternatywę w procesie likwidacji szkód wywołanych przez wodę. Ubezpieczyciele mogą uniknąć obowiązku wypłaty sum odszkodowania, poszkodowani mogą nadal cieszyć się swoją unikalną własnością, która mimo zalania zachowała swoją wartość materialną i sentymentalną. Bardzo ważne jest również skrócenie czasu niezbędnego do przywrócenia stanu pierwotnego. W niektórych przypadkach wartość dodaną stanowić może ochrona przed zniszczeniem rzeczy cennych dla dziedzictwa kulturalnego lub historycznego.
Renowacja wpisuje się również znakomicie w coraz popularniejszy proekologiczny trend naprawiania rzeczy zamiast zastępowania ich nowymi.
Inwestycja w metody renowacyjne i szkolenie specjalistów w tej dziedzinie może przynieść długoterminowe korzyści, zmieniając podejście do zarządzania skutkami katastrof naturalnych. Ubezpieczyciele, którzy dostrzegą te korzyści, mogą nie tylko zredukować koszty, ale również zbudować pozytywny wizerunek firmy, oparty na zrównoważonym podejściu do zarządzania kryzysowego.
Zbigniew Prokopczyk
Precision Services Group
