20 listopada 2025 roku Komisja Europejska przedstawiła pakiet propozycji dotyczących pracowniczych i indywidualnych programów emerytalnych w ramach strategii Unii Oszczędności i Inwestycji (SIU). Obejmuje on zarówno rekomendacje dla państw członkowskich, jak i propozycje legislacyjne dotyczące przeglądu rozporządzenia w sprawie paneuropejskiego indywidualnego produktu emerytalnego (PEPP) oraz dyrektywy w sprawie instytucji pracowniczych programów emerytalnych (IORP II). Pakiet wpisuje się w szersze działania KE w obszarze SIU, uzupełniając strategię dotyczącą rozwoju wiedzy finansowej oraz Rekomendację w sprawie kont oszczędnościowo-inwestycyjnych – informuje Polska Izba Ubezpieczeń.
W celu pobudzenia rozwoju rynku produktów emerytalnych Komisja zaleca państwom członkowskim podjęcie trzech kluczowych działań:
- Wprowadzenie auto-zapisu (auto-enrolment) do pracowniczych programów emerytalnych – automatyczne obejmowanie pracowników dodatkowymi planami emerytalnymi, z możliwością rezygnacji.
- Rozwój systemów śledzenia emerytur (pension tracking systems) – żeby obywatele mieli jasny obraz swoich praw emerytalnych i przewidywanych świadczeń ze wszystkich filarów.
- Tworzenie krajowych „pension dashboards” – narzędzi dla organów publicznych, które pozwolą lepiej oceniać adekwatność i stabilność systemów emerytalnych.
W ramach pakietu KE przedstawiła także projekt nowelizacji rozporządzenia dotyczącego PEPP. Produkt nie zdobył popularności, ponieważ w dotychczasowej formie był mało atrakcyjny komercyjnie, czego rezultatem było funkcjonowanie zaledwie dwóch dostawców w całej UE.
PEPP ma być prostszy, a przez to atrakcyjniejszy
Zdaniem Komisji proponowana nowelizacja PEPP ma rozwiązać kluczowe bariery, przede wszystkim poprzez uproszczenie konstrukcji, zwiększenie atrakcyjności podatkowej i zapewnienie realnej porównywalności kosztów oraz wyników. Kluczowym atutem ma być obowiązek równego traktowania podatkowego PEPP i krajowych produktów. Z kolei odejście od wymogu posiadania wielu subkont oraz większa elastyczność produktowa (m.in. brak obowiązku oferowania Basic PEPP przy wariantach bardziej zaawansowanych) ma znacząco obniżyć koszty operacyjne i administracyjne po stronie dostawców.
Istotnym elementem reformy PEPP ma być również zwiększenie przejrzystości kosztów. Według KE rozszerzony PEPP KID, obowiązek prezentowania pełnych kosztów zarówno w ujęciu procentowym, jak i kwotowym, pokazanie efektu kapitalizacji oraz wyodrębnienie kosztu gwarancji mają podnieść świadomość klientów oraz skłonić dostawców do konkurowania ceną i jakością, ponieważ różnice między PEPP będą natychmiast widoczne w publicznym rejestrze EIOPA. Reforma ma ponadto przełamać bariery skali, ponieważ uproszczone zasady inwestowania, bardziej elastyczne strategie cyklu życia oraz odejście od sztywnego wymogu gwarancji powinny obniżyć koszty i sprawić, że PEPP stanie się opłacalny dla większej liczby podmiotów, mimo braku zmian w limicie opłat. Wprowadzenie nowych rozwiązań dla PEPP oferowanych w miejscu pracy ma natomiast otworzyć drogę do szerszej skali dzięki mechanizmom auto-enrolment i większemu zaangażowaniu pracodawców.
Mocniejsza ochrona uczestników PPE
Komisja zaproponowała również rewizję dyrektywy IORP II, której celem jest zwiększenie efektywności oraz skali pracowniczych programów emerytalnych. Planowane zmiany mają wzmocnić ochronę uczestników i usunąć bariery, które dotychczas utrudniały konsolidację rynku, tak aby fundusze mogły osiągać korzyści skali, obniżać koszty i szerzej dywersyfikować portfele inwestycyjne, również poprzez większe zaangażowanie w akcje.
Kilka miesięcy na przeprowadzenie zmian
Wniosek Komisji w sprawie nowelizacji PEPP i IORPS II zostanie poddany konsultacjom publicznym i trafi do formalnych prac legislacyjnych w Radzie oraz Parlamencie Europejskim, które rozpoczną przygotowywanie swoich stanowisk. Proces ten potrwa co najmniej kilka miesięcy i może prowadzić do istotnych zmian w przedstawionym projekcie. Polska Izba Ubezpieczeń zapowiedziała, że będzie aktywnie uczestniczyć w kolejnych etapach poprzez dalsze analizy propozycji, przedstawiając uwagi instytucjom unijnym oraz współpracując z krajowymi organami w celu wypracowania rozwiązań korzystnych dla oszczędzających, rynku i sektora ubezpieczeń.
(AM, źródło: PIU)
