2021 był dobrym rokiem dla brokerów. Ich prowizje wzrosły o blisko jedną dziesiątą, choć liczba podmiotów zajmujących się działalnością brokerską wzrosła o nieco ponad 1%. Z kolei kwota ulokowanych składek w zakładach ubezpieczeń zbliżyła się do 12 miliardów złotych.
Według danych z opublikowanego przez Zespół Brokerów Ubezpieczeniowych Departamentu Licencji Ubezpieczeniowych Komisję Nadzoru Finansowego „Raportu o stanie rynku brokerskiego w 2021 roku”, do końca wspomnianego okresu wydano 2880 zezwoleń na wykonywanie działalności brokerskiej. Z tej grupy 2776 licencji dotyczyło działalności ubezpieczeniowej, z czego 1879 zezwoleń udzielono osobom fizycznym a 897 – prawnym. Z kolei 104 zezwolenia to licencje dla brokerów reasekuracyjnych (odpowiednio: 25 i 79).
Ogólna liczba zarejestrowanych brokerów na dzień 31 grudnia 2021 roku wyniosła 1483 podmiotów, o 18 więcej niż w 2020 r., z czego 1423 wykonywało działalność w zakresie ubezpieczeń, a jedynie 57 w zakresie reasekuracji. Wartość ta oznacza 1,2% wzrost w stosunku do wyniku z 2020 roku. Autorzy raportu zaobserwowali jednak, że w okresie ostatnich dwóch lat nastąpił regres w zakresie liczby wydanych zezwoleń w stosunku do okresu sprzed stanu pandemicznego. Dotyczy to w szczególności licencji wydanych na wykonywanie działalności w zakresie ubezpieczeń, gdzie w porównaniu do lat ubiegłych nastąpił spadek o 30%.
Spada liczba zezwoleń
W 2021 r. wydano 53 zezwolenia na wykonywania działalności brokerskiej, o blisko 6% mniej niż w 2020 r. (56). 50 licencji – 94,6% wszystkich – dotyczyło działalności ubezpieczeniowej, a 3 reasekuracyjnej (rok wcześniej odpowiednio: 53 i 3). W pierwszej z grup wydano 19 zezwoleń dla osób fizycznych i 31 dla prawnych (27 i 26), natomiast w drugiej jedną licencję wydano osobie fizycznej, a dwie osobom prawnym (bez zmian). W 2021 r. z rejestru brokerów wykreślono 35 podmiotów (31 osób fizycznych i 4 prawne), o prawie 28% mniej niż przed rokiem. Wszystkie wykreślenia dotyczyły brokerów ubezpieczeniowych.
Ponad 6,5 tys. zatrudnionych branży brokerskiej
Broker ubezpieczeniowy oraz reasekuracyjny może wykonywać czynności brokerskie w zakresie ubezpieczeń lub reasekuracji wyłącznie przy pomocy osób fizycznych, które spełniają wymogi określone w art. 34 ust. 4 pkt 1 lit. a‒e ustawy o dystrybucji ubezpieczeń oraz są wpisane do rejestru brokerów. Podstawowym warunkiem, jaki powinny spełniać te osoby, jest zdanie egzaminu przed Komisją Egzaminacyjną dla Brokerów Ubezpieczeniowych i Reasekuracyjnych odpowiednio do zakresu działalności albo uzyskanie zwolnienia z egzaminu. Zatrudnienie na rynku brokerskim w 2021 roku wynosiło 6600 osób, w tym 3993 spełniały powyższe wymogi i wykonywało czynności brokerskie (60% stanu zatrudnienia), a 2607 osób było pracownikami niezajmującymi się wykonywaniem czynności brokerskich (40%).
Podział terytorialny bez zmian
Największa liczba brokerów (358) znajdowała się tradycyjnie w województwie mazowieckim, natomiast zdecydowanym liderem wśród miast najczęściej wybieranych na siedzibę była ponownie Warszawa (270 brokerów). Także na kolejnych miejscach utrzymała się dotychczasowa hierarchia: na drugim miejscu znalazł się Wrocław (90 brokerów), na trzecim zaś Poznań (67 brokerów). Warto również odnotować, że aglomerację trójmiejską wybrało łącznie 78 brokerów. W kategorii „województwo” wiceliderem ponownie było śląskie, gdzie urzędowało 151 brokerów, a na najniższym stopniu podium znalazło się dolnośląskie, które za swoją siedzibę obrało 134 brokerów.
