3 października 2024 r. w Warszawie odbyła się zorganizowana przez Marsh konferencja „Bezpieczeństwo i finansowe aspekty ryzyk kolejowych”. Program objął cykl prezentacji i dyskusji dotyczących m.in. dyrektywy o przejrzystości wynagrodzeń, ESG, nowych regulacji i aktualnych zagrożeń w obszarze cyberbezpieczeństwa, specyfiki i warunków ubezpieczenia ryzyk kolejowych oraz gwarancji ubezpieczeniowych i oceny ryzyka przy zabezpieczaniu projektów infrastrukturalnych. Odbyła się także debata o tym, jak skutecznie i odpowiedzialnie zapobiegać stratom, na przykładzie wybranych ryzyk i rozwiązań dla sektora kolejowego.

Obszar ubezpieczeń kolejowych rozwija się dynamicznie, stawiając przed branżą nowe wyzwania i możliwości, które wynikają z postępu technologicznego oraz zmian w otoczeniu gospodarczym i geopolitycznym.

Wzrost wolumenu oraz związanej z tym wartości taboru kolejowego sprawia, że nawet pojedyncza szkoda może znacząco wpłynąć na podejście ubezpieczycieli do udziału w ryzyku i składania ofert, co podkreśla znaczenie precyzyjnego zarządzania ryzykiem.

Marlena Stańczak-Libich, dyrektorka Działu Klienta Strategicznego Marsh Polska:

W Marsh bardzo ściśle współpracujemy z klientami z sektora transportu szynowego, w tym kolejowego, aranżując programy ubezpieczeniowe i reasekuracyjne oparte na wypracowanych z rynkami indywidualnymi warunkach ochrony. Nasze zaangażowanie dotyczy wszystkich płaszczyzn w zakresie dostarczania kompleksowych rozwiązań dla naszych klientów, począwszy od ubezpieczenia casco pojazdów szynowych, poprzez ubezpieczenia OC działalności, w tym warstwy nadwyżkowe, ubezpieczenia finansowe (D&O, cyberryzyka, skarbowe), ubezpieczenia prac budowlano-montażowych, skończywszy na pozyskiwaniu niestandardowych limitów w umowach gwarancyjnych.

Konferencja pokazała przekrojowe podejście do bieżącej tematyki, która nabiera coraz większego znaczenia. Jako autorka programu konferencji do współpracy zaprosiłam doświadczonych ekspertów i praktyków rynku, którzy w krótkich wystąpieniach omówili główne aspekty i dotknęli istotnych zagadnień w danej dziedzinie. W podsumowaniu debaty wybrzmiało, jak ważne jest odpowiednie przygotowanie techniczne i podjęcie wcześniejszych działań celem eliminacji zagrożeń.

Cieszy mnie, że wydarzenie spotkało się z dużym zainteresowaniem i uczestniczyły w nim podmioty reprezentujące zarówno przewoźników kolejowych, pasażerskich, producentów taboru, spółki budownictwa infrastruktury kolejowej, jak i podmioty współpracujące z branżą kolejową.

Rynek ubezpieczeń kolejowych

Patrycja Reglińska, zastępczyni dyrektora Biura Ubezpieczeń Korporacyjnych ERGO Hestia:

Rynek ubezpieczeń kolejowych rozwija się w dynamicznym tempie, stawiając przed branżą kolejne wyzwania, ale także otwierając nowe możliwości rozwoju. Dynamiczny postęp technologiczny oraz zmiany w otoczeniu gospodarczym (inflacja, wahania kursów walut, rosnące koszty energii, zmiany cen surowców i usług, a także zmiany prawne) oraz geopolitycznym (działania wojenne, sankcje międzynarodowe, globalne łańcuchy dostaw czy kwestie bezpieczeństwa) to tylko niektóre z czynników wpływających na branżę ubezpieczeniową. Rynek się zmienia, a my aktywnie dostosowujemy nasze rozwiązania do potrzeb klientów, aby za tymi zmianami nadążać.

Wartość taboru kolejowego stale rośnie, co oznacza, że nawet pojedyncza szkoda może mieć istotny wpływ na wyniki finansowe zarówno przewoźników, jak i ubezpieczycieli. Wzrost wartości wypłacanych odszkodowań wynika nie tylko z rosnących kosztów napraw, ale także ze stosowania coraz bardziej zaawansowanych technologii. Precyzyjne zarządzanie ryzykiem oraz indywidualne podejście do klienta stają się kluczowymi elementami skutecznego działania w tym sektorze.

