Jednym z głównych tegorocznych wyzwań dla europejskich ubezpieczycieli będzie ofensywa legislacyjna Unii Europejskiej. Wspólnota szykuje bowiem szereg aktów prawnych o niebagatelnym znaczeniu dla sektora. Ich proces legislacyjny będzie wymagać od ubezpieczeń dużego zaangażowania, gdyż w projektowanych regulacjach niejednokrotnie występują postanowienia budzące spore kontrowersje – pisze Bartosz Bigaj, szef biura Polskiej Izby Ubezpieczeń w Brukseli.
Solvency II, IRRD oraz ochrona klienta
Ekspert wskazuje, że w 2023 r. zakończą się prace dotyczące rewizji systemu Solvency II obejmujące również projekt dyrektywy dotyczącej upadłości i uporządkowanej likwidacji (IRRD). Nowe przepisy, które zostaną przyjęte najwcześniej w połowie roku przewidują m.in. zmianę sposobu liczenia rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, zwłaszcza w obszarze marginesu ryzyka i krzywej. W przypadku IRRD trwa obecnie dyskusja, które zakłady będą zobowiązane do przygotowywania prewencyjnych planów naprawy.
„Chyba najbardziej wyczekiwanym projektem Komisji jest Strategia dotycząca produktów inwestycyjnych dla klientów detalicznych (Retail Investment Strategy – RIS). Komisja w pierwszej połowie 2023 r. przedstawi wniosek w sprawie nowelizacji przepisów MifiD II, IDD oraz Rozporządzenia ws. PRIIPs. Jej zdaniem Strategia ma pomóc inwestorom detalicznym w korzystaniu z rynków kapitałowych oraz doprowadzić do spójności przepisów w poszczególnych krajach UE. Nowelizacja obejmie obszary transparentności kosztów, wartości dla klienta (Value for Money – VfM) czy zachęty dla dystrybutorów. Nowe przepisy będą wymagały od polskich zakładów wdrożenia nowych zasad dotyczących wynagradzania pośredników ubezpieczeniowych. Dokładne rozwiązania nie są jeszcze znane. Wypowiedzi Komisarz Mairead McGuinness wskazują, że chciałaby ona zapewnić klientom dostęp do niezależnej porady przy nabywaniu produktów inwestycyjnych. Przed nami więc ważne zadanie, aby przekonać Komisję, że obecne regulacje i przeciwdziałania konfliktom interesów są wystarczające, by właściwie i bezstronnie informować klienta o produkcie najbardziej pasującym do jego potrzeb. Nadal będziemy aktywnie współpracować z Insurance Europe oraz izbami z poszczególnych krajów wypracowaniu wspólnego kompromisowego stanowiska rynku” – czytamy.
Dawne choroby będą zapomniane
Bartosz Bigaj przypomina również o kończących się negocjacjach dyrektywy w sprawie umów o kredyt konsumencki (Consumer Credit Directive – CCD) będącej pierwszym aktem realizującym założenia Europejskiego Planu Walki z Rakiem oraz prawa do zapomnienia (Right To Be Forgotten – RTBF). Regulacje mają sprawić, że ubezpieczyciele sprzedając produkty ochronne do kredytów konsumenckich, nie będą mogli analizować informacji o chorobach nowotworowych, jeżeli od końca leczenia upłynęło co najmniej 15 lat. Dyrektywę uzupełni także tzw. kodeks postępowania – dokument wypracowany przez Komisję Europejską wspólnie z przedstawicielami rynku zawierający listę dobrych praktyk w stosowaniu prawa do zapomnienia.
Szef brukselskiego biura PIU zwraca też uwagę na plany zwiększenia staranności w realizowaniu wymogów ESG. Ma w tym pomóc dyrektywa w sprawie należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (Corporate Sustainability Due Diligence Directive, Dyrektywa CSDD), nad którą właśnie trwają prace. Akt wprowadzi dodatkowe obowiązki dotyczące poszanowania praw człowieka i kwestii środowiskowych dla przedsiębiorstw, które zatrudniają średnio ponad 500 pracowników, a ich przychody netto ze sprzedaży w skali światowej przekraczały 150 mln euro.
DORA dużym wyzwaniem dla lokalnych legislatorów
Bartosz Bigaj uprzedza, że unijna legislatura szykuje szereg aktów dotyczących digitalizacji, takich jak rozporządzenie DORA, które będzie obowiązywać od 17 stycznia 2025 r. W międzyczasie EIOPA, ESMA i EBA będą pracowały nad przepisami wykonawczymi pozwalającymi na jej praktyczne wdrożenie – tzw. RTS (ang. Regulatory Technical Standards).
„Wkomponowanie przepisów w już obowiązujące regulacje to z całą pewnością wyzwanie nie tylko dla unijnych, ale też dla krajowych regulatorów, zwłaszcza że DORA oznacza nową organizację wielu obszarów. Polskie zakłady ubezpieczeń oraz pośrednicy ubezpieczeniowi będą musieli przygotować odporne systemy i narzędzia ICT w celu zminimalizowania skutków ryzyka związanego z ICT. Będą także odpowiedzialne za wdrożenie strategii odporności cyfrowej określającej m.in. cele w zakresie bezpieczeństwa, opis sposobu wspierania strategii i celów biznesowych przez ramy zarządzania ryzykiem oraz całościową strategię korzystania z usług wielu dostawców. DORA ustanowi obowiązek przeprowadzania testów operacyjnej odporności cyfrowej w zależności od rozmiaru, profilu działalności i profilu ryzyka podmiotów finansowych oraz, co najmniej raz w roku, testów aplikacji i systemów informatycznych” – wskazuje ekspert.
Kontrowersyjny AI Act
Bartosz Bigaj przypomina, że działania legislacyjne UE obejmą też korzystanie ze sztucznej inteligencji w obszarze działalności ubezpieczeniowej. Prace nad AI Act również zakończą się w tym roku. Podobnie jak w przypadku pakietu Wypłacalność II – swojej wersji nie przedstawił jeszcze tylko Parlament.
„Niemało kontrowersji tu jeszcze przed nami. Nowe wymogi regulacyjne mają szansę rozwinąć potencjał polskiego rynku ubezpieczeniowego, podobnie jak miało to miejsce w przypadku usług płatności internetowych. W ostatnim czasie jednak coraz częściej słychać głosy, które chciałyby ten potencjał ograniczyć, klasyfikując działalność ubezpieczeniową jako generującą wysokie ryzyko przy korzystaniu ze sztucznej inteligencji w ocenie ryzyka i taryfikacji składki. Dodatkowe wymogi regulacyjne – jeżeli wejdą w życie – będą od zakładów wymagały szczegółowej analizy, czy stosowane przez nie rozwiązania taryfikacyjne należy klasyfikować jako sztuczną inteligencję i czy korzystanie z nich będzie wymagało spełnienia dodatkowych kosztownych wymogów. Koszty zgodności systemów z wymogami w połączeniu z wysokimi karami mogą skutecznie zniechęcić rynek ubezpieczeniowy do innowacji” – podkreśla ekspert.
A to nie koniec
W 2023 roku zostanie także najprawdopodobniej przyjęta nowelizacja przepisów dotyczących prania pieniędzy i finansowania terroryzmu (obejmująca 4 akty prawne). Celem reformy jest dalsza harmonizacja obowiązków związanych z AML, w tym utworzenie unijnego organu nadzoru w tym obszarze – AMLA (Anti-money Laundering Authority).
Cały wpis znajduje się na blogu PIU.
(AM, źródło: PIU)
