Gwarancje ubezpieczeniowe odgrywają coraz istotniejszą rolę w mechanizmach zabezpieczania wierzytelności oraz realizacji kontraktów, szczególnie w branży budowlanej. Stanowią one ważne narzędzie ograniczania ryzyka – zarówno w przypadku kontraktów lokalnych, jak i przedsięwzięć o zasięgu ogólnokrajowym lub międzynarodowym.
Czym są gwarancje ubezpieczeniowe? Gwarancja ubezpieczeniowa to jednostronne zobowiązanie zakładu ubezpieczeń do wypłaty określonej kwoty na rzecz beneficjenta, w przypadku niewykonania przez wykonawcę zobowiązań wynikających z umowy. W odróżnieniu od klasycznego ubezpieczenia majątkowego mechanizm ten nie opiera się na zasadzie odszkodowawczej – wypłata świadczenia następuje bez konieczności wykazania szkody po stronie beneficjenta.
Gwarancja ubezpieczeniowa wiąże trzy strony:
- gwaranta (TUZ Ubezpieczenia),
- wnioskodawcę (np. wykonawcę umowy),
- beneficjenta (najczęściej inwestora/zamawiającego).
Z prawnego punktu widzenia gwarancja ubezpieczeniowa zbliżona jest do poręczenia (art. 876 Kodeksu cywilnego) oraz gwarancji bankowej. Ma charakter abstrakcyjny, jest bezwarunkowa i płatna na pierwsze pisemne wezwanie. Nie stanowi ubezpieczenia w rozumieniu ochrony przed ryzykiem, choć jest oferowana przez zakłady ubezpieczeń i regulowana w ramach ich działalności.
Rodzaje gwarancji oferowanych przez TUZ Ubezpieczenia
TUZ Ubezpieczenia oferuje gwarancje dopasowane do różnych etapów realizacji kontraktów.
1. Gwarancja zapłaty wadium
Wadium stanowi zabezpieczenie oferty przetargowej, wymagane najczęściej w postępowaniach o udzielenie zamówień publicznych (zgodnie z art. 97 ustawy Prawo zamówień publicznych). Gwarancja tego typu zabezpiecza interes zamawiającego, umożliwiając zatrzymanie wadium w przypadku niewywiązania się wykonawcy z obowiązków, np. nieprzedłożenia wymaganych dokumentów lub uchylenia się od podpisania umowy.
Z perspektywy wykonawcy zastosowanie gwarancji umożliwia uniknięcie angażowania własnych środków, co pozytywnie wpływa na jego płynność finansową, szczególnie przy uczestnictwie w wielu postępowaniach.
2. Gwarancja należytego wykonania umowy
Ten typ gwarancji znajduje zastosowanie głównie w projektach budowlanych i inwestycyjnych. Ubezpieczyciel zobowiązuje się do wypłaty środków do wysokości sumy gwarancyjnej w przypadku:
- niewykonania lub nienależytego wykonania przedmiotu umowy,
- odstąpienia od umowy z winy wykonawcy,
- naruszenia istotnych warunków kontraktowych.
3. Gwarancja usunięcia wad i usterek
Gwarancja ta obowiązuje po zakończeniu realizacji kontraktu i zabezpiecza interesy beneficjenta w okresie rękojmi. W przypadku niewykonania przez wykonawcę napraw ubezpieczyciel wypłaca środki niezbędne do ich realizacji.
4. Gwarancja zwrotu zaliczki
Gwarancja ta stanowi zabezpieczenie przekazanej przez zamawiającego zaliczki na poczet realizacji zamówienia. W sytuacji, gdy wykonawca nie rozpocznie lub nie zrealizuje zamówienia oraz nie zwróci zaliczki, ubezpieczyciel wypłaca równowartość gwarancji. To rozwiązanie stanowi alternatywę wobec kaucji pieniężnej lub gwarancji bankowej.
Kluczowe funkcje gwarancji ubezpieczeniowych
- Zabezpieczenie interesów zamawiającego
Gwarancje chronią zamawiającego przed stratami wynikającymi z niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez wykonawcę. - Potwierdzenie wiarygodności wykonawcy
Posiadanie gwarancji świadczy o profesjonalizmie i stabilności finansowej wykonawcy, zwiększając jego konkurencyjność rynkową. - Poprawa płynności finansowej wykonawcy
Możliwość uniknięcia zamrażania środków na zabezpieczenia pozwala wykonawcy na efektywniejsze gospodarowanie kapitałem obrotowym.
Co istotne, jak pokazały ostatnie cztery lata, gwarancje ubezpieczeniowe okazały się skutecznym narzędziem ograniczającym wpływ inflacji. Dla przykładu:
- gwarancja kontraktowa na kwotę 1 mln zł wystawiona w styczniu 2023 r. na okres 1,5 roku, przy założonej inflacji spadającej od 2026 r. do 3%, realnie warta będzie ok. 873 tys. zł (w cenach ze stycznia 2023).
- gwarancja usunięcia usterek o wartości 300 tys. zł, wystawiona na pięć lat, będzie miała realną wartość ok. 221,5 tys. zł.
Uproszczona ścieżka uzyskania gwarancji zapłaty wadium w TUZ Ubezpieczenia
TUZ Ubezpieczenia wprowadził uproszczony, w pełni zdalny dla agenta, proces uzyskania gwarancji zapłaty wadium, której wysokość nie przekracza 80 tys. zł, oferujący wiele udogodnień:
- minimum formalności – wystarczy uproszczony wniosek i Specyfikacja Warunków Zamówienia (SWZ),
- brak konieczności przedstawiania zabezpieczeń – m.in. weksli,
- brak konieczności dostarczania dokumentacji finansowej,
- pełna obsługa online – podpisy elektroniczne, dokument gwarancji wysyłany e-mailem,
- szybka decyzja – gwarancja może zostać wystawiona nawet w ciągu jednego dnia roboczego.
Dokument gwarancji wadialnej wystawiony w procedurze szybkiej ścieżki, jest – podobnie jak wszystkie inne gwarancje w TUZ Ubezpieczenia – honorowany we wszystkich postępowaniach przetargowych. Każdy agent i agentka może wnioskować o gwarancje dla swojego klienta firmowego z poziomu systemu sprzedażowego. Brokerzy bez dostępu do systemu sprzedaży TUZ mogą składać zapytania na e-mail: gwarancje@tuz.pl
Michał Kwiatkowski
kierownik biura ubezpieczeń finansowych
Departament Ubezpieczeń Korporacyjnych w TUZ Ubezpieczenia
