Ostatnie lata, zwłaszcza po bolesnych doświadczeniach okresu pandemii zarówno w Polsce, jak i w krajach Azji Południowo-Wschodniej, zaowocowały dynamicznym rozwojem sektora ubezpieczeń na życie oraz ubezpieczeń zdrowotnych, w dużej mierze dzięki innowacyjnym rozwiązaniom technologicznym.
Warto się zastanowić, jak wypada sytuacja Polski w porównaniu z tak odległymi krajami, jak Tajlandia, Filipiny, Indonezja, Singapur czy Malezja.
Nadchodzi nowe
Innowacje technologiczne odgrywają w Polsce istotną rolę w transformacji sektora ubezpieczeń na życie i zdrowotnych. Digitalizacja, big data, sztuczna inteligencja i automatyzacja procesów mają na celu zwiększenie i poszerzenie dystrybucji, usprawnienie procesów likwidacji szkód czy dostępności usług, szczególnie w przypadku ubezpieczeń zdrowotnych. E-ubezpieczenia, aplikacje mobilne oraz platformy do zarządzania operacjami na polisach stają się normą, zapewniając klientom ułatwiony dostęp do informacji oraz uproszczoną możliwość dostosowywania produktów do ich indywidualnych potrzeb.
Azja Południowo-Wschodnia to region, w którym innowacyjne rozwiązania technologiczne również zyskują na znaczeniu i są w dużej mierze odpowiedzią na oczekiwania społeczne. W krajach takich jak Singapur nowoczesne technologie analizy danych pozwalają na dokładniejsze prognozowanie ryzyka oraz lepsze dostosowanie ofert do potrzeb i specyfiki klientów. W Indonezji i na Filipinach rośnie popularność tzw. mikroubezpieczeń. Są one dostępne dla wszystkich warstw społecznych, co przyczynia się do wzrostu penetracji ubezpieczeniowej.
Sumaryczna wartość populacji Indonezji i Filipin to ok. 389 mln ludzi, co sprawia, że liczba mieszkańców tylko tych dwóch krajów regionu ASEAN odpowiada 87% całkowitej ludności krajów Unii Europejskiej. Co więcej, Filipiny ze średnią wieku 23 lat są jednym z najmłodszych społeczeństw na świecie, z kolei średnia wieku populacji Indonezji to 31 lat. Dla porównania: średnia wieku w Unii Europejskiej to 44 lata. Samo zestawienie tych różnic demograficznych uświadamia, przed jak odmiennymi wyzwaniami stają lokalni ubezpieczyciele, w szczególności w obszarze modelowania oferty.
Porównanie sytuacji w Polsce i Azji Południowo-Wschodniej
Polski rynek ubezpieczeń na życie od swojego zarania był zorientowany głównie na produkty tradycyjne, jednak ostatnie lata (szczególnie okres postpandemiczny) przyniosły zmiany, zarówno jakościowe, jak i ilościowe. Polacy coraz chętniej korzystają z ubezpieczeń zdrowotnych, a innowacyjne technologie jeszcze przyśpieszają ten trend.
Należy przy tym zauważyć, że w Polsce system ochrony zdrowia nadal jest w dużej mierze zależny od państwowego budżetu, co ogranicza możliwości rozwoju sektora prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych. Mimo braku zachęt dla pracodawców na koniec III kw. 2023 r. prywatne ubezpieczenie zdrowotne miało 4,69 mln Polaków, co oznacza wzrost o prawie 15% w porównaniu z analogicznym okresem w roku poprzednim. W ciągu dziewięciu miesięcy 2023 r. Polacy wydali na te polisy niemal 1,2 mld zł, czyli o blisko 34% więcej rok do roku (raport PIU).
W krajach, takich jak Tajlandia, Malezja i Singapur, gdzie systemy ochrony zdrowia są bardziej zróżnicowane, ubezpieczenia zdrowotne są szeroko przyjmowane jako konieczność.
- Singapur: Wprowadzony w 1955 r. system CPF (Central Provident Fund) jest uważany za jeden z najskuteczniejszych modeli oszczędności emerytalnych na świecie, a jego powodzenie można przypisać obowiązkowości oraz różnorodności zastosowań zgromadzonych środków. Sukces tego systemu stwarza zapotrzebowanie na innowacyjne produkty ubezpieczeniowe.
