Informatyk to obecnie jeden z najpopularniejszych zawodów. Nic też dziwnego, że coraz częstsze staje się pytanie o zgodne z potrzebami ubezpieczenie ryzyka związanego z jego wykonywaniem.
Usługi informatyków są bardzo zróżnicowane, wśród najczęściej spotykanych w praktyce wymienić można: projektowanie, specyfikowanie, modyfikację oraz instalację oprogramowania na zlecenie, dostawę oprogramowania firm trzecich, zarządzanie projektami wdrożeń informatycznych u klienta, ale też wiele innych.
Zawód – informatyk
Specjalista w branży IT jest różnie nazywany, m.in. jako programista, developer, grafik komputerowy, analityk IT, konsultant IT, administrator bezpieczeństwa informacji, baz danych lub sieci informatycznych itp.
Zawód ten można wykonywać na podstawie umowy o pracę, ale w praktyce częściej spotyka się usługi informatyczne świadczone przez osoby prowadzące działalność gospodarczą, które zawierają umowy o współpracę z firmami informatycznymi (tzw. umowy business2business, B2B).
Odrębny sektor branży IT to po prostu usługi świadczone przez firmy informatyczne zawierające umowę z ostatecznym odbiorcą usługi. Takie firmy najczęściej są prowadzone w formie spółek kapitałowych, ale także spółek osobowych i jednoosobowych działalności gospodarczych.
Z perspektywy potrzeby ubezpieczeniowej firmy informatyczne oraz osoby świadczące usługi informatyczne w ramach umów B2B bez wątpienia powinny być zainteresowane ubezpieczeniem OC z tytułu wykonywania zawodu (świadczenia usługi).
Pracownik chroniony prawem pracy może poprzestać na zaufaniu, że jego pracodawca zadba o odpowiednie ubezpieczenie OC firmy, które także będzie jego chroniło.
Odpowiedzialność za usługi
Informatyk niebędący pracownikiem etatowym, niezależnie od formy prowadzonej działalności ponosi odpowiedzialność przede wszystkim kontraktową.
Mimo zróżnicowanego przedmiotu świadczenia w umowach o usługi informatyczne reguły rządzące odpowiedzialnością cywilną z tytułu ich niewykonania lub nienależytego wykonania są jednolite. Podstawę prawną stanowi przede wszystkim art. 471 i nast. k.c.
Nie można jednak wykluczyć także odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych (art. 415 i nast. k.c.), a także na podstawie innych szczególnych przepisów prawa, takich jak słynne RODO czy też Prawo autorskie.
Przykładowo, zgodnie z art. 1 ust. 2 Prawa autorskiego, program komputerowy uznawany jest za utwór, w związku z tym w razie jego wadliwości stosuje się przepisy o wadliwości utworów, tj. w szczególności art. 55 ust. 1 tej ustawy.
Ubezpieczenie OC zawodowej
Ubezpieczenie OC informatyka prowadzącego działalność gospodarczą pełni nie tylko ważną funkcję ochronną, ale także buduje jego dobrą reputację.
Z perspektywy interesu majątkowego ubezpieczenie OC chroni na wypadek odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez świadczone usługi.
Z perspektywy wizerunkowej polisa OC zawodowej buduje wiarygodność w oczach klientów. W przypadku informatyków świadczących usługi na podstawie umów B2B także potwierdza przedsiębiorczy, a nie pracowniczy charakter umowy, co może mieć znaczenie w razie sporów z ZUS lub organami skarbowymi.
Ubezpieczenie odpowiedzialności informatyka może opierać się na jednolitych warunkach ubezpieczenia OC z tytułu wykonywania zawodu, stosowanych na rynku Lloyd’s. Zawierają one katalog rozszerzeń adekwatnych dla ryzyka związanego z jego usługami.
