Ubiegłoroczne przychody brokerów z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń poszły mocno w górę, mimo spadku liczby zarejestrowanych brokerów. O niemal dwa miliardy złotych wzrosła też kwota składek uplasowanych przez pośredników w zakładach ubezpieczeń
Według danych z opublikowanego przez Zespół Brokerów Ubezpieczeniowych Departamentu Licencji Ubezpieczeniowych Komisji Nadzoru Finansowego „Raportu o stanie rynku brokerskiego w 2022 roku”, do końca wspomnianego okresu wydano 2941 zezwoleń na wykonywanie działalności brokerskiej. Z tej grupy 2833 licencji dotyczyło działalności ubezpieczeniowej: 1911 udzielono osobom fizycznym a 922 – prawnym. Z kolei 108 zezwoleń stanowiły licencje dla brokerów reasekuracyjnych (odpowiednio: 26 i 82). Ogółem na dzień 31 grudnia 2022 roku liczba zarejestrowanych brokerów wyniosła 1478 podmiotów, o 5 mniej niż w 2021 r., z czego 1420 wykonywało działalność w zakresie ubezpieczeń, a jedynie 58 w zakresie reasekuracji. Wartość ta oznacza spadek o 0,34% w stosunku do wyniku z poprzedniego roku.
Rośnie liczba zezwoleń
W raporcie wskazano również, że w 2022 roku wydano łącznie 61 zezwoleń w zakresie ubezpieczeń oraz reasekuracji, co było liczbą o ponad 15% wyższą niż w roku poprzednim. 57 licencji – 93,4% wszystkich – dotyczyło działalności ubezpieczeniowej, a 4 reasekuracyjnej (rok wcześniej odpowiednio: 50 i 3). W pierwszej z grup wydano 32 zezwolenia dla osób fizycznych i 25 dla prawnych (19 i 31). W 2022 roku liczba wydanych zezwoleń w zakresie ubezpieczeń osobom fizycznym była o blisko ponad 68% wyższa w porównaniu z 2021 r. Natomiast w przypadku wydanych zezwoleń w zakresie ubezpieczeń osobom prawnym była o ponad 19% niższa w porównaniu z rokiem poprzednim. W drugiej grupie jedną licencję wydano osobie fizycznej, a trzy osobom prawnym (1 i 2 przed rokiem). Autorzy raportu zaobserwowali, że liczba wydanych zezwoleń na wykonywanie działalności brokerskiej w zakresie ubezpieczeń w analizowanym okresie była wyższa niż w poprzednich dwóch latach, ale zdecydowanie niższa niż w latach 2018–2019. W porównaniu do 2021 r. nastąpił wzrost o 14%, natomiast w stosunku do roku 2019 – spadek o blisko 22%. Z kolei w przypadku zezwoleń na wykonywanie działalności brokerskiej w zakresie reasekuracji mamy do czynienia ze wzrostem na niskim poziomie.
W 2022 r. z rejestru brokerów wykreślono 63 podmioty (44 osób fizycznych i 19 prawnych), o 80% więcej niż przed rokiem. 60 wykreśleń dotyczyło brokerów ubezpieczeniowych a 3 – reasekuracyjnych.
Blisko 7 tys. pracowników branży brokerskiej
Broker ubezpieczeniowy oraz reasekuracyjny może wykonywać czynności brokerskie w zakresie ubezpieczeń lub reasekuracji wyłącznie przy pomocy osób fizycznych, które spełniają wymogi określone w art. 34 ust. 4 pkt 1 lit. a‒e ustawy o dystrybucji ubezpieczeń oraz są wpisane do rejestru brokerów. Podstawowym warunkiem, jaki powinny spełniać te osoby, jest zdanie egzaminu przed Komisją Egzaminacyjną dla Brokerów Ubezpieczeniowych i Reasekuracyjnych odpowiednio do zakresu działalności albo uzyskanie odpowiedniego zwolnienia z egzaminu. Zatrudnienie na rynku brokerskim w 2022 roku wynosiło 6985 osób, w tym 4307 spełniało powyższe wymogi i wykonywało czynności brokerskie (62% stanu zatrudnienia vs. 60% w 2021 r.), a 2678 osób było pracownikami niezajmującymi się wykonywaniem czynności brokerskich (38% vs. 40%).
Podział terytorialny bez zmian
Największa liczba brokerów (376) znajdowała się tradycyjnie w województwie mazowieckim. Daleko w tyle za nim znalazły się kolejne: śląskie (156 brokerów) oraz wielkopolskie (135). To ostatnie wyprzedziło trzecie w 2021 r. województwo dolnośląskie, w którym liczba brokerów zmniejszyła się ze 134 do 129. Zdecydowanym liderem wśród miast najczęściej wybieranych na siedzibę była ponownie Warszawa (274 brokerów). Także na kolejnych miejscach utrzymała się dotychczasowa hierarchia: na drugim miejscu znalazł się Wrocław (92 brokerów), na trzecim zaś Poznań (73 brokerów). Warto również odnotować, że aglomerację trójmiejską wybrało łącznie 82 brokerów.
