Błędy w leczeniu stanowią podstawę licznych roszczeń poszkodowanych pacjentów. Rok do roku prowadzone są tysiące postępowań w przedmiocie błędów lekarskich. Jest to nie bez znaczenia dla ubezpieczyciela, bowiem wszystkie podmioty prowadzące działalność leczniczą podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej.
Ponieważ istnieje obowiązek posiadania ubezpieczenia OC przez podmiot leczniczy, obowiązek wypłaty odszkodowań za szkody powstałe na skutek wadliwego leczenia obciąża ubezpieczyciela.
W uproszczeniu, na gruncie ustawy o ochronie praw pacjentów zdarzenie medyczne to zakażenie pacjenta biologicznym czynnikiem chorobotwórczym, uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia albo śmierć pacjenta będące następstwem niezgodnych z aktualną wiedzą medyczną świadczeń zdrowotnych. Wystąpienie takiego zdarzenia, w przypadku wywołania przez niego krzywdy czy szkody, wiąże się z cywilnoprawną odpowiedzialnością za naprawienie szkody i kompensację krzywdy.
Szczegółowe postępowanie w przedmiocie zdarzenia medycznego
Ustawa o ochronie praw pacjentów przewiduje specjalnie postępowanie w przedmiocie zdarzeń medycznych. Organem prowadzącym to postępowanie nie jest sąd, tylko wojewódzka komisja do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych właściwa ze względu na siedzibę szpitala. W skład komisji nie wchodzą sędziowie, tylko osoby specjalnie powołane do pełnienia funkcji.
W toku postępowania, które jest bardzo sformalizowane, wydawana jest opinia specjalnego konsultanta, względnie lekarza odpowiedniej specjalności, który zasadniczo rozstrzyga, czy doszło do powstania zdarzenia medycznego. Wniosek o wszczęcie takiego postępowania składany jest przez samego pacjenta albo jego spadkobierców.
W dalszej kolejności informacja o wszczęciu postępowania doręczana jest szpitalowi oraz ubezpieczycielowi, którzy mają prawo brać czynny udział w postępowaniu.
Postępowanie kończy się orzeczeniem merytorycznym, które musi zostać uzasadnione. Szczególna atrakcyjność postępowania wiąże się z relatywnie niewielkimi kosztami postępowania.
Wpływ wyniku postępowania na sytuację ubezpieczyciela
Postępowanie przed komisją nie może być bagatelizowane. Ubezpieczyciel jest związany orzeczeniem wojewódzkiej komisji. Co jednak istotne, komisja nie ma prawa do wiążącego przesądzenia o wysokości należnych świadczeń, ale przesądza, czy doszło do powstania zdarzenia medycznego w rozumieniu ustawy, i ubezpieczyciel ma obowiązek takie rozstrzygnięcie honorować.
Ubezpieczyciel ma jedynie obowiązek złożyć w zakreślonym terminie propozycję odszkodowania i zadośćuczynienia – co jednak istotne, brak złożenia takiej propozycji w zakreślonym przez ustawę terminie skutkuje uznaniem, że uzasadnione są roszczenia w wysokości wskazanej we wniosku. Ma wówczas obowiązek wypłaty tej kwoty, jakiej domaga się roszczący.
Zgodnie z przepisami ustawy, komisja może wystawić zaświadczenie co do wysokości roszczeń, które stanowią tytuł wykonawczy – to jest mogą być podstawą egzekucji komorniczej. Z tych względów bardzo istotne jest zapewnienie właściwej reprezentacji także w tym postępowaniu oraz staranne prowadzenie obrony przed roszczeniami.
Waldemar Szubert
radca prawny
