Ochrona zdrowia w Polsce opiera się na systemie powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego. W ramach NFZ można skorzystać z nieodpłatnych programów profilaktycznych (link pod artykułem), które uwarunkowane są wiekiem pacjenta oraz obciążeniami rodzinnymi.
Statystyka pokazuje, że nadal warto przypominać o prewencji zdrowotnej. Z danych NFZ wynika, że świadomość i popularność dostępnych programów profilaktycznych jest ciągle na poziomie tylko dostatecznym. Na 1 kwietnia 2025 r. zainteresowanie podstawowymi badaniami profilaktycznymi wyglądało następująco: mammografia 32%, cytologia 11% i kolonoskopia 14%.
W maju 2025 r. wystartował nowy darmowy program profilaktycznyMoje Zdrowie, a pomysłodawca liczy na to, że program będzie cieszył się znacznie większą popularnością niż 40 Plus (15% przebadanych uprawnionych).
Program Moje Zdrowie
Jak można wykonać bezpłatne badania w ramach programu Moje Zdrowie? Podstawą do wykonania badań jest ankieta, a zlecony zestaw badań diagnostycznych będzie zależał od odpowiedzi.
Badania będą realizowane w zakresie podstawowym lub w rozszerzonym. Nowością jest badanie lipoproteiny (a) pozwalające wychwycić osoby zagrożone wysokim ryzykiem rozwoju chorób serca i naczyń.
Po badaniach pacjent będzie otrzymywał zaproszenie do przychodni POZ na wizytę podsumowującą, podczas której pracownik medyczny przeanalizuje wyniki i przygotuje indywidualny plan zdrowotny (IPZ).
Czy takie działanie wpisze się w kulturę naszego społeczeństwa? Czas to pokaże, na razie rzeczywistość jest mniej kolorowa. Respondenci biorący udział w Narodowym Teście Zdrowia Polaków pytani o powód nierealizowania badań morfologii krwi w ciągu ostatnich 12 miesięcy w 80% wskazują jako przyczynę brak potrzeby wykonania badań.
A jak profilaktykę postrzegają pracodawcy? Klienci wskazują, że pracownicy sygnalizują problemy w dostosowaniu dogodnego terminu i lokalizacji wykonania badań profilaktycznych. A sam fakt objęcia pracowników benefitem medycznym, w postaci prywatnej opieki medycznej (abonament lub ubezpieczenie zdrowotne), zdaje się mniej istotny niż dostępność usługi.
Kroki do zdrowia…
Na profilaktykę składa się codzienna higiena życia: ile i jak śpimy, dieta, czy się ruszamy, jaki tryb życia prowadzimy i czy myślimy o swoim zdrowiu w kontekście jakości życia w momencie rezygnacji z życia zawodowego.
Statystycznie wiek, w którym pojawiają się pierwsze problemy zdrowotne, to 40.–45. rok życia, i tutaj zauważamy zwiększone zainteresowanie i zgłaszanie się z problemami do lekarzy specjalistów, ale oczekiwana jest sytuacja świadomej profilaktyki u 20- i 30-latków, co może przełożyć się na ich zdrowie i jakość życia.
Zmiany pokoleniowe grup zawodowych to nowy trend i nowa świadomość, że nie chcemy pracować po to, żeby wykorzystywać zarobione pieniądze na odzyskiwanie zdrowia, tylko żeby móc z nich korzystać, w pełni ciesząc się urokami życia bez względu na wiek.
W trakcie spotkań z klientami naszego Zespołu Ubezpieczeń Osobowych zawsze istotnym elementem jest rozmowa o zdrowiu pracowników.
Cieszy nas wysoka świadomość i odpowiedzialność pracodawców w zakresie wspierania pracowników jako elementu kultury organizacyjnej oraz strategii ekonomicznej. Coraz częściej profilaktyka to nie tylko ustawowe badania, ale szeroko pojęte dbanie o zdrowie psychiczne i fizyczne pracownika.
Dobrze zbadane potrzeby klienta to określenie budżetu i źródeł finansowania projektu, a także analiza potrzeb we współpracy z działem personalnym i obszarem BHP, skutkująca celowaną, długoterminową profilaktyką dla pracowników.
Na plan działania mają wpływ narażenia, populacja pracowników oraz analiza przyczyn L4. Takie podejście przynosi świetne rezultaty oraz cieszy się wysokim uznaniem pracowników. Profilaktyka realizowana w miejscu pracy jest też wyjściem naprzeciw potrzeb pracownika w lokalizacjach z ograniczonym dostępem do prywatnego sektora usług medycznych, co potwierdzają dane, że korzystanie z produktów subskrypcyjnych nadal najbardziej popularne jest w dużych miastach.
TOP akcji profilaktycznych
Ostatnie lata to dynamiczny rozwój branży w zakresie nowych technologii dostosowanych do wykonywania badań również w warunkach wyjazdowych, co ma przełożenie na zwiększenie dostępności realizacji badań diagnostycznych poza przychodniami. Top listę akcji profilaktycznych nadal otwierają bardzo różnorodne badania laboratoryjne oraz badania USG a dalej plasują się konsultacje specjalistyczne oraz celowane badania przesiewowe pod kątem chorób cywilizacyjnych.
Statystycznie podczas akcji z USG jest wykrywanych ok. 5–10% przypadków osób do dalszej diagnozy i wtedy możliwość skorzystania z dostępnego benefitu medycznego jest przykładem synergii profilaktyki z opieką medyczną.
Akcje profilaktyczne realizowane w siedzibach klienta mają też aspekt psychologiczny, wpierający obawiających się badań pracowników, którzy dzięki „odwadze” grupowej często decydują się na nielubiane pobranie krwi. Warto pamiętać, że szeroko rozumiana profilaktyka zwiększa nasze szanse na długie i dobre życie.
Na wzroście świadomości, jak ważna jest profilaktyka, powinno zależeć nam wszystkim, zarówno pracownikom, jak i pracodawcom.
Agata Grudkowska
dyrektorka Biura Rozwoju Ubezpieczeń Zdrowotnych i Benefitów Medycznych
MAK Ubezpieczenia
Źródła: OECD/European Observatory on Health Systems and Policies (2023), Polska: Profil systemu ochrony zdrowia 2023, State of Health in the EU
https://www.nfz.gov.pl/dla-pacjenta/programy-profilaktyczne/dane-o-realizacji-programow
