Podczas konferencji prasowej, która odbyła się 16 czerwca, PFR podsumował wszystkie etapy wdrażania Pracowniczych Planów Kapitałowych. Obecnie prawie 3 mln Polaków gromadzi oszczędności w PPK i PPE, z czego 2,3 mln uczestniczy w pierwszym z programów.
Wdrożenie PPK przebiegało w czterech etapach, począwszy od największych firm, które do programu przystępowały w 2019 r., a zakończywszy na jednostkach sektora finansów publicznych oraz najmniejszych pracodawcach, dla których termin na zawarcie umowy o zarządzanie minął 23 kwietnia br.
Najwyższą partycypację w systemie, 41%, odnotowano w I fazie wdrożenia. Z kolei najniższa jest aktualnie notowana w firmach z II etapu, które do programu przystępowały w trakcie pandemii.
W sumie, po czterech etapach wdrażania programu w PPK zdecydowało się oszczędzać 2,3 mln osób, co daje 28,8% partycypacji. Jeśli wziąć pod uwagę również pracownicze programy emerytalne (PPE), których prowadzenie zwalniało z obowiązku wdrażania PPK, na swoją przyszłość wraz z pracodawcą oszczędza co trzeci pracownik w Polsce.
IV etap wdrożenia, obejmujący m.in. najmniejsze firmy oraz jednostki sektora finansów publicznych, cechuje się wyższą partycypacją w sektorze prywatnym (29,2% uczestników PPK) niż w sektorze publicznym (19,5%).
Wysoka stopa zwrotu
– W wymiarze atrakcyjności dla uczestnika PPK jesteśmy przekonani, że program okazał się sukcesem. Pomimo turbulencji na rynkach finansowych wywołanych pandemią średnia stopa zwrotu z funduszy PPK wyniosła ponad 18%. Jest to bardzo dobry wynik – podkreślał Paweł Borys, prezes PFR.
Rzeczywista stopa zwrotu z inwestycji w PPK dla pracownika wyniosła w 2020 r. od 80 do 122%, natomiast średnia stopa zwrotu z funduszy PPK od powstania wyniosła 18,4%.
Średnio do każdego wpłacanego złotego pracownik otrzymuje drugie tyle w formie dopłat.
Kto oszczędza w PPK?
Na koniec maja 2021 r. 268 tys. firm oferowało swoim pracownikom udział w programach emerytalnych. Możliwość skorzystania z programu emerytalnego w miejscu pracy ma 68% pracowników, tj. 8,92 mln osób.
Najwyższa partycypacja występuje w takich branżach, jak: działalność finansowa i ubezpieczeniowa (58,4%), informacja i komunikacja (46,1%), działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi (38,7%) oraz działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (38,5%).
Na drugim biegunie znajdują się opieka zdrowotna i pomoc społeczna (18,7%), edukacja (19,3%) oraz rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo (20,7%).
– Wśród osób, które merytorycznie zajmują się na co dzień działalnością finansową, ubezpieczeniową, informacją, komunikacją, partycypacja jest rzeczywiście wyższa – podsumował Bartosz Marczuk, wiceprezes PFR.
Jednocześnie podkreślono, że niska partycypacja w edukacji dotyczy przede wszystkim pracowników przedszkoli, natomiast na poziomie szkolnictwa wyższego osiąga nawet ponad 40%.
Instytucje finansowe
Zarządzaniem PPK zajmuje się aktualnie 19 instytucji finansowych, z czego 6–7 podmiotów ma główną pozycję. Średnia wysokość wynagrodzenia za zarządzanie PPK wynosi 0,35%. Od początku istnienia PPK fundusze zarobiły łącznie 565 mln zł, a łączna wartość aktywów zgromadzonych w PPK wynosi ponad 5 mld zł.
Wszystkie fundusze odrobiły straty spowodowane pandemią i przyniosły zysk. Stopy zwrotu od maja 2020 r. wahały się między 9,42% dla mniej agresywnych funduszy 2025 do 22,65% dla funduszy 2060.
– Jeśli chodzi o kwestie związane z upowszechnianiem wiedzy i edukacją, to udało nam się i naszym pracownikom, za co jestem im wdzięczny, przeprowadzić blisko 5 tys. szkoleń i konferencji – powiedział Robert Zapotoczny, prezes PFR Portal PPK.
PPK to największy program edukacji ekonomicznej w Polsce. W sumie przeprowadzono ponad 4,8 tys. szkoleń i wydarzeń edukacyjnych, a portal mojeppk.pl osiągnął 17 mln unikalnych odsłon oraz 4,6 mln użytkowników. 1,74 mln razy pobierano pliki ze strony, a 1,9 mln razy korzystano z kalkulatorów. 12 mln osób znalazło się w zasięgu kampanii PPK „Zostałeś? Zyskałeś!”, a kampania skierowana do pracodawców trafiła do 2,5 mln osób.
– Tam, gdzie były spotkania z ekspertem regionalnym PFR Portal PPK, partycypacja była wyższa średnio o 15% – podkreślał Robert Zapotoczny.
Aktualne cele programu PPK
Jak pokazuje przykład Nowej Zelandii, zbudowanie zaufania i zwiększenie partycypacji w pracowniczych programach oszczędnościowych wymaga czasu. W programie KiwiSaver początkowo partycypacja wynosiła 19%, a po 11 latach osiągnęła poziom 70%.
Konieczne będzie dalsze upowszechnianie wiedzy o PPK poprzez odbudowę zaufania społeczeństwa do systemów oszczędzania w miejscu pracy.
Cel to 4,5–6 mln uczestników PPK do 2025 r., czyli partycypacja na poziomie 40–50%.
