W 2023 roku przychody brokerów z tytułu prowizji od ubezpieczycieli wyniosły prawie 2,5 miliarda złotych. O podobną kwotę wzrosła też wartość składek ulokowanych przez nich w zakładach ubezpieczeń.
Według danych z opublikowanego przez Zespół Brokerów Ubezpieczeniowych Departamentu Licencji Ubezpieczeniowych Komisji Nadzoru Finansowego „Raportu o stanie rynku brokerskiego w 2023 roku”, do końca analizowanego okresu wydano 2995 zezwoleń na wykonywanie działalności brokerskiej. Z tej grupy 2880 licencji dotyczyło działalności ubezpieczeniowej: 1936 udzielono osobom fizycznym, a 944 – prawnym. Z kolei 115 zezwoleń stanowiły licencje dla brokerów reasekuracyjnych (odpowiednio: 26 i 89). Ogółem na dzień 31 grudnia 2023 roku liczba zarejestrowanych brokerów wyniosła 1488 podmiotów, o 10 więcej niż w 2022 r., z czego 1422 wykonywało działalność w zakresie ubezpieczeń, a jedynie 64 w zakresie reasekuracji. Wartość ta oznacza wzrost o 0,54% w stosunku do wyniku z poprzedniego roku.
Popularność licencji reasekuracyjnych rośnie
W raporcie wskazano również, że w 2023 roku wydano łącznie 54 zezwolenia w zakresie ubezpieczeń oraz reasekuracji, co było liczbą o ponad 11,5% niższą niż w roku poprzednim. Z tego 47 licencji – 87% ich ogólnej liczby – dotyczyło działalności ubezpieczeniowej, a 7 reasekuracyjnej (rok wcześniej odpowiednio: 57 i 4). W pierwszej z grup wydano 25 zezwoleń dla osób fizycznych i 22 dla prawnych (32 i 25), co oznacza spadek o odpowiednio 22% i 12% w stosunku do 2022 roku. W drugiej grupie wszystkie licencje wydano osobom prawnym (1 i 3 przed rokiem). Autorzy raportu zaobserwowali, że liczba wydanych zezwoleń na wykonywanie działalności brokerskiej w zakresie reasekuracji w analizowanym okresie była o 75% wyższa niż rok wcześniej, co wskazuje na wzrost zainteresowania tego rodzaju działalnością.
W 2023 r. z rejestru brokerów wykreślono 46 podmiotów (32 osób fizycznych i 14 prawnych), o blisko 27% mniej niż przed rokiem. Z tej liczby 45 wykreśleń dotyczyło brokerów ubezpieczeniowych.
Regionalna hierarchia utrzymana
Największa liczba brokerów (378) znajdowała się tradycyjnie w województwie mazowieckim. Daleko w tyle uplasowały się kolejne województwa z podium: śląskie (152 brokerów) oraz wielkopolskie (136).
Liczba brokerów ze względu na siedzibę w poszczególnych województwach
(stan według złożonych sprawozdań z działalności brokerskiej za 2023 rok)
- Mazowieckie – 378
- Śląskie – 152
- Wielkopolskie – 136
- Pomorskie – 131
- Dolnośląskie – 124
- Kujawsko-pomorskie – 111
- Małopolskie – 89
- Łódzkie – 85
- Zachodniopomorskie – 49
- Lubelskie – 32
- Lubuskie – 29
- Podkarpackie – 27
- Opolskie – 26
- Podlaskie – 26
- Warmińsko-mazurskie – 19
- Świętokrzyskie – 18
Stolica na czele
Zdecydowanym liderem wśród miast najczęściej wybieranych na siedzibę była ponownie Warszawa (274 brokerów). Także na kolejnych miejscach utrzymała się dotychczasowa hierarchia: na drugim miejscu znalazł się Wrocław (90 brokerów), na trzecim zaś Poznań (71 brokerów). Warto również odnotować, że aglomerację trójmiejską wybrało łącznie 88 brokerów.
Blisko 7 tys. pracowników branży brokerskiej
Broker ubezpieczeniowy oraz reasekuracyjny może wykonywać czynności brokerskie w zakresie ubezpieczeń lub reasekuracji wyłącznie przy pomocy osób fizycznych, które spełniają wymogi określone w art. 34 ust. 4 pkt 1 lit. a‒e ustawy o dystrybucji ubezpieczeń oraz są wpisane do rejestru brokerów. Podstawowym warunkiem, jaki powinny spełniać te osoby, jest zdanie egzaminu przed Komisją Egzaminacyjną dla Brokerów Ubezpieczeniowych i Reasekuracyjnych odpowiednio do zakresu działalności albo uzyskanie odpowiedniego zwolnienia z egzaminu. Zatrudnienie na rynku brokerskim w 2023 roku wynosiło 7385 osób, w tym 4480 spełniało powyższe wymogi i wykonywało czynności brokerskie (61% stanu zatrudnienia vs. 62% w 2022 r.), a 2905 osób było pracownikami niezajmującymi się wykonywaniem czynności brokerskich (39% vs. 38%).
