Pierwsza połowa tego roku okazała się bardzo trudnym okresem dla bankowego kanału dystrybucji ubezpieczeń. W obu sektorach działalności uzyskał on wyniki słabsze niż przed rokiem. Szczególnie mocny spadek dotknął biznes życiowy, który odczuł skutki m.in. interwencji produktowej KNF na rynku ubezpieczeń z UFK.
Według danych zebranych przez Polską Izbę Ubezpieczeń, na dzień 30 czerwca 2022 roku przypis składki w kanale bankowym uplasował się na poziomie 2,71 miliarda złotych. Był to wynik o 19% niższy od uzyskanego rok wcześniej, tj. 3,39 mld zł. Warto jednak zwrócić uwagę, że rezultat ten był jednocześnie o 8% wyższy od osiągnięcia w pierwszym półroczu 2020 r. (2,57 mld zł).
Sektor życiowy
Z raportu Izby wynika, że półroczny przypis składki w bancassurance życiowym wyniósł 1,55 miliarda złotych – o 28% mniej niż w I połowie 2021 r. (2,16 mld zł). Udział w wyniku całego działu I na koniec czerwca uplasował się na poziomie 14,8% (19,6% przed rokiem). 26% składki zebranej w bancassurance pochodziło z polis inwestycyjnych, 63% z powiązanych z produktem bankowym, a 11% z niepowiązanych. Rok wcześniej było to odpowiednio: 50%, 43% i 7%.
Najwięcej składek z ubezpieczeń ochronnych
1150 mln zł przypisu w bancassurance życiowym pochodziło z ubezpieczeń ochronnych (+6% r/r). Z kolei sprzedaż w ubezpieczeniach inwestycyjnych spadła o 67%, do 398 mln zł. 251 mln zł łącznej wartości drugiego z segmentów wypracowały umowy ze składką jednorazową – o 72% mniej niż rok wcześniej (896 mln zł). Z kolei produkty ze składką regularną odpowiadały za 146 mln zł przypisu (180 mln zł przed rokiem, -19%).
„Uefki” w głębokim dołku
Wśród pierwszych z wyżej wymienionych 85 mln zł składek (722 mln zł rok wcześniej, -88% r/r) wypracowały polisy z gr. 3, czyli ubezpieczenia z UFK. Tak ogromny spadek jest konsekwencją kilku czynników, m.in. obowiązującej od 1 stycznia interwencji produktowej Komisji Nadzoru Finansowego na rynku „uefek”. W jej ramach nadzór wydał zakaz wprowadzania do obrotu, dystrybucji i sprzedaży polis spełniających co najmniej jedno z dwóch kryteriów. Po pierwsze, gdy średni zwrot jest niższy niż 50% stopy procentowej dla określonego w decyzji okresu według odpowiedniej struktury terminowej stopy wolnej od ryzyka, a po drugie gdy określone w regulaminie UFK zasady i ograniczenia inwestycyjne nie zapewniają, aby środki funduszu nie były lokowane w instrumenty contingent convertibles. Te ostatnie to obligacje kapitałowe, pożyczki podporządkowane lub inne instrumenty i umowy, które w określonym wypadku podlegają albo częściowemu, albo całościowemu umorzeniu, albo w przypadku których może dojść do umorzenia lub ewentualnie wstrzymania ich wypłaty na czas nieoznaczony. Z kolei podczas niedawnego IX Kongresu PIU Krystian Wiercioch, zastępca przewodniczącego KNF odpowiedzialny za sektor ubezpieczeniowy, wyraził pogląd, że zmiana zachowań klientów „uefek” była w głównej mierze efektem czynników makroekonomicznych (np. niskich stóp procentowych) i geopolitycznych, a nie regulacyjnych. W podobnym tonie wypowiadał się Jan Grzegorz Prądzyński, prezes PIU, który w swoim wystąpieniu kongresowym zwrócił uwagę, że zjawiska takie, jak inflacja, rosnące stopy procentowe i kryzys energetyczny, mają wpływ na ubezpieczycieli. Ich sytuacja jest bowiem powiązana z sytuacją finansową gospodarstw domowych.
Dominacja umów indywidualnych
Pozostałe 166 mln zł wygenerowały umowy inwestycyjne z gr. 1 (174 mln zł przed rokiem, -5% r/r). W ubezpieczeniach inwestycyjnych grupy 1 dominującą formą umów są polisy indywidualne (81% vs. 82% na koniec czerwca 2021 r.). W grupie 3 ten odsetek jest dużo niższy – umowy indywidualne stanowią 67% wszystkich polis kupionych w ciągu sześciu miesięcy tego roku (90% rok wcześniej).
