Praktyczne zastosowanie zasady proporcjonalności ma kluczowe znaczenie dla uniknięcia niepotrzebnych kosztów, które ostatecznie musieliby ponieść ubezpieczający. W związku z tym branża z zadowoleniem przygląda się dążeniom KE, aby poprawić stosowanie zasady proporcjonalności w Solvency II. Zmiany w przepisach powinny dotknąć wszystkich poziomów regulacji, tak by każdy ubezpieczyciel mógł uniknąć nadmiernie uciążliwych wymogów, w zależności od skali, charakteru i złożoności jego działalności – pisze na blogu Polskiej Izby Ubezpieczeń Iwona Szczęsna, szefowa przedstawicielstwa PIU w Brukseli.
W dyrektywie potrzebne są dodatkowe przepisy wyjaśniające, że nadzory krajowe są nie tylko prawnie zdolne, ale mają obowiązek zezwalać spółkom na odstępstwo lub niestosowanie określonych wymogów, w celu zastosowania zasady proporcjonalności. Taką zmianę można wprowadzić w obecnym artykule 29 dyrektywy „Ogólne zasady nadzoru”.
Przykład zmiany: Stosowanie zwolnień przewidzianych w artykule 35 ust. 6 pkt 7 do obecnego poziomu 20% rynku przez krajowe organy nadzoru powinno być obowiązkowe, a nie opcjonalne. Jednocześnie stosowanie tych proporcjonalnych środków powinno pozostać wyborem po stronie ubezpieczyciela. Zwolnieni ubezpieczyciele powinni nadal mieć możliwość dobrowolnego przekazywania danych.
Odniesienia do charakteru, skali i złożoności powinny wyraźnie brać pod uwagę ryzyka, profil działalności lub produktu, a nie ogólną wielkość przedsiębiorstwa czy grupy. Proporcjonalność powinny móc stosować TUW-y i spółki akcyjne, zarówno grupy i duże firmy, jak i małe firmy.
Zmiany w rozporządzeniu delegowanym
W aktach delegowanych trzeba stworzyć zestaw narzędzi dotyczący proporcjonalności. Byłby to otwarty wykaz określonych z góry środków proporcjonalności. Taka lista uproszczeń i zwolnień zapewniałaby, że zastosowanie proporcjonalności będzie dostępne dla tych, w przypadku których niektóre wymogi są nadmiernie uciążliwe w porównaniu z ich ryzykiem. Lista powinna mieć charakter otwarty i nie powinna stanowić przeszkody w rozważaniu przez nadzór dalszych uproszczeń dla ubezpieczycieli.
Przykład: W artykule 88 rozporządzenia delegowanego określono, czy ubezpieczyciel może stosować uproszczenia, co wiąże się z pojęciem proporcjonalności. Przepis ten jednak nie definiuje, kto i kiedy ma przeprowadzić taką ocenę. W opinii branży rozwiązanie powinno polegać na tym, że jeśli ubezpieczyciel ocenił stosowanie proporcjonalności jako właściwe, organ nadzoru powinien mieć następnie możliwość zakwestionowania tego faktu. Chodzi o odwrócenie ciężaru dowodu, jednocześnie utrzymując dialog nadzorcy z podmiotami regulowanymi.
W celu zachowania elastyczności systemu, konieczne jest też doprecyzowanie, że poszczególne środki z zestawu narzędzi mogą być stosowane przez wszystkich ubezpieczycieli. W przypadku gdy nie spełniają z góry określonych kryteriów automatycznego stosowania, zakład ubezpieczeń powinien mieć możliwość przedstawienia nadzorowi uzasadnienia i udokumentowania, dlaczego w jego ocenie zwolnienie powinno mieć zastosowanie również dla niego. Taka elastyczność powinna być zapewniona w ramach dialogu nadzorcy z ubezpieczycielem.
Kryteria oparte na ryzyku
Zasada proporcjonalności ma być stosowana w zależności od charakteru, skali, złożoności ryzyk i profilu działalności. Aby pomóc nadzorom w ocenie tych czynników, EIOPA powinna zobowiązać się do opracowania jasnych kryteriów. Takie rozwiązanie zwiększałoby pewność prawa, sprzyjałoby harmonizacji w państwach członkowskich, a także zmniejszałoby obciążenia dla ubezpieczycieli i organów nadzoru.
Uczmy się na przykładach
Przełomem było opublikowane w kwietniu 2019 roku stanowisko nadzorcze EIOPA dotyczące zastosowania zasady proporcjonalności w kalkulacji wymogu kapitałowego SCR. Jednak nie wszystkie organy nadzoru postanowiły wdrożyć je w praktyce, gdyż już na etapie jego zatwierdzania wybrani członkowie Rady Organów Nadzoru EIOPA podnosili, iż stoi ono w sprzeczności z przepisami Solvency II. Podejście takie, jak proponowała EIOPA, powinno być wprost osadzone w przepisach Solvency II jako podejście, które może być stosowane przez ubezpieczycieli.
Impuls dla nadzorczej konwergencji
W opinii branży skutecznym impulsem byłby obowiązek sporządzania przez EIOPA corocznego sprawozdania, oceniającego stosowanie zasady proporcjonalności w całej UE. Takie sprawozdanie mogłoby również obejmować propozycje poprawy jej skuteczności i spójności.
Co dalej?
Rozwiązań, jak urzeczywistnić zasadę proporcjonalności, jest z pewnością wiele. Zaproponowane powyżej pomysły to tylko przykłady. Biuro PIU w Brukseli w pracach nad rewizją Solvency II będzie wspierało regulatorów pomysłami i doświadczeniami polskiej branży ubezpieczeniowej. Jednym z celów jest urzeczywistnienie stosowania zasady proporcjonalności.
Cały wpis:
https://piu.org.pl/blogpiu/solvency-ii….
(AM, źródło: blog PIU)