InterRisk liderem, choć jego udział nadal spada
Tradycyjnie głównym dostawcą OC dla brokerów pozostaje InterRisk. Towarzystwo wystawiło 70,79% wszystkich umów. Oprócz tego zakładu polisy OC z tytułu działalności brokerskiej wystawiło 12 innych firm: PZU SA, Warta, Aviva, Wiener, UNIQA, Allianz, Colonnade Insurance, PI Indemnity Company Limited, Generali, ERGO Hestia, TUZ Ubezpieczenia, Cardif oraz XL Insurance. Największy wzrost zawartych umów zanotował PZU SA: z 16,87% w 2021 r. do 17,56% w 2022 r. Liderujące InterRisk zanotowało natomiast kolejny spadek, gdyż przed rokiem uzyskało wskaźnik na poziomie 71,01%. Pozostałe zakłady mają udział w rynku OC brokerów, który nie przekracza 5%.
0,14% brokerów wykazało, że klienci zgłosili skargi na wykonywaną przez nich działalność. Z kolei 1% podało, że w stosunku do nich klienci zgłosili reklamacje. W ubiegłym roku 0,7% brokerów otrzymało zgłoszenia roszczeń o naprawienie szkody z ich OC.
Prowizje o 280 mln zł w górę
Dane zebrane ze złożonych sprawozdań z działalności brokerskiej wskazują na stały wzrost przychodów ogółem z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń. Wskazany w raporcie przychód wyniósł 2095,48 mln zł – o 15,5% więcej niż w poprzednim roku (1814,29 mln zł). Oznacza to, że 2022 był kolejnym rokiem ze wzrostem dynamiki prowizji, szczególnie jeśli uwzględnić wynoszący 0,34% spadek liczby zarejestrowanych i działających brokerów w tym okresie.
Mimo że osoby fizyczne stanowią 60,97% wszystkich zarejestrowanych brokerów, to wygenerowały one jedynie 15,96% łącznych przychodów prowizyjnych w 2022 r., tj. 334,38 mln zł (295,62 mln zł w roku poprzednim). Wartość prowizji uzyskanej przez brokerów-osoby prawne wyniosła 1761,1 mln zł – blisko 250 mln zł więcej niż w 2021 r. (1518,67 mln zł).
Średnia prowizja to blisko 1,5 mln zł
Średnia roczna wartość prowizji statystycznego brokera wyniosła 1465,37 tys. zł. Było to o 15,18% więcej niż w 2021 r. (1272,29 tys. zł). W przypadku brokerów osób fizycznych średnia prowizja wzrosła o 19,19%, z 335,17 tys. zł do 399,5 tys. zł, a w przypadku osób prawnych wzrosła z 2,79 mln zł do 3,27 mln zł (+17,26%).
Wynagrodzenia prowizyjne wypłacone przez zakłady z działu I sięgnęły 292,07 mln zł. W roku poprzednim było to 264,41 mln zł, co oznacza wzrost o 10,46% r/r. Z kolei w dziale II było to 1803,41 mln zł, wobec 1549,88 mln zł rok wcześniej (+16,36% r/r). Średnia prowizja przypadająca na brokera wyniosła w 2022 roku 9,2% wysokości ulokowanej składki w dziale I oraz 17% w dziale II. Oznacza to, że w pierwszym przypadku średnia urosła o 0,4%, a w drugim spadła o 0,7%. Średnie wynagrodzenie prowizyjne dla całego sektora wyniosło 15,21%.
Połowa tortu dla nieco ponad 1,2% brokerów
Z raportu wynika ponadto, że w 2022 r. do kas grupy 25 brokerów o najwyższych przychodach (same osoby prawne, spośród których 8 to spółki z udziałem kapitału zagranicznego) wpłynęło łącznie 1065,52 mln zł, czyli nieco powyżej 50,8% całkowitych przychodów rynku brokerskiego w Polsce. Rok wcześniej było to 932,08 mln zł (51,2%), co oznacza wzrost o 14,32% r/r.
1,24% ogółu brokerów osiągnęło przychody w przedziale 20 mln zł i więcej (wyłącznie osoby prawne). Najliczniejszą grupę stanowili natomiast brokerzy o przychodach w przedziale 100–500 tys. zł (41,31%). Za nimi uplasowali się brokerzy, którzy osiągnęli przychód do 100 tys. zł – należy do nich 23,93% ogółu podmiotów działających na rynku.