Autorzy raportu zwrócili też uwagę na wysoki stopień koncentracji w zakresie przychodów rynku brokerskiego. Ponad trzy czwarte z nich, tj. 79,2%, osiągana jest przez brokerów w pięciu województwach: mazowieckim, kujawsko-pomorskim, dolnośląskim, wielkopolskim oraz śląskim. Jednocześnie niewielka liczba brokerów generuje ponad połowę wszystkich uzyskanych przychodów.
InterRisk to nadal pierwszy wybór, ale jego udział wciąż spada
Tradycyjnie głównym dostawcą OC dla brokerów pozostaje InterRisk. Towarzystwo wystawiło 71,01% wszystkich umów. OC z tytułu działalności brokerskiej wystawiło ponadto 12 innych zakładów: PZU SA, Warta, Wiener, UNIQA, Aviva, Allianz, Colonnade Insurance, PI Indemnity Company Limited, Generali, Compensa, TUW PZUW oraz XL Insurance. Największy wzrost zawartych umów zanotował PZU SA: z 15,03% w 2020 r. do 16,87% w 2021 r., natomiast największy spadek – InterRisk (z 73,92% do 71,01%).
0,22% brokerów wykazało, że klienci zgłosili skargi na wykonywaną przez nich działalność. Z kolei 0,5% podało, że w stosunku do nich klienci zgłosili reklamacje. W ubiegłym roku brokerzy nie odnotowali zgłoszeń roszczeń o naprawienie szkody z ich OC.
Ponad 1,8 mld zł prowizji
Dane zebrane ze złożonych sprawozdań z działalności brokerskiej wskazują na stały wzrost przychodów ogółem z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń. Wskazany w raporcie przychód wyniósł 1814,29 mln zł – o 9,18% więcej niż w 2020 r. (1661,7 mln zł). Oznacza to, że 2021 był kolejnym rokiem ze wzrostem dynamiki prowizji, szczególnie jeśli uwzględnić wynoszący jedynie 1,1% z przyrost liczby zarejestrowanych i działających brokerów w tym okresie.
Mimo że osoby fizyczne stanowią 61,85% wszystkich zarejestrowanych brokerów, to wygenerowały one jedynie 16,3% łącznych przychodów prowizyjnych w 2021 r., czyli 295,62 mln zł (297,49 mln zł w roku poprzednim). Wartość prowizji uzyskanej przez brokerów-osoby prawne wyniosła 1518,67 mln zł – ponad 150 mln zł więcej niż w 2020 r. (1364,21 mln zł).
Prowizje rosną aż miło
Wynagrodzenia wypłacone przez zakłady z działu I sięgnęły 264,41 mln zł. W roku poprzednim było to 249,25 mln zł, co oznacza wzrost o 6,1% r/r. Z kolei w dziale II było to 1549,88 mln zł, wobec 1412,25 mln zł rok wcześniej (+9,7% r/r). Ogółem odnotowano wzrost na poziomie ok. 9,2%.
Średnia roczna wartość prowizji statystycznego brokera wyniosła 1272,29 tys. zł. Było to o 12,2% więcej niż w 2020 r. (1134,27 tys. zł). W przypadku brokerów osób fizycznych średnia prowizja wzrosła o 2%, z 328 tys. zł do 335,18 tys. zł, a w przypadku osób prawnych wzrosła z 2,44 mln zł do 2,79 mln zł (+14%).
Stolica zgarnia lwią część przychodów
Z raportu wynika ponadto, że w 2021 r. do kas grupy 25 brokerów o najwyższych przychodach (same osoby prawne, spośród których 7 to spółki z udziałem kapitału zagranicznego) wpłynęło łącznie 932,08 mln zł, czyli 51,2% całkowitych przychodów rynku brokerskiego w Polsce. Rok wcześniej było to 846,65 mln zł (blisko 51% ówczesnego wyniku sektora).
1% ogółu brokerów osiągnęło przychody w przedziale od 20 mln zł i więcej (wyłącznie osoby prawne). Najliczniejszą grupę stanowili natomiast brokerzy o przychodach w przedziale 100–500 tys. zł (41,58%).