ERGO Hestia, jako lider w obszarze ubezpieczeń korporacyjnych, posiada 24% udziału w rynku w segmencie casco taboru oraz ubezpiecza 64% sieci tramwajowych w Polsce. To świadczy nie tylko o naszej silnej pozycji, ale także o zaufaniu, jakim darzą nas klienci.

Nasza oferta jest elastyczna i dopasowana do potrzeb różnych uczestników rynku – od przewoźników kolejowych, przez zarządców infrastruktury, po operatorów intermodalnych. Ubezpieczamy każdy rodzaj taboru, niezależnie od napędu – od pojazdów spalinowych, przez elektryczne, aż po najnowsze technologie, takie jak napęd hybrydowy czy wodorowy. Oferujemy ubezpieczenie taboru niezależnie od jego przeznaczenia – zarówno pojazdów trakcyjnych, wagonów, jak i pojazdów specjalistycznych przeznaczonych do prac remontowo-budowlanych, ratunkowych oraz pomocniczych.

Wprowadziliśmy ubezpieczenie w wariancie all risk, a także – na indywidualnie ustalonych warunkach – możliwość ubezpieczenia kosztów czynszu dzierżawnego oraz najmu taboru zastępczego. Nasze produkty nie ograniczają się jedynie do codziennej eksploatacji taboru – tworzymy również programy ubezpieczeń dla testów i prób nowego taboru oraz elementów infrastruktury kolejowej, w tym obiektów inżynieryjnych.

W ERGO Hestii koncentrujemy się na dostarczaniu naszym klientom nowoczesnych rozwiązań, które nie tylko spełniają ich obecne potrzeby, ale także są przygotowane na przyszłe wyzwania dotyczące rozwoju technologii, zmieniających się regulacji i dynamicznych warunków rynkowych.

Przejrzystość wynagrodzeń

Jednym z kluczowych tematów wydarzenia była także dyrektywa o przejrzystości wynagrodzeń (Pay Transparency EU Directive) oraz kluczowe wyzwania związane z jej implementacją. Dyrektywa może znacząco wpłynąć na polskie przedsiębiorstwa, mimo braku lokalnej ustawy. W najbliższej przyszłości firmy staną przed obowiązkiem wprowadzenia zmian w zakresie równości wynagrodzeń oraz ujawniania informacji o wynagrodzeniach i możliwościach awansu. Wkrótce pojawi się również wymóg stworzenia struktury organizacyjnej opartej na wiarygodnym modelu oceny stanowisk i wartości pracy.

Krzysztof Nowak, konsultant, prezes zarządu Mercer Polska:

Wielu zastanawia się dzisiaj nad rzeczywistym wpływem dyrektywy o transparentności na polski biznes. Choć lokalnej ustawy wciąż nie mamy, to jednak wiele wskazuje, że tych obowiązków polskie firmy „nie obejdą”. Nie dlatego, że prawo do tego nie dopuści. Myślę, że prawo wyznaczy jedynie kierunek, a same firmy, a więc dobre praktyki będą wymuszać zmiany w obszarze eliminowania różnic w wynagrodzeniach mężczyzn i kobiet oraz budowania standardów ujawniania pracownikom wysokości wynagrodzeń, rozmawiania na temat możliwości awansu itd.

A jeden nowy wymóg pojawi się rzeczywiście bardzo szybko – konieczność zrewidowania bądź zbudowania właściwej struktury organizacyjnej opartej na wiarygodnym modelu mierzenia wielkości stanowisk i wartości pracy. Tym ostatnim terminem posługuje się także sama dyrektywa, wymagając, aby ujawniać pracownikom wartości wynagrodzeń wypłacanych przez pracodawcę za taką samą pracę bądź pracę o takiej samej wartości. Jeżeli mamy źle opisane stanowisko, to wówczas pracownik z poziomu „x” dostanie informację o wynagrodzeniach z poziomu „y” – do czego to może w efekcie prowadzić, łatwo można sobie wytłumaczyć. Zmian szykuje się wiele, część o dużym kalibrze. Jest to z pewnością obszar, którym warto zainteresować się już teraz.