InterRisk daleko przed peletonem
Tradycyjnie głównym dostawcą OC dla brokerów pozostaje InterRisk. Towarzystwo wystawiło 70,39% wszystkich umów. Oprócz tego zakładu polisy OC z tytułu działalności brokerskiej wystawiło ponadto 10 innych firm: PZU SA, Warta, Allianz, Wiener, UNIQA, Colonnade Insurance, PI Indemnity Company Limited, Generali, TUZ Ubezpieczenia oraz XL Insurance.
Największy wzrost zawartych umów zanotował PZU SA: z 17,56% w 2022 r. do 18,37% w 2023 r. Liderujący InterRisk zanotował natomiast kolejny spadek – przed rokiem uzyskał bowiem wskaźnik na poziomie 70,79%. Pozostałe zakłady mają niewielki udział w rynku OC brokerów.
Autorzy raportu podkreślili, że w złożonych sprawozdaniach jedynie 0,14% brokerów przyznało, iż otrzymało skargi na wykonywaną przez nich działalność. Z kolei 0,63% otrzymało zgłoszenia roszczeń o naprawienie szkody z ich OC. Nie zgłoszono natomiast żadnej reklamacji.
Prowizje o blisko 15% w górę
Dane zebrane ze złożonych sprawozdań z działalności brokerskiej wskazują na stały wzrost przychodów ogółem z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń. Wskazany w raporcie przychód wyniósł 2,4 mld zł – o 14,78% więcej niż w poprzednim roku (2,09 mld zł). Oznacza to, że 2023 był kolejnym rokiem ze wzrostem dynamiki prowizji, przy zwiększonej o 0,54% liczbie brokerów.
Mimo że osoby fizyczne stanowią 60% wszystkich zarejestrowanych brokerów, to wygenerowały one jedynie 15,18% łącznych przychodów prowizyjnych w 2023 r., tj. 365,19 mln zł (334,38 mln zł w roku poprzednim). Wartość prowizji uzyskanej przez brokerów-osoby prawne wyniosła 2,04 mln zł – blisko 250 mln zł więcej niż w 2022 r. (1,76 mld zł).
1,75 mln zł średniej prowizji
Średnia roczna wartość prowizji statystycznego brokera wyniosła 1,75 mln zł. Było to o 19,64% więcej niż w 2022 r. (1,46 mln zł). W przypadku brokerów osób fizycznych średnia prowizja wzrosła o 10,13%, z 399,5 tys. zł do 439,98 tys. zł, a w przypadku osób prawnych wzrosła z 3,27 mln zł do 3,76 mln zł (+14,99%).
Wynagrodzenia prowizyjne wypłacone przez zakłady z działu I sięgnęły 334,02 mln zł. W roku poprzednim było to 292,07 mln zł, co oznacza wzrost o 14,36% r/r. Z kolei w dziale II było to 2,07 mld zł, wobec 1,8 mld zł rok wcześniej (+14,85% r/r). Średnia prowizja przypadająca na brokera wyniosła w analizowanym okresie 9,76% wysokości ulokowanej składki w dziale I oraz 16,9% w dziale II. Oznacza to, że w pierwszym przypadku średnia urosła o 0,6%, a w drugim spadła o 0,8%.
Średni brokerzy generują ponad 40% przychodów
Z raportu wynika ponadto, że w 2023 r. do kas grupy 25 brokerów o najwyższych przychodach (same osoby prawne, spośród których 8 to spółki z udziałem kapitału zagranicznego) wpłynęło łącznie 1,3 mld zł, czyli nieco powyżej 54,25% całkowitych przychodów rynku brokerskiego w Polsce. Rok wcześniej było to 1,06 mld zł (nieco powyżej 50,8%), co oznacza wzrost o 22,47% r/r.
1,46% ogółu brokerów osiągnęło przychody w przedziale 20 mln zł i więcej (wyłącznie osoby prawne). Najliczniejszą grupę stanowili natomiast brokerzy o przychodach w przedziale 100–500 tys. zł (41,98%). Za nimi uplasowali się brokerzy, którzy osiągnęli przychód do 100 tys. zł – należy do niej 23,48% ogółu podmiotów działających na rynku.
