Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną poszkodowanej w wypadku komunikacyjnym, wniesioną w sprawie o zapłatę przez ubezpieczyciela „odpowiedniej renty” na podstawie art. 444 § 2 k.c.
W uzasadnieniu orzeczenia SN wskazał, że kryterium odpowiedniości stwarza sądowi możliwość odstępstwa od reguły ścisłej kompensacji szkody. Określenie wysokości odpowiedniej renty powinno więc nastąpić po uwzględnieniu różnych okoliczności dotyczących sytuacji poszkodowanego, w tym faktu otoczenia opieką przez członków rodziny oraz korzystania przez nich z form wsparcia socjalnego, m.in. w związku z rezygnacją z pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą poszkodowaną. Sąd Najwyższy wskazał, że kwoty takiego wsparcia nie pomniejszają bezpośrednio renty należnej osobie bezpośrednio poszkodowanej, a w szczególności nie uzasadniają odjęcia ich równowartości od wysokości renty hipotetycznie należnej.
Z kolei odnosząc się do praktycznych aspektów stosowania art. 442 § 2 k.c., SN zaznaczył, że z przepisu tego wynika po stronie osoby poszkodowanej jedno roszczenie o zapłatę renty, należnej w razie spełnienia się co najmniej jednej z trzech przesłanek:
- całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej,
- zwiększenia się potrzeb poszkodowanego
- zmniejszenia się jego widoków powodzenia na przyszłość.
Praktyka rozstrzygania w odrębnych punktach wyroku o każdym z tych aspektów uzupełniającej nie jest nieprawidłowa, jednak nie powinna wpływać na całkowity rozmiar świadczenia należnego osobie poszkodowanej – uznał Sąd Najwyższy.
Przypomniał również, że renta należna na podstawie art. 442 § 2 k.c. ma charakter prospektywny – jej celem jest kompensowanie szkody przyszłej i ciągłej. Kompensacja szkody majątkowej powstałej w okresie poprzedzającym zasądzenie renty w skonkretyzowanej wysokości następuje wyłącznie przez zapłatę odszkodowania. Nieprawidłowe jest zatem uwzględnienie zasądzenie „renty” za okres poprzedzający wydanie wyroku przez sąd pierwszej instancji.
Wyrok z 10 listopada 2022 r., sygnatura akt II CSKP 660/22.
(AM, źródło: SN)