Polisy ochronne
Z kolei w ubezpieczeniach ochronnych 938 mln zł przypisu wypracowały umowy powiązane z produktem bankowym (726 mln zł przed rokiem). W tej grupie zdecydowana większość środków pochodziła z ubezpieczeń ze składką jednorazową – 604 mln zł vs. 605 mln zł rok wcześniej. Ubezpieczenia ze składką regularną odpowiadały za 380 mln zł przypisu (333 mln zł, +14% r/r).
W polisach ochronnych niepowiązanych z produktem bankowym więcej zebrano z umów ze składką regularną – 161 mln zł vs. 140 mln zł na koniec czerwca 2021 r. (+15%). Ubezpieczenia ze składką jednorazową wypracowały zaś 4 mln zł, o 13% mniej niż przed rokiem. Większość umów w życiowych produktach ochronnych stanowiły polisy indywidualne – odpowiednio 87% (powiązane z produktem bankowym) i 96% (niepowiązane). Przed rokiem było to odpowiednio: 86% i 79%.
Średnia składka rośnie w większości przypadków
Średnia uroczniona składka na polisę inwestycyjną pozyskaną w kanale bankowym osiągnęła poziom 2807 zł dla umów ze składką jednorazową (7464 zł rok wcześniej, -62% r/r) oraz 2984 zł dla umów ze składką okresową (3097 zł, -4% r/r). Z kolei średnia uroczniona składka w ubezpieczeniach powiązanych z produktem bankowym z płatnością jednorazową wyniosła 588 zł (567 zł przed rokiem, +4% r/r), zaś w przypadku polis ze składką okresową było to 293 zł (242 zł, +21% r/r).
Natomiast w polisach ochronnych stand alone i pozostałych powiązanych (np. zdrowotne) średnia uroczniona składka wyniosła: przy składce jednorazowej w wysokości 457 zł (594 zł w I poł. 2021 r., -23% r/r), przy okresowej – 465 zł (421 zł, +11% r/r).
Większość umów towarzyszyła produktom bankowym
Podobnie jak w latach poprzednich, największy udział w ogólnej liczbie produktów w bancassurance życiowym miały polisy powiązane z produktem bankowym – 4,65 mln szt. z ogólnej liczby 5,64 mln umów zawartych w I poł. 2022 r. Oprócz tego zawarto również 0,71 mln szt. umów stand alone i 0,28 mln szt. inwestycyjnych.
Sektor non-life
W bancassurance majątkowym zebrano z kolei 1159 mln zł składek. Rezultat uzyskany w pierwszej połowie 2022 r., odpowiadający 11,3% osiągnięcia całego działu II, był wyraźnie niższy od uzyskanego w analogicznym okresie poprzedniego roku, tj. 1234 mln zł. Warto jednak zauważyć, że wynik z bankowej dystrybucji polis majątkowych był lepszy od raportowanego dwa (867 mln zł) i trzy lata temu (1040 mln zł).
Największy przypis odnotowano w ubezpieczeniach z grup 8–9, czyli od szkód spowodowanych żywiołami i pozostałych szkód rzeczowych, które wypracowały 345 mln zł (296 mln zł rok wcześniej, +28% r/r). Segment ten wyprzedził polisy z gr. 1–2, czyli wypadkowe i chorobowe (330 mln zł vs. 483 mln zł, -32% r/r) oraz polisy z gr. 14–16, czyli kredytu, gwarancje i ryzyka finansowe (231 mln zł vs. 255 mln zł, -9% r/r).
Najliczniejsze są ubezpieczenia finansowe
Największą liczbę umów w majątkowym kanale bankowym zawarto w ubezpieczeniach z gr. 8–9, tj. 5,4 mln szt. Drugie miejsce zajęły umowy z gr. 14–16 (5,1 mln szt.), a trzecie – polisy z gr. 1-2 (4,5 mln szt.). Łącznie w I poł. 2022 r. w bancassurance non-life funkcjonowało 18,59 mln szt. umów. Dominującą formą były polisy indywidualne – 73% wobec 74% na koniec czerwca poprzedniego roku.
W raporcie uwzględnione zostały wyniki 19 towarzystw życiowych kontrolujących ok. 97,1% przypisu działu I, oraz 16 towarzystw majątkowych odpowiadających za 87,6% wyniku sprzedażowego działu II.
Artur Makowiecki
