31 marca Sąd Najwyższy (SN) oddalił (częściowo odrzucił) skargi kasacyjne wniesione od wyroku Sądu Apelacyjnego (SA) w Poznaniu z 2 października 2018 r. przez Towarzystwo Chrystusowe dla Polonii Zagranicznej i Dom Zakonny prowadzony przez to stowarzyszenie. W sprawie tej od pozwanych zasądzono rentę i zadośćuczynienie.
Oznacza to, że obie skargi kasacyjne nie zostały uwzględnione, a w mocy pozostają orzeczenia zarówno Sądu Okręgowego w Poznaniu, jak i Sądu Apelacyjnego w Poznaniu i wszystkie konsekwencje wynikające z tych wyroków. Kwoty, które zostały zasądzone, pozostają w dyspozycji osób, na których rzecz zostały zasądzone.
Skarga w tej sprawie trafiła do SN w marcu 2019 r. Zgromadzenie Towarzystwo Chrystusowe i Dom Zakonny Towarzystwa Chrystusowego złożyły wówczas kasację od wyroku SA, który utrzymał w mocy orzeczenie sądu I instancji zasądzającego w styczniu 2018 r. na rzecz kobiety gwałconej w dzieciństwie przez księdza – byłego zakonnika należącego do Towarzystwa – 1 mln zł zadośćuczynienia i 800 zł miesięcznie dożywotniej renty od zgromadzenia.
SN uznał, że związanie prawomocnym wyrokiem skazującym (art. 11 k.p.c.) nie wyłącza poczynienia przez sąd w sprawie cywilnej ustaleń dotyczących okoliczności wyeliminowanych przez sąd karny z opisu czynu zabronionego, wskazujących na popełnienie przez księdza katolickiego przestępstw przy nadużyciu zaufania ofiary, wynikającego z zadań powierzonych sprawcy przez kościelne osoby prawne sprawujące nad nim zwierzchni nadzór. W razie powierzenia przez instytuty zakonne duchownym zakonnym lub zakonnikom czynności służbowych do odpowiedzialności za szkody przez nich wyrządzone przy wykonywaniu tych czynności ma zastosowanie art. 430 k.c.
W świetle art. 430 k.c., jeżeli sprawca działał w celu osobistym (dla korzyści osobistej), a wykonywanie powierzonej czynności służbowej umożliwiło mu wyrządzenie szkody, zwierzchnik nie może skutecznie podnieść zarzutu, że podwładny wyrządził szkodę tylko przy sposobności (przy okazji) realizacji powierzonych zadań.
Sygnatura sprawy: II CSK 124/19.
(AM, źródło: SN, gu.com.pl)
