Rzecznik Finansowy (RzF) wniósł pierwszą skargę nadzwyczajną do Sądu Najwyższego (SN). Wystąpienie Rzecznika dotyczy sprawy, w której powódka przez błąd sądu straciła szansę na wygraną w procesie dotyczącym polisy inwestycyjnej. – Skarga dotyczy prawomocnego postanowienia Sądu Okręgowego w Warszawie o odrzuceniu apelacji jako wniesionej po terminie – mówi Mariusz Jerzy Golecki, Rzecznik Finansowy.
Przedmiotem postępowania był spór z umowy ubezpieczenia na życie powiązanej z UFK. Dotyczył on zwrotu opłaty likwidacyjnej pobranej przez towarzystwo w związku z przedterminowym rozwiązaniem umowy przez klientkę. Roszczenie dotyczyło uznania za niedozwolone postanowienia wprowadzającego w/w obciążenie w przypadku wcześniejszego rozwiązania umowy. Wskutek naliczenia opłaty powódka straciła niemal 6,5 tys. zł i zwrotu tej kwoty domagała się od ubezpieczyciela.
W ocenie Rzecznika powódka miała bardzo duże szanse na wygraną. Jednak sąd I instancji oddalił roszczenie, przyjmując, że w tym wypadku należy zastosować trzyletni okres przedawnienia. RzF uważa, że również w tym zakresie powódka miała duże szanse na wygraną w II instancji. W tym czasie sądy często uznawały, że w tego typu sprawach ma zastosowanie dłuższy, 10-letni okres przedawnienia. Taki pogląd prezentował też Rzecznik w swoich istotnych poglądach, a także Sąd Najwyższy w trzech jednobrzmiących uchwałach z 10 sierpnia 2018 r. (sygn. akt III CZP 13/18, III CZP 20/18 i III CZP 22/18).
Jednak sąd II instancji podczas wstępnej kontroli apelacji ustalił, że pełnomocnik powoda złożył wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem osobiście na biurze podawczym po upływie wymaganego terminu. Co za tym idzie apelacja wniesiona po doręczeniu uzasadnienia wyroku była spóźniona i z tych względów – zdaniem sądu – powinna zostać odrzucona.
Bez winy pełnomocnika
Pełnomocnik powódki, składając do Rzecznika Finansowego wniosek o skargę nadzwyczajną, przedstawił szereg dowodów potwierdzających zachowanie terminów czynności procesowych.
– W mojej ocenie w konsekwencji orzeczenie o odrzuceniu apelacji obarczone jest wadami kwalifikowanymi uzasadniającymi wniesienie skargi nadzwyczajnej. Powódce została zamknięta droga do merytorycznej oceny apelacji, pomimo tego, że pełnomocnik zachował terminy do dokonania wszystkich czynności procesowych, czyli złożenia wniosku o doręczenie uzasadnienia wyroku, a następnie apelacji – uważa Mariusz Jerzy Golecki.
Dowodami są między innymi pocztowa książka nadawcza oraz wydruk ze strony internetowej Poczty Polskiej, służącej do śledzenia przesyłek. W tym drugim jest w podana data nadania wniosku w placówce operatora pocztowego – 3 dni po ogłoszeniu wyroku oraz data doręczenia adresatowi – jeszcze przed upływem tygodniowego terminu do złożenia wniosku o doręczenie uzasadnienia.
Wina po stronie sądu?
Rzecznik przypuszcza, że w sądzie zginęła koperta, w której przesłano wniosek. Przyjęto więc, że pełnomocnik pismo złożył osobiście i po upływie terminu. Ten z kolei przedstawił dodatkowe dowody, że w czasie, w którym miał składać osobiście pismo, był na rozprawie w innym mieście, znacznie oddalonym od Warszawy.
– Powódka w niniejszej sprawie nie miała możliwości kwestionowania postanowienia o odrzuceniu apelacji w drodze zwykłych środków odwoławczych, np. zażalenia czy innych nadzwyczajnych środków zaskarżenia. Mam nadzieję, że przez wniesienie skargi zostanie przywrócona możliwość merytorycznej oceny wyroku sądu I instancji w postępowaniu apelacyjnym – mówi Mariusz Jerzy Golecki.
Zasady wystąpienia ze skargą nadzwyczajną
Wnioski o złożenie skargi nadzwyczajnej przez Rzecznika Finansowego mogą dotyczyć orzeczeń kończących postępowanie w sprawie, które uprawomocniły się po 3 kwietnia 2018 r. Uprawnienie do skargi nadzwyczajnej w odniesieniu do spraw rozstrzygniętych przed tą datą ma tylko Prokurator Generalny i Rzecznik Praw Obywatelskich.
Skarga nadzwyczajna ma dotyczyć rzeczywiście wyjątkowych sytuacji. Musi wystąpić jedna z trzech przesłanek:
- orzeczenie narusza zasady lub wolności i prawa człowieka i obywatela określone w Konstytucji;
- orzeczenie w sposób rażący narusza prawo przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie;
- zachodzi oczywista sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego.
Dodatkowo wniesienie skargi będzie również dopuszczalne wyłącznie wtedy, kiedy zaskarżonego orzeczenia nie będzie można zmienić bądź uchylić poprzez inne nadzwyczajne środki zaskarżenia. Dodatkowo od tego samego orzeczenia, w interesie tej samej strony skarga nadzwyczajna może być wniesiona tylko raz.
AM, news@gu.home.pl
(źródło: Rzecznik Finansowy)
