Ta sprawa miała swój początek w 2019 r. i dotyczyła rozstrzygnięcia podatkowego w kwestii mogącej dotyczyć niejednej osoby fizycznej, która prowadzi – zamierza prowadzić działalność pośrednictwa ubezpieczeniowego jako agent i jako osoba fizyczna wykonująca czynności agencyjne, jeśli nie istnieją po temu formalne bariery w postaci ograniczeń wynikających z umowy agencyjnej.
Taki agent – wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności, w uzupełnieniu bezpośredniej współpracy z zakładami ubezpieczeń zamierzał podjąć współpracę z innym agentem ubezpieczeniowym, zajmującym się pośrednictwem w sprzedaży produktów ubezpieczeniowych.
Czynności, jakie będzie wykonywał wobec klientów, nie będą się różniły zasadniczo, jednakże wpłynie to na jego konkurencyjność na lokalnym rynku (większa liczba ofert od różnych zakładów ubezpieczeń). W momencie składania wniosku o wydanie interpretacji podatkowej wnioskodawca nie miał jeszcze podpisanej umowy z innym agentem ubezpieczeniowym, ale chciałby wiedzieć, czy jako OFWCA będzie zobowiązany do naliczania i opłacania podatku VAT, a to z uwagi na charakter wykonywanych usług.
Jego zdaniem usługi, które byłby wykonywał, spełniają przesłanki kwalifikujące je jako usługę pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, a zatem korzystać będzie ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem VAT.
Jako OFWCA będzie pan ovatowany. Takie stanowisko przyjął organ podatkowy, wydając pierwszą interpretację podatkową, z którą nie zgodził się jednak dociekliwy podatkowo agent ubezpieczeniowy. Wniósł zatem skargę do właściwego miejscowo Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który uchylił zaskarżoną interpretację.
Organ wydający interpretację wniósł z kolei skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego, a sąd ten oddalił ją i dzięki temu wyrok WSA stał się prawomocny, zaś organ podatkowy zmuszony był do ponownego rozpatrzenia wniosku.
Zapewne trudno mu było przyznać rację podatnikowi, ale cóż robić, gdy sąd zobowiązał i stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.
W uzasadnieniu interpretacji organ podatkowy przywołał wyroki WSA oraz NSA. WSA w wyroku zauważył, że wbrew opinii organu interpretacyjnego wszystkie wskazane we wniosku o wydanie interpretacji czynności mają charakter jednej złożonej usługi. W realiach przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego czynności świadczone przez stronę mają więc charakter jednolitego świadczenia.
Nie może być tak, że usługi wykonywane przez agenta wobec ubezpieczonego już klienta przestają być usługą pośrednictwa ubezpieczeniowego. W skład tych czynności wchodzą również: monitorowanie składek, przedłużanie umów na kolejny okres, oferowanie innych produktów ubezpieczeniowych.
Pośrednictwo ubezpieczeniowe nie kończy się więc z chwilą zawarcia umowy, ale trwa także po jej zawarciu. Opieka posprzedażowa nad klientem jest też – w szerokim znaczeniu – elementem „wyszukania” klienta na kolejne okresy ubezpieczeniowe oraz ma na celu sprzedaż kolejnych produktów ubezpieczeniowych. Absurdalnym byłoby stwierdzenie, że perspektywicznym dla agenta ubezpieczeniowego jest tylko nowy, wyszukany klient. (0111-KDIB3-1.4012.636.2019.8.IK2023-11-08)
Sławomir Dąblewski
dablewski@gmail.com