- Indonezja: System opieki zdrowotnej oparty na programie Jaminan Kesehatan Nasional (odpowiednik NFZ) zapewnia podstawowe usługi zdrowotne. Prywatne ubezpieczenia zyskują na popularności jako dopełnienie tego publicznego systemu, zwłaszcza w obszarach o lepszym dostępie do opieki zdrowotnej.
- Filipiny: System PhilHealth zapewnia powszechne ubezpieczenie zdrowotne dla obywateli, ale wiele osób decyduje się na prywatne ubezpieczenia, aby uzyskać szybszy dostęp do usług i lepszą jakość opieki. Prywatne ubezpieczenia stają się coraz bardziej popularne, co przekłada się na dynamikę ich wzrostu.
- Tajlandia: System publiczny należy do dobrze rozwiniętych, ale wiele osób korzysta z prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych, aby zyskać lepszy dostęp do usług, krótszy czas oczekiwania i lepsze warunki w placówkach medycznych.
- Malezja: Posiada zarówno silny system publiczny, jak i rozwinięty rynek prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych. Wiele osób korzysta z prywatnych ubezpieczeń, aby uzyskać lepszą jakość i szybszą dostępność usług zdrowotnych.
Wyzwania dla ubezpieczycieli bez względu na szerokość geograficzną
Przed ubezpieczycielami zarówno w Polsce, jak i krajach ASEAN stoi wiele wyzwań związanych z demografią, zamożnością społeczeństwa i stanem systemów ochrony zdrowia.
Demografia. Starzejące się społeczeństwo stanowi w Polsce wyzwanie dla funduszy emerytalnych i ubezpieczeń zdrowotnych. Towarzystwa muszą dostosować oferty do potrzeb seniorów. W krajach, takich jak Tajlandia i Indonezja, szybki wzrost populacji młodzieży wymaga innowacyjnych rozwiązań, które będą w stanie zaspokoić ich potrzeby zdrowotne, a także zachęcić do korzystania z ubezpieczeń.
Zamożność społeczeństwa. Wraz z rosnącą zamożnością obywateli Polska notuje niespotykane dotąd zainteresowanie prywatnymi ubezpieczeniami zdrowotnymi, nawet mimo wysokiej inflacji. Z kolei w krajach regionu ASEAN, gdzie różnice w zamożności są znacznie większe, istnieje konieczność stworzenia produktów dostosowanych do potrzeb różnych grup społecznych, w tym popularnych mikroubezpieczeń dla osób o niższych dochodach.
Państwowe systemy ochrony zdrowia. Przeciążenie państwowego systemu opieki i zmniejszająca się dostępność diagnostyki specjalistycznej były jedną z przyczyn sukcesu prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce. W Azji Południowo-Wschodniej, gdzie państwowe usługi są mniej rozwinięte, rośnie znaczenie prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych jako alternatywy dla leczenia.
Mimo różnic wyzwania są podobne
Ubezpieczyciele w obu regionach napotykają na wiele trudności. Potrzeba edukacji klientów na temat korzyści płynących z ubezpieczeń.Skuteczne wykorzystanie technologii big data wymaga dostępu do dużych zbiorów danych, co może być trudne w krajach, gdzie prywatność danych jest silnie chroniona.Ponadto, technologie muszą być zintegrowane z istniejącymi systemami, co wiąże się z dużymi kosztami i wymaganiami technicznymi. Z kolei zmiany w demografii, zamożności i systemach ochrony zdrowia mogą zagrażać stabilności finansowej ubezpieczycieli, co wpływa na zarządzanie ryzykiem.
Mimo istotnych różnic pomiędzy Polską a krajami ASEAN tym, co nas łączy, jest naturalna potrzeba ochrony życia, zdrowia oraz bezpieczeństwa finansowego. Podobnie jedno wyzwanie łączy wszystkich ubezpieczycieli – potrzeba płynnego dostosowania systemów IT do wymagań produktowych, będących odpowiedzią na oczekiwania i specyfikę rynków.
Inwestycje w systemy IT są kluczowe dla dalszego rozwoju rynku ubezpieczeń na życie i zdrowotnych. Współpraca pomiędzy ubezpieczycielami a firmami technologicznymi przynosi korzyści klientom, którzy zyskają dostęp do bardziej spersonalizowanych produktów ubezpieczeniowych. Inwestycje w innowacje i technologię staną się niezbędne do sprostania wyzwaniom w przyszłości.
Maciej Dylewski
International Business Director, Comarch