Największe przychody – 858,56 mln zł (średnio 2,45 mln zł) osiągnięto w województwie mazowieckim. Region ten odpowiadał za 40,97% krajowego wyniku brokerów. Kolejnymi województwami były: kujawsko-pomorskie – 402,8 mln zł (19,22%), w którym odnotowano najwyższą średnią wynoszącą 4,15 mln zł, oraz dolnośląskie – 190,42 mln zł (9,09%), średnia na poziomie 1,41 mln zł. Najlepszym miejskim wynikiem legitymowała się Warszawa: stołeczne przychody w kwocie 822,07 mln zł stanowiły 95,75% wyniku wojewódzkiego i 39,23% wyniku krajowego.
O 2 mld zł więcej ulokowanych składek
W 2022 roku brokerzy ulokowali w towarzystwach ubezpieczeń 13 780,87 mln zł składek – o 16,97% więcej niż w 2021 r., gdy kwota ta wyniosła 11 781,62 mln zł. Do zakładów majątkowych trafiło 10 597,05 mln zł, wobec 8783,17 mln zł w roku poprzednim, co oznacza wzrost o 20,65%. Z kolei do firm życiowych trafiło 3183,83 mln zł. W poprzednim roku było to 2998,45 mln zł, czyli w ciągu 12 miesięcy wartość uplasowanych składek wzrosła o 6,18%. Brokerzy–osoby fizyczne ulokowali 1549,82 mln zł, zaś brokerzy–osoby prawne – 12 231,06 mln zł.
Dziesięciu największych brokerów – stosując kryterium wielkości ulokowanej składki – pośredniczyło w zawarciu umów ubezpieczenia o łącznej składce równej 5515,2 mln zł, czyli 40,02% wszystkich składek ulokowanych przez kanał brokerski. Z kolei dwudziestu największych brokerów ulokowało 7065,86 mln zł składek (51,27%).
Ponad trzy czwarte składki trafiło do 10 zakładów
W minionym roku brokerzy współpracowali ze 131 zakładami ubezpieczeń, z czego zdecydowaną większość stanowiły firmy z działu II (107; 81,68%). One też odpowiadały za zdecydowaną większość kwoty składek ulokowanych przez brokerów (77,16%). Zakłady z siedzibą w naszym kraju stanowiły 41,98% podmiotów, z którymi współpracowali brokerzy w 2022 roku. Trafiło do nich 92,2% składek plasowanych przez kanał brokerski.
PZU Życie nadal liderem
Najwięcej składek – 2021,92 mln zł, 23,05% ich globalnej sumy – ulokowano w PZU Życie. Drugie miejsce zajęło STU ERGO Hestia z wynikiem na poziomie 1880,78 mln zł (14,84%), natomiast trzecie przypadło PZU SA, w którym ulokowano 1831,11 mln zł (13,81%). Czwarte w zestawieniu TUiR Warta z wynikiem na poziomie 1522,86 mln zł (13,44%) było ostatnim zakładem, w którym ulokowano ponad 1 mld zł składek. Z danych zebranych przez KNF wynika, że 10 zakładów, w których brokerzy ulokowali najwięcej składek, zainkasowało w sumie 10,48 mld zł, tj. 76,95% ogólnej sumy ulokowanej w 2021 r. w zakładach ubezpieczeń przez kanał brokerski.
W PZU SA składka ulokowana przez brokerów stanowiła 12,46% rocznego przypisu. W ERGO Hestii było to już 24,42%, w PZU Życie – 23,39%, natomiast w Warcie – 18,96%.
ERGO Hestia i Warta najbardziej cenione przez brokerów
Towarzystwami najwyżej ocenianymi przez brokerów za współpracę zostały STU ERGO Hestia i TUiR Warta. Ich oceny uplasowały się na poziomie odpowiednio 4,33 i 4,27 pkt. w pięciopunktowej skali. Rezultaty przekraczające pułap 4 pkt. uzyskały też PZU SA (4,23 pkt.), UNIQA TU i Compensa TU (po 4,17 pkt.), a także InterRisk (4,11 pkt.) oraz Generali TU (4,05 pkt.).
O raporcie:
Opracowany przez KNF raport dotyczy brokerów ubezpieczeniowych i brokerów reasekuracyjnych prowadzących działalność na podstawie zezwoleń na wykonywanie działalności brokerskiej w zakresie ubezpieczeń i reasekuracji wydanych do dnia 31 grudnia 2022 roku i wpisanych do rejestru brokerów ubezpieczeniowych. Zobowiązanych do złożenia sprawozdania z działalności brokerskiej za 2022 rok było 1478 brokerów ubezpieczeniowych i brokerów reasekuracyjnych. Wymóg ten został dopełniony przez blisko 97% zobligowanych.
Artur Makowiecki
news@gu.com.pl
