6 listopada weszła w życie nowelizacja ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK oraz ustawy o działalności ubezpieczeniowej. Regulacja implementowała do polskiego porządku prawnego postanowienia noweli dyrektywy komunikacyjnej. Monika Chłopik, ekspertka Polskiej Izby Ubezpieczeń, przedstawiła na blogu PIU najważniejsze zmiany wprowadzone przez nowelizację.
Sumy gwarancyjne w górę
Nowela wprowadza m.in. podwyższenie minimalnych sum gwarancyjnych do 29 876 400 zł w przypadku szkód na osobie i 6 021 600 zł w przypadku szkód w mieniu w odniesieniu do jednego zdarzenia, bez względu na liczbę poszkodowanych. Będą one miały zastosowanie do umów OC posiadaczy pojazdów mechanicznych i OC rolnika zawartych po 22 grudnia 2023 r. oraz do zdarzeń zaistniałych po tym dniu w przypadku umów już wówczas obowiązujących. Monika Chłopik wyjaśnia, że takie wsteczne podwyższenie wysokości sum gwarancyjnych związane jest z opóźnieniem wdrożenia przepisów dyrektywy komunikacyjnej do polskiego porządku prawnego.
Wprowadzenie pojazdu do ruchu po nowemu
Nowela zmieniła definicję wprowadzenia pojazdu do ruchu. Dotąd odnosiła się ona do wprowadzenia tego pojazdu na drogę w rozumieniu ustawy Prawo o ruchu drogowym. Teraz wprowadzenie pojazdu do ruchu będzie oznaczało każde użycie pojazdu mechanicznego zgodne z funkcją tego pojazdu jako środka transportu, niezależnie od jego cech i terenu, na którym jest używany, oraz niezależnie od tego, czy jest on nieruchomy, czy też znajduje się w ruchu. Jest to konstrukcja spójna z definicją ruchu pojazdu znaną z prawa europejskiego. Ekspertka podkreśla, że taka zmiana była konieczna. Przypomina, że Trybunał Sprawiedliwości UE stwierdził w wyroku z dnia 28 listopada 2017 r. w sprawie C‑514/16, iż pojęcie „ruchu pojazdów” w rozumieniu art. 3 ust. 1 dyrektywy nie może być pozostawione ocenie każdego państwa członkowskiego, lecz stanowi autonomiczne pojęcie prawa UE, które należy interpretować z uwzględnieniem w szczególności jego kontekstu oraz celów przepisów, których stanowi ono część.
Monika Chłopik zwraca uwagę, że z wprowadzeniem pojazdu do ruchu wiąże się obowiązek zawarcia OC ppm w przypadku pojazdów wolnobieżnych i historycznych. Odejście od definiowania wprowadzenia pojazdu do ruchu w rozumieniu wprowadzenia na drogę jest zgodne z odwołaniem zawartym w definicji ruchu pojazdu, że pojazd jest w ruchu niezależnie od jego cech i terenu, na którym jest używany, oraz niezależnie od tego, czy jest on nieruchomy, czy też znajduje się w ruchu. Skutkować to będzie koniecznością zmiany podejścia do ubezpieczenia pojazdów wolnobieżnych, gdyż mogą one pełnić funkcję transportową, nawet jeśli ich główną funkcją jest praca jako maszyny. Podobnie w przypadku pojazdów historycznych – obecnie liczyć się będzie, czy w momencie zdarzenia pełniły one funkcję środka transportu, bez znaczenia, gdzie się poruszały.
Poszkodowani chronieni w razie upadłości zakładu
Ustawa wprowadza regulacje zapewniające ochronę poszkodowanym i uprawnionym do odszkodowania w razie niewypłacalności zakładu ubezpieczeń. Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny będzie organem odpowiedzialnym za wypłatę odszkodowań za zdarzenia zaistniałe na terytorium RP w przypadku niewypłacalności ubezpieczyciela. W celu realizacji tego zadania w ramach UFG zostanie wyodrębniony fundusz do spraw niewypłacalności. Krajowe zakłady ubezpieczeń zobowiązane będą wnosić składkę na rzecz tego funduszu w wysokości nie większej niż 0,1% składki przypisanej brutto z tytułu ubezpieczeń OC ppm. Natomiast Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych będzie odpowiadać za wypłatę odszkodowań za zdarzenia za granicą, w przypadku niewypłacalności ubezpieczyciela.
UFG zapłaci po wyczerpaniu sumy gwarancyjnej
Do zadań UFG należeć będzie zaspokajanie roszczeń poszkodowanych i uprawnionych do odszkodowania w przypadku wyczerpania sumy gwarancyjnej, ustalonej w umowach OC ppm i OC rolnika zawartych przed 11 grudnia 2009 r. i obowiązujących w tym dniu, jeżeli zdarzenie, z którego wynikła szkoda, miało miejsce w okresie od 11 grudnia 2009 r. do 10 czerwca 2012 r. To konsekwencja wyroku TSUE w sprawie C-428/20 przeciwko Polsce o niewłaściwą implementację minimalnych sum gwarancyjnych w 2009 r.
Doprecyzowano również, że odpowiedzialność Funduszu jest ograniczona do różnicy pomiędzy sumą gwarancyjną, która została określona w tych umowach ubezpieczenia, a równowartością w złotych następujących sum gwarancyjnych:
- 2 500 000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki są objęte ubezpieczeniem bez względu na liczbę poszkodowanych − w przypadku szkód na osobie;
- 500 000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki są objęte ubezpieczeniem bez względu na liczbę poszkodowanych − w przypadku szkód w mieniu.
Monika Chłopik ocenia, że zmiany, które wnosi ustawa, są korzystne dla zakładów ubezpieczeń. Legislator uwzględniał postulaty rynku, a współpraca, choć dłuższa, niż zakładał rynek, była owocna.
(AM, źródło: PIU)