ESG

Wśród poruszanych tematów na konferencji znalazły się również kwestie związane z ESG. W Polsce panuje niejasność wśród zarządów spółek dotycząca ESG w świetle regulacji europejskich, co może prowadzić do nietrafnych decyzji i hamować rozwój organizacji. Firmy mają różne opcje działania, od sporządzenia raportów po długoterminowe strategie transformacji, które mogą przynieść zyski i spełnić wymagania klientów oraz instytucji finansowych:

Jarosław Rutkowski, partner w RPCG:

– Obserwujemy wśród zarządów spółek w Polsce brak jasności co do tego, co wnoszą nowe regulacje europejskie ESRS z 2023 r. Nie do końca wiadomo, kiedy i co organizacje muszą, co mogą, a czego potrzebują. Jest wiele „szumu”, natomiast brak jasności powoduje, że podejmowane decyzje dotyczące wdrożeń mogą okazać się nietrafne i z perspektywy czasu hamujące rozwój organizacji.

Dróg do wyboru jest wiele:

• Zrobienie Raportu – zdjęcie organizacji, bez retuszu.
• Zrobienie Raportu i stworzenie elementów wsadowych – spójny system ESG.
• Wyliczenie tylko CO2 i/lub LCA – najczęściej tego wymagają klienci od mniejszych firm.
• Podniesienie scoringu w instytucjach scoringowych. Ważne dla banków, funduszy inwestycyjnych, klientów.
• Zrobienie Raportu, Strategii Długoterminowej wraz z Programem Transformacji Biznesowej – na tym firmy zarabiają pieniądze.
• Złożenie wiążących deklaracji do SBTI – długoterminowa strategia firmy. Tego wymagają wielkie firmy od partnerów biznesowych.

Odporność cybernetyczna

Branża kolejowa, jako część infrastruktury krytycznej, musi stawić czoło rosnącym cyberzagrożeniom, które mogą prowadzić do poważnych konsekwencji, w tym zagrożenia dla życia ludzkiego na skutek manipulacji w systemach kolejowych. Dyrektywa NIS2 oraz inne regulacje podnoszą standardy bezpieczeństwa cybernetycznego, wymagając od sektora wdrożenia skutecznych strategii zarządzania ryzykiem i reagowania na incydenty.

Kluczowym krokiem dla organizacji jest przeprowadzenie audytu zgodności z NIS2, co pozwoli na identyfikację luk w zabezpieczeniach i opracowanie planu działań w celu zapewnienia bezpieczeństwa cyfrowego kolei.

Marcin Marczewski, prezes Resilia:

Branża kolejowa jako część infrastruktury krytycznej musi sprostać rosnącym wyzwaniom w zakresie cyberzagrożeń. Ataki na systemy kolejowe mogą mieć poważne konsekwencje, od utrudnień w ruchu po zagrożenie dla życia ludzkiego. NIS2, najnowsza dyrektywa UE, podnosi poprzeczkę dla bezpieczeństwa cybernetycznego w sektorze kolejowym, zaostrzając wymogi w zakresie zarządzania ryzykiem i reagowania na incydenty. Wraz z innymi aktami prawnymi, takimi jak rozporządzenie dotyczące ochrony infrastruktury krytycznej, CSA, CER, CRA, przepisy regulaminu ONZ nr 155 czy norma IEC 62443, dyrektywa NIS2 tworzy solidny fundament dla budowania odporności cybernetycznej. Aby skutecznie przeciwdziałać zagrożeniom, branża powinna wdrożyć podejście oparte na analizie ryzyka, w tym:

• Przeprowadzać regularne audyty techniczne i testy penetracyjne
• Zaimplementować systemy zarządzania incydentami (w tym monitorowania, wykrywania i reagowania na incydenty)
• Systematycznie szkolić i edukować pracowników
• Ciągle monitorować podatności techniczne i aktualizować systemy IT

Pierwszym krokiem dla każdej organizacji powinien być audyt zgodności z NIS2. Pozwoli on zidentyfikować luki w zabezpieczeniach i opracować kompleksowy plan działań techniczno-procesowych, zapewniających bezpieczeństwo cyfrowe kolei.

Patronami wydarzenia byli: „Gazeta Ubezpieczeniowa”, Instytut Kolejnictwa, Fundacja ProKolej, Klaster Luxtorpeda 2.0, Urząd Transportu Kolejowego.

Partner główny wydarzenia: ERGO Hestia.