Najwyższa Izba Kontroli złożyła 10 zawiadomień do prokuratury w sprawie uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa przez sześć spółek z udziałem Skarbu Państwa i cztery fundacje. Chodzi o udaremnienie przeprowadzenia kontroli dotyczącej zasad przekazywania darowizn, a także wydatków na sponsoring, zakup usług medialnych, prawnych i doradczych. Zawiadomienia złożone przez NIK dotyczą m.in. LINK4.
W komunikacie NIK podkreśliła, że skontrolowane przez nią spółki, oprócz wydatków na cele promocyjne i usługi doradcze, w latach 2017–2021 przeznaczały także duże środki na darowizny, „a więc na taką formę wspierania inicjatyw społecznych, która jest najmniej korzystna z punktu widzenia darczyńcy, ponieważ w najmniejszym stopniu jest związana z jego promocją”. W sumie firmy te przeznaczyły na darowizny blisko 841 mln zł, a 81% tej kwoty przekazały utworzonym przez siebie fundacjom. W tym samym czasie na sponsoring przeznaczyły ok. 795 mln zł, przy czym wydatki na ten cel wzrosły w 2021 r. ponad dwukrotnie w porównaniu z 2017 r., choć w ocenie Izby nie było to uzasadnione poprawą wyników ekonomicznych spółek.
Fundacyjne zamieszanie
W części poświęconej fundacjom NIK stwierdziła, że o ile sponsoring podlegał szczegółowym wewnętrznym regulacjom, zwłaszcza monitorowaniu tego, na co przekazane sumy zostały przeznaczone, to pieniądze, które trafiały do fundacji jako darowizny, pozostawały poza jakimkolwiek nadzorem. Jego brak miał prowadzić np. do tego, że fundacje miały znaczne nadwyżki finansowe, które nie były przeznaczone ani na realizację bieżących projektów, ani programów wieloletnich. Jako przykład podano Fundację PZU, która od 2017 r. do 2020 r. na koniec każdego roku miała wolne środki w wysokości odpowiednio: ok. 26 mln zł, ok. 14 mln zł, ok. 10 mln zł oraz 9 mln zł. Izba podała również, że według ustaleń jej kontrolerów nadwyżki finansowe wynikały w znacznej mierze z tego, że fundacje nie realizowały zaplanowanych działań, a choć miały środki, występowały do spółek o przyznanie kolejnych dotacji i je otrzymywały.
Ubezpieczyciele odpowiadają
Informacje upublicznione przez Izbę spotkały się z szybką reakcją PZU i LINK4, które wydały oficjalne oświadczenia. LINK4 odpowiedział:
„(…) komunikat Najwyższej Izby Kontroli (NIK) z dnia 15.01.2024 z godziny 10.55 zamieszczony pod adresem https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/wydatki-spolek-skarbu-panstwa-i-ich-fundacji.html może wprowadzać w błąd w związku z sugestią, iż zawiadomienie do prokuratury dotyczące LINK4 TU S.A. było powiązane z nieprawidłowościami w wydatkowaniu środków finansowych m.in. w zakresie dokonywanych darowizn.
Podkreślamy, iż NIK nie przeprowadził kontroli wydatkowania środków finansowych przez LINK4 TU S.A., gdyż LINK4 TU S.A. w świetle posiadanej opinii prawnej nie jest podmiotem, którego działalność podlega kontroli NIK na podstawie art. 203 Konstytucji RP i art. 2 ustawy o NIK. LINK4 TU S.A. nie utrudniał i nie będzie utrudniał w przyszłości przeprowadzenia prawidłowej kontroli przez organy do tego uprawnione.
LINK4 TU S.A. oświadcza, że nie jest fundatorem żadnej fundacji, jak również nie dokonywał żadnych darowizn na fundacje wymienione we wskazanym komunikacie NIK. Informujemy, iż w latach 2017–2023 LINK4 TU S.A. dokonał dwóch darowizn na Szpital Kliniczny im. Księżnej Anny Mazowieckiej w Warszawie (w okresie pandemii Covid) oraz Caritas (w celu pomocy Ukrainie) na łączną kwotę 200 tysięcy złotych. Pozostałe darowizny w tym okresie na łączną kwotę 340 tysięcy złotych dotyczyły wsparcia pracowników w potrzebie oraz akcji charytatywnych z zaangażowaniem pracowników LINK4 TU S.A.”.
Z kolei PZU oświadczył:
„W związku z nieprawdziwymi publikacjami medialnymi, które sugerują rzekome nieprawidłowości w działalności PZU SA i Fundacji PZU stwierdzone przez NIK oraz rzekome skierowanie zawiadomienia do prokuratury w odniesieniu do PZU, Spółka informuje:
- w PZU SA i Fundacji PZU NIK przeprowadziła kontrolę P/22/012 „Wybrane wydatki spółek z udziałem skarbu państwa i fundacji tworzonych przez te spółki oraz gospodarka finansowa i realizacja celów statutowych fundacji tworzonych przez te spółki”,
- w wystąpieniach pokontrolnych, które w listopadzie 2022 roku NIK skierowała do Spółki oraz Fundacji, w podsumowaniu zawarto następujący wniosek: w związku z niestwierdzeniem nieprawidłowości, Najwyższa Izba Kontroli nie formułuje uwag ani wniosków pokontrolnych”.
(AM, źródło: NIK)