Największe przychody – 984,13 mln zł (średnio 2,85 mln zł) osiągnięto w województwie mazowieckim. Region ten odpowiadał za 40,92% krajowego wyniku brokerów. Kolejnymi województwami były: kujawsko-pomorskie – 436,92 mln zł (18,17%), w którym odnotowano najwyższą średnią wynoszącą 4,37 mln zł, oraz dolnośląskie – 256,05 mln zł (10,65%), ze średnią na poziomie 2,08 mln zł. Najlepszym miejskim wynikiem legitymowała się Warszawa: stołeczne przychody w kwocie 937,33 mln zł stanowiły 95,25% wyniku wojewódzkiego i 38,97% wyniku krajowego.
2,5 mld zł więcej ulokowanych składek
W 2023 roku brokerzy ulokowali w towarzystwach ubezpieczeń 16,22 mld zł składek – o 17,68% więcej niż w 2022 r., gdy kwota ta wyniosła 13,78 mld zł. Do zakładów majątkowych trafiło 12,79 mld zł, wobec 10,6 mld zł w roku poprzednim, co oznacza wzrost o 20,73%. Z kolei do firm życiowych trafiło 3,42 mld zł. W poprzednim roku było to 3,18 mld zł, czyli w ciągu 12 miesięcy wartość uplasowanych składek wzrosła o 7,52%. Brokerzy-osoby fizyczne ulokowali 1,56 mld zł, zaś brokerzy-osoby prawne – 14,66 mld zł.
Dziesięciu największych brokerów – stosując kryterium wielkości ulokowanej składki – pośredniczyło w zawarciu umów ubezpieczenia o łącznej składce równej 5,33 mld zł, czyli 32,89% wszystkich składek ulokowanych przez kanał brokerski. Z kolei dwudziestu największych brokerów ulokowało 7,29 mld zł składek (44,93%).
Dominacja zakładów majątkowych
W 2023 roku brokerzy współpracowali ze 143 zakładami ubezpieczeń, z czego zdecydowaną większość stanowiły firmy z działu II (119; 84,4%). One też odpowiadały za zdecydowaną większość kwoty składek ulokowanych przez brokerów (78,89%). Zakłady z siedzibą w naszym kraju stanowiły 28% podmiotów, z którymi współpracowali brokerzy w 2023 r. Trafiło do nich 93% składek plasowanych przez kanał brokerski.
PZU Życie nadal liderem
Najwięcej składek – 2,65 mld zł, 16,33% ich globalnej sumy – ulokowano w PZU SA. Drugie miejsce zajęło STU ERGO Hestia z wynikiem na poziomie 2,32 mld zł (14,28%), natomiast trzecie przypadło PZU Życie, w którym ulokowano 2,07 mld zł (12,77%). Czwarte w zestawieniu TUiR Warta z wynikiem na poziomie 1,53 mld zł (9,45%) było ostatnim zakładem, w którym ulokowano ponad 1 mld zł składek. Z danych zebranych przez KNF wynika, że 10 zakładów, w których brokerzy ulokowali najwięcej składek, zainkasowało w sumie 11,57 mld zł, tj. 71,33% ogólnej sumy ulokowanej w 2023 r. w zakładach ubezpieczeń przez kanał brokerski.
W PZU SA składka ulokowana przez brokerów stanowiła 16,36% rocznego przypisu. W ERGO Hestii było to już 26,87%, w PZU Życie – 22,56%, natomiast w Warcie – 16,35%.
ERGO Hestia i Warta niezmiennie najbardziej cenione
Podobnie jak rok wcześniej, towarzystwami najwyżej ocenianymi przez brokerów za współpracę zostały STU ERGO Hestia i TUiR Warta. Ich oceny uplasowały się na poziomie odpowiednio 4,42 i 4,33 pkt. w pięciopunktowej skali. Rezultaty przekraczające pułap 4 pkt. uzyskały też PZU SA (4,3 pkt.), InterRisk (4,22 pkt.), UNIQA TU (4,19 pkt.), Compensa TU (4,17 pkt.), a także Generali TU (4,1 pkt.), Wiener (4,04 pkt.) i PZU Życie (4,03 pkt.).
O raporcie
Opracowany przez KNF raport dotyczy brokerów ubezpieczeniowych i brokerów reasekuracyjnych prowadzących działalność na podstawie zezwoleń na wykonywanie działalności brokerskiej w zakresie ubezpieczeń i reasekuracji wydanych do dnia 31 grudnia 2023 roku i wpisanych do rejestru brokerów ubezpieczeniowych. Zobowiązanych do złożenia sprawozdania z działalności było 1486 brokerów ubezpieczeniowych oraz reasekuracyjnych. Wymóg ten został dopełniony przez ponad 96% zobligowanych.
Artur Makowiecki
news@gu.com.pl
