Polska Izba Ubezpieczeń i Związek Banków Polskich ukoronowały współpracę prowadzoną pod auspicjami Komisji Nadzoru Finansowego na rzecz podniesienia wartości produktów CPI (ubezpieczeń spłaty kredytu lub pożyczki) dla klienta. 23 maja, podczas drugiego dnia XI Kongresu PIU obie organizacje podpisały dokument wskazujący dobre praktyki dotyczące tej materii, które w ocenie PIU stanowią istotny krok w kierunku samoregulacji branży bankowej i ubezpieczeniowej.
Dobrowolne dobre praktyki są odpowiedzią polskiego sektora ubezpieczeń branży ubezpieczeniowej na raport EIOPA „Thematic Review on Credit Protection Insurance (CPI) sold via banks” i ostrzeżenie europejskiego organu nadzoru z 2022 r. Uzupełniają również znowelizowaną Rekomendację U przyjętą przez KNF w czerwcu 2023 r.
Dobre praktyki obejmują cały okres życia produktu CPI. Dotyczą jego tworzenia i jego wartości dla klienta, sposobu dotarcia do klienta, jakości dystrybucji, podejmowanych w interesie klienta działań, nadzoru nad dystrybutorem produktu CPI oraz jego monitorowania. Skierowane są przede wszystkim do zakładów ubezpieczeń i banków oferujących produkt CPI, ale mogą być również stosowane przez inne instytucje finansowe oferujące podobne produkty.
– Intencją Polskiej Izby Ubezpieczeń jest wprowadzenie postanowień dobrych praktyk jako uzupełnienia do nowelizacji Rekomendacji U KNF. Wierzę, że wprowadzenie tych standardów przyczyni się do zwiększenia zaufania klientów do produktów CPI i całego rynku bancassurance – wyjaśniał Jan Grzegorz Prądzyński, prezes zarządu PIU.
Wyższe standardy nadrzędnym celem
Celem dobrych praktyk jest dążenie do uzyskania wysokich standardów ochrony klientów, banków i ubezpieczycieli korzystających z polis CPI powiązanych z produktami bankowymi, w szczególności poprzez zapewnienie:
- wartości dla klientów,
- transparentności działań banków i zakładów związanych z ich oferowaniem,
- stałego monitoringu funkcjonowania produktów CPI i wdrażania – w razie potrzeby – niezbędnych działań naprawczych,
- efektywnej współpracy banków i ubezpieczycieli na etapie tworzenia, dystrybucji oraz funkcjonowania polis CPI, w tym czytelnego podziału ról tych partnerów,
- wysokiej jakości obsługi klientów w zakresie likwidacji szkód i obsługi roszczeń.
Nowe zasady od przyszłego roku
Dobre praktyki uwzględniają w szczególności postanowienia: Rekomendacji U dotyczącej dobrych praktyk w zakresie bancassurance, rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2017/2358 z dnia 21 września 2017 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/97 w odniesieniu do wymogów w zakresie nadzoru nad produktem i zarządzania nim dla zakładów ubezpieczeń i dystrybutorów ubezpieczeń, ustaw o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej oraz o dystrybucji ubezpieczeń, a także kodeksu cywilnego. Dobre praktyki mają zastosowanie do umów ubezpieczenia zawieranych przez klientów na własny rachunek od dnia 1 stycznia 2025 r. za pośrednictwem banku.
Korzyści klienta przede wszystkim
Dobre praktyki przewidują m.in. że zakład ubezpieczeń oraz bank każdorazowo, najpóźniej przed wprowadzeniem produktu CPI do dystrybucji, dokonują analizy swoich ról w określaniu najważniejszych cech i głównych elementów w procesie jego tworzenia. Twórca ustala w procesie tworzenia produktu, jakie korzyści ma on przynieść klientom, oraz określa grupę docelową dla produktu CPI z uwzględnieniem jej wymagań i potrzeb. Jeśli bank jest ubezpieczającym w umowie zawieranej na rachunek klientów, to w toku ustalania jej treści z zakładem dąży do zapewnienia ochrony ubezpieczeniowej zgodnej z ich wymaganiami i potrzebami. Dokument zakłada także, iż proces dystrybucji powinien uwzględniać charakterystykę produktu CPI, stopień jego skomplikowania oraz rynek docelowy.
Bank, jako dystrybutor, przekazuje ubezpieczycielowi informacje o organizowanych przez siebie konkursach sprzedażowych dla OFWCA dotyczących wykonywanych czynności agencyjnych z zakresu dystrybucji produktu CPI. Konkursy te powinny być wdrażane i realizowane w sposób zgodny z przepisami prawa, rekomendacjami KNF lub skierowanymi do danego banku zaleceniami nadzoru, a także z uwzględnieniem interesów, wymagań i potrzeb klientów. W przypadku zorganizowania konkursu sprzedażowego przez zakład, bank wyraża zgodę na udział w nim działających z jego upoważnienia OFWCA.
Posiadacze polis informowani na bieżąco
Dobre praktyki stanowią również, że bank przekazuje klientowi lub zainteresowanemu wszystkie dokumenty i informacje dotyczące produktu CPI wymagane przez przepisy prawa i rekomendacje oraz zalecenia KNF, a także wyjaśnia ewentualne wątpliwości klienta. Ponadto w miarę możliwości przekazuje okresowo klientom, z którymi posiada regularny kontakt, informacje przypominające o posiadanym przez nich produkcie CPI, na przykład o:
- zakresie ochrony wynikającym z polisy,
- sposobie składania zawiadomień o zdarzeniach losowych objętych ochroną ubezpieczeniową na podstawie produktu CPI lub zgłaszania roszczeń przez klienta.
Najpierw zadbać o spadkobierców
W przypadku powzięcia informacji o zdarzeniu, które potencjalnie może być objęte ochroną na podstawie produktu CPI, bank w miarę swoich możliwości operacyjnych przypomina klientowi o posiadanej przez niego ochronie. Działania takie podejmowane są zwłaszcza w przypadku braku spłaty wierzytelności wynikającej z produktu bankowego, z którym powiązany jest produkt CPI.
W razie zgonu klienta bank informuje jego spadkobierców, o ile są uprawnionymi z umowy ubezpieczenia, o posiadanym przez zmarłego produkcie CPI i o jego zakresie oraz zwraca uwagę na celowość podjęcia próby skorzystania z niego. Jeśli zaś jest uprawniony do otrzymania świadczenia, to występuje do zakładu ubezpieczeń z roszczeniem. W razie przyznania świadczenia, bank w pierwszej kolejności przeznacza je na zaspokojenie swojej wierzytelności wobec klienta albo jego spadkobierców. Ponadto umożliwia klientowi/spadkobiercom samodzielne dochodzenie roszczeń od zakładu, w tym dokonuje niezbędnej cesji.
W dokumencie zapisano też, że zakład ubezpieczeń sprawuje nadzór nad bankiem jako dystrybutorem produktu CPI na zasadach wynikających z przepisów prawa, rekomendacji lub zaleceń, umowy agencyjnej. Zasady nadzoru mają zapewnić poprawność wykonywanej działalności, wykrywanie nieprawidłowości oraz usuwanie ewentualnych zidentyfikowanych nieprawidłowości w działalności banku jako dystrybutora.
Tekst Dobrych praktyk w zakresie ubezpieczeń spłaty kredytu lub pożyczki (CPI)
Artur Makowiecki
news@gu.com.pl