Największe przychody – 662,51 mln zł (średnio 1,85 mln zł) osiągnięto w województwie mazowieckim. Region ten odpowiadał za 36,52% krajowego wyniku brokerów. Kolejnymi województwami były: kujawsko-pomorskie – 254,1 mln zł (14,01%), w którym odnotowano najwyższą średnią wynoszącą 2,44 mln zł, oraz dolnośląskie – 174,18 mln zł (9,6%). Najlepszym miejskim wynikiem legitymowała się Warszawa: stołeczne przychody w kwocie 627,3 mln zł stanowiły 94,7% wyniku wojewódzkiego i 34,6% wyniku krajowego.
Niemal 12 mld zł ulokowanych składek
W 2021 roku brokerzy ulokowali w towarzystwach ubezpieczeń 11 781,62 mln zł składek – o ponad 8% więcej niż w 2020 r., gdy kwota ta wyniosła 10 934,88 mln zł. Do zakładów majątkowych trafiło 8783,17 mln zł, wobec 7954,23 mln zł w roku poprzednim, co oznacza wzrost o 10,4%. Z kolei do firm życiowych trafiło 2998,45 mln zł. W poprzednim roku było to 2980,64 mln zł, czyli w ciągu 12 miesięcy wartość uplasowanych składek wzrosła o 0,6%. Brokerzy-osoby fizyczne ulokowali 1743,92 mln zł, zaś brokerzy-osoby prawne – 10 037,7 mln zł.
Dziesięciu największych brokerów – stosując kryterium wielkości ulokowanej składki – pośredniczyło w zawarciu umów ubezpieczenia o łącznej składce równej 5445,79 mln zł, czyli 46,22% wszystkich składek ulokowanych przez kanał brokerski. Z kolei dwudziestu największych brokerów ulokowało 7169,34 mln zł składek (60,85%).
ERGO Hestia o włos od pozycji lidera
W minionym roku brokerzy współpracowali ze 121 zakładami ubezpieczeń, z czego zdecydowaną większość stanowiły firmy z działu II (96 firm, 79,34%). One też odpowiadały za zdecydowaną większość kwoty składek ulokowanych przez brokerów (74,55%). Polskie zakłady stanowiły 47,9% podmiotów, z którymi współpracowali brokerzy w 2021 roku. Trafiło do nich 95,33% składek plasowanych przez kanał brokerski.
Najwięcej składek – 1938,47 mln zł – ulokowano w PZU Życie. Drugie miejsce zajęło STU ERGO Hestia z wynikiem na poziomie 1923,94 mln zł, natomiast trzecie przypadło PZU SA, w którym ulokowano 1694,75 mln zł. Z danych zebranych przez KNF wynika, że 10 zakładów, w których brokerzy ulokowali najwięcej składek, zainkasowało w sumie 9,55 mld zł, tj. 81,1% ogólnej sumy ulokowanej w 2021 r. w zakładach ubezpieczeń przez kanał brokerski.
W PZU SA składka ulokowana przez brokerów stanowiła 12,66% rocznego przypisu. W Ergo Hestii było to już 25,86%, a w PZU Życie – 21,29%. Uwagę zwracał wynik piątego w klasyfikacji TUW PZUW, w przypadku którego składka ulokowana przez brokerów odpowiadała 94,88% przypisu towarzystwa uzyskanego w 2021 r.
Warta i Ergo Hestia najlepiej współpracują z brokerami
Towarzystwami najwyżej ocenianymi przez brokerów za współpracę zostały STU ERGO Hestia i TUiR Warta. Ich oceny uplasowały się na poziomie odpowiednio 4,33 i 4,3 pkt. w pięciopunktowej skali. Rezultaty przekraczające pułap 4 pkt. uzyskały też PZU SA (4,22 pkt.), UNIQA TU (4,19 pkt.), Compensa TU (4,09 pkt.), InterRisk (4,15 pkt.), Generali TU (4,09 pkt.) oraz TUW PZUW (4,04 pkt.).
Raport dotyczy brokerów ubezpieczeniowych i brokerów reasekuracyjnych prowadzących działalność na podstawie zezwoleń na wykonywanie działalności brokerskiej w zakresie ubezpieczeń i reasekuracji wydanych do dnia 31 grudnia 2021 roku i wpisanych do rejestru brokerów ubezpieczeniowych. Zobowiązanych do złożenia sprawozdania z działalności brokerskiej za 2021 rok było 1483 brokerów ubezpieczeniowych i brokerów reasekuracyjnych. Wymóg ten został dopełniony przez blisko 94% zobligowanych.
Artur Makowiecki
news@gu.com.pl