Michał Molęda
wiceprezes zarządu
Leadenhall Insurance SA
Co warto sprawdzić w polisie OC dla informatyka zawieranej za pośrednictwem Leadenhall
| Definicja wypadku ubezpieczeniowego | Ochrona jest udzielana dla roszczeń po raz pierwszy zgłoszonych ubezpieczonemu w okresie ubezpieczenia. Przez roszczenie należy rozumieć żądanie zapłaty odszkodowania z tytułu uchybień popełnionych w związku ze świadczeniem usług zawodowych. Zgodnie z warunkami ubezpieczenia ze zgłoszeniem roszczenia zrównane jest wszczęcie postępowania, np. karnego, karnoskarbowego lub administracyjnego w związku z naruszeniem przepisów o ochronie danych osobowych lub innych przepisów regulujących świadczenie usług przez ubezpieczonego. |
| Osoby ubezpieczone | Ochrona ubezpieczeniowa obejmuje ubezpieczonego wskazanego w polisie, ale także pracowników ubezpieczonego oraz inne osoby, które ubezpieczony zatrudnia w celu lub w związku ze świadczeniem przez siebie usług zawodowych, z zastrzeżeniem, że te osoby podlegają jego poleceniom. |
| Podstawowe OC | Ochrona dotyczy obowiązku zaspokojenia przez ubezpieczyciela zasadnych roszczeń odszkodowawczych kierowanych do ubezpieczonego w związku z uchybieniami popełnionymi przy wykonywaniu czynności zawodowych. Ochrona obejmuje też wszelkie koszty ochrony prawnej przed takim roszczeniem (koszty prawników, doradców podatkowych, rzeczników patentowych itd.) oraz jego analizy faktycznej (koszty biegłych, np. z dziedziny poszczególnych branż informatycznych, ekonomii, koszty detektywów itd.). |
| Informacje poufne | Informatyk, świadcząc swoje usługi, z reguły ma dostęp do informacji poufnych klienta, do zachowania których w tajemnicy jest zobowiązany na podstawie zawieranej umowy o świadczenie usług lub z mocy przepisów prawa. Odpowiedzialność za naruszenie ochrony informacji poufnych obejmuje odpowiednia klauzula w warunkach ubezpieczenia OC informatyka w Leadenhall/Lloyd’s. |
| Prawa autorskie i własności przemysłowej | Usługi informatyczne, w szczególności związane z tworzeniem oprogramowania, z reguły wiążą się z wykorzystywaniem m.in. bibliotek programistycznych, czyli plików dostarczających podprogramy, dane lub typy danych wykorzystywanych z poziomu kodu źródłowego programu. Roszczenia związane z naruszeniem prawa autorskiego i prawa własności przemysłowej są objęte zakresem ochrony na podstawie odpowiedniej klauzuli warunków. |
| Utrata danych cyfrowych i dokumentów | Kolejnym obszarem ryzyka, z którym informatyk musi się liczyć, to spowodowanie uszkodzenia lub utraty danych udostępnionych mu lub powierzonych przez klienta. Ryzyko to obejmuje stosowna klauzula dotycząca utraty danych lub dokumentów. |
| Odpowiedzialność za content (treść), np. zniesławienie | Usługi informatyczne mogą wiązać się z ryzykiem odpowiedzialności za treść danych. Dotyczy to w szczególności usług informatycznych, które polegają na udostępnianiu klientom lub osobom trzecim możliwości publikowania rozmaitych treści. Ochrona ubezpieczeniowa w odniesieniu do roszczeń związanych z naruszeniem dóbr osobistych w związku ze świadczeniem usług zawodowych przez informatyków jest udzielana na podstawie klauzuli ubezpieczenia odpowiedzialności z tytułu oszczerstw, zniesławienia i pomówień. |
| Odpowiedzialność za udział w konsorcjum | W branży informatycznej często spotyka się prowadzenie rozmaitych innowacyjnych projektów w formie konsorcjów. Ochrona ubezpieczeniowa w odniesieniu do roszczeń z tytułu uchybienia popełnionego w związku z prowadzeniem działalności w taki sposób jest udzielana na podstawie klauzuli „odpowiedzialności w ramach wspólnego przedsięwzięcia”. |
| Koszty w postępowaniach regulacyjnych i karnych | Oprócz ryzyka odpowiedzialności cywilnej związanej ze świadczeniem usług zawodowych w obszarze informatyki trzeba się także liczyć z ryzykiem odpowiedzialności regulacyjnej, karnej lub karnoskarbowej. Dobry przykład to ryzyko naruszenia przepisów karnych regulujących przestępstwa przeciwko informacji, w szczególności art. 268 i nast. Kodeksu karnego. Ubezpieczenie OC zapewnia pokrycie kosztów obrony w takim postępowaniu. |
| Klauzula cyber i RODO (ataki hakerskie) | Ochrona na podstawie tej klauzuli obejmuje odpowiedzialność informatyka z tytułu ataków hakerskich, w kwestii negatywnych skutków, do których doszło z winy informatyka. Ubezpieczenie pokrywa także koszty pomocy prawnej w razie postępowania regulacyjnego lub karnego związanego z naruszeniem bezpieczeństwa danych, do którego zapewnienia zobowiązany jest ubezpieczony informatyk, w tym w szczególności w związku z naruszeniem RODO. |
