W przypadku wystąpienia zdarzenia ubezpieczeniowego w postaci śmierci ubezpieczonego uprawnioną do otrzymania świadczenia ubezpieczeniowego z umowy ubezpieczenia z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi jest osoba uposażona w ramach danej umowy.
W przyjętym przez ubezpieczyciela rozwiązaniu świadczenie na rzecz uposażonego składa się z dwóch elementów: 1) sumy ubezpieczenia, 2) kwoty z umorzenia jednostek uczestnictwa zakupionych w ramach umowy ubezpieczenia z UFK. Od 1 stycznia 2024 r. zmianie uległy zasady opodatkowania dochodów z tytułu umowy ubezpieczenia z UFK. Dochody takie będą podlegały opodatkowaniu na podstawie art. 30b ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 2647; dalej: ustawa o PIT).
Zakład ubezpieczeń nie będzie już płatnikiem podatku, a ubezpieczony będzie zobowiązany do samodzielnego rozliczenia podatku od dochodu z tytułu otrzymanego świadczenia. Na podstawie art. 39 ust. 3 ustawy o PIT ubezpieczyciel jest zobowiązany do wystawienia informacji PIT-8C, gdzie wskazane zostaną przychody i koszty związane z dokonaną wypłatą z umowy ubezpieczenia z UFK, zaś ubezpieczony jako podatnik samodzielnie rozliczy podatek od otrzymanej wypłaty. Czy jednak ubezpieczyciel będzie zobowiązany do wystawienia informacji PIT-8C w związku z wypłatami realizowanymi na rzecz uposażonych? Z taką wątpliwością zwrócił się do organu podatkowego.
Zdaniem ubezpieczyciela wypłata świadczenia z umowy ubezpieczenia z UFK realizowana w obecnym stanie prawnym nie będzie generowała obowiązku wystawienia informacji PIT-8C na rzecz uposażonego. PIT-8C ma dotyczyć dochodów, o których mowa w art. 30b ust. 2 ustawy o PIT, tj. określonych kategorii dochodów, w przypadku których podatnik dokonuje samodzielnego rozliczenia podatku.
W przypadku świadczenia otrzymywanego przez uposażonego nie mamy natomiast do czynienia z dochodem z art. 30b ust. 2 ustawy o PIT, opodatkowanym zgodnie z art. 30b ust. 1 ustawy o PIT, dochód z tytułu świadczenia otrzymanego przez uposażonego korzysta bowiem ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT. PIT-8C ma dostarczyć podatnikowi danych do samodzielnego rozliczenia podatku. Ubezpieczający/ubezpieczony to nie uposażony. Przekazanie PIT-8C uposażonemu jest bezcelowe, ponieważ nie jest zobowiązany do samodzielnego rozliczenia podatku od dochodu, który jest zwolniony z PIT.
Z obowiązujących przepisów wynika, że dochód powstaje w przypadku inwestowania składki w ramach danej umowy. Powstaje wobec osoby, która inwestuje (opłaca) składkę. Taką osobą nie jest uposażony, ponieważ to nie on inwestował składkę w ramach umowy i nie ponosił jej kosztu. Składki ponosi ubezpieczający, który zasadniczo jest również ubezpieczonym i to on może osiągać ewentualny dochód z tytułu tej inwestycji.
Uposażony jest natomiast osobą, która jest uprawniona do otrzymania świadczenia z umowy ubezpieczenia na skutek zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego w postaci śmierci ubezpieczonego. Jego dochodem jest suma uzyskana z tytułu wypłaty świadczenia z umowy ubezpieczenia z UFK, która jest zwolniona z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zmiany w przepisach o PIT nie zmieniły zastosowania zwolnienia dla uposażonego i w związku z tym nie ma obowiązku wystawiania informacji PIT-8C. Nie wykazuje się w nim m.in. przychodów wolnych od podatku dochodowego, a takim przychodem jest świadczenie wypłacone na rzecz osób uposażonych. Stanowisko ubezpieczyciela jest prawidłowe.
Na podstawie: Interpretacja indywidualna z 26.01.2024 r., sygn. 0114-KDIP3-2.4011.929.2023.1.MN
Sławomir Dąblewski
dablewski@gmail.com
