W ciągu ostatnich 12 miesięcy upadłość ogłosiło aż 4701 polskich przedsiębiorstw. Jak wskazują ekonomiści Coface, w 2023 r. ogólna liczba niewypłacalnych przedsiębiorstw była niemal o 2 tysiące większa niż w poprzednim roku.
Podobnie jak w latach 2019–2022, w ubiegłym roku większość firm w celu ogłoszenia niewypłacalności zdecydowała się na wybranie postępowania pozasądowego. Z opcji tej skorzystały 4053 przedsiębiorstwa, co stanowi 60% wszystkich organizacji. Na podjęcie postępowania upadłościowego i restrukturyzacyjnego prowadzonego przez sądy zdecydowało się 648 firm.
– W pierwszych latach poprzedniej dekady przeprowadzano głównie upadłości w celu likwidacji majątku, następnie w 2016 roku wprowadzono sądowe postępowania restrukturyzacyjne, które mają na celu wdrożenie rozwiązań umożliwiających firmom powrót do efektywnej działalności biznesowej, aż wreszcie lata pandemiczne obfitowały w działania pomocowe oraz wprowadzenie szybkich pozasądowych postępowań, które zostały zaimplementowane do polskiego systemu prawnego – tłumaczy Grzegorz Sielewicz, główny ekonomista Coface w Polsce i Regionie Europy Centralnej. – Tym samym wzrost ogólnej liczby niewypłacalności przedsiębiorstw nie powinien być zaskoczeniem. Należy jednak pamiętać, że firmy nie sięgałyby po nie, gdyby nie miały takiej potrzeby – dodaje.
Problemy niemal we wszystkich sektorach
Raport Coface pokazuje, że w 2023 roku niemal wszystkie branże zanotowały wzrost niewypłacalności w porównaniu z poprzednim rokiem. Jedynie w rolnictwie widoczny jest nieznaczny spadek liczby niewypłacalnych przedsiębiorstw (z 376 do 347). Tendencja ta utrzymuje się od 2021 r.
Z największymi problemami zmagał się sektor usług (1401 niewypłacalnych firm). Tuż za nim uplasował się handel, w którym upadły 1023 przedsiębiorstwa, wobec 567 w 2022 r. Znaczny wzrost niewypłacalności zanotowała także branża budowlana – 638 firm (+128% r/r) i transport – 546 firm (wzrost o 100%).
– Usługodawcy stanowili najliczniejszą grupę niewypłacalnych podmiotów (30%) na tle wszystkich zarejestrowanych postępowań w Polsce. Działalność szkoleniowo-eventowa czy hotelarsko-gastronomiczna zostały poturbowane przez restrykcje czasu pandemii, a potem musiały się zmierzyć ze spowolnieniem popytu wywołanym sytuacją geopolityczną i szybującą inflacją. Pocieszający jest fakt, że liczba niewypłacalności w tej branży zaczęła spadać w drugiej połowie 2023 roku – mówi Barbara Kamińska, dyrektorka Działu Oceny Ryzyka Coface w Polsce. – Ostatni rok zakończył się także liczbą 1023 niewypłacalności przedsiębiorstw handlowych, co stanowiło wzrost o 80% w porównaniu do 2022 roku. Tym samym wynik z 2023 roku przekroczył sumę odczytów z lat 2021–2022 – dodaje.
Coface wskazuje, że w perspektywie ostatniej dekady można zauważyć, iż przełomowym momentem, który zmienił strukturę niewypłacalności ze względu na rodzaj firmy, był rok 2021. Przed nim liczba przedsiębiorstw z problemami z płynnością utrzymywała się na poziomie poniżej 500, natomiast w 2021 r. wzrosła do 1237. W minionych 12 miesiącach padł kolejny rekord – niewypłacalność ogłosiło 3551 przedsiębiorców, czyli o 1669 więcej niż w 2022 r. Z dużymi problemami zmagały się także spółki z o.o., wśród których niewypłacalność ogłosiło 870 podmiotów, i spółki komandytowe (104 upadłości). W 2023 r. zanotowano wzrost liczby niewypłacalności w każdej z form działalności.
Prognoza gospodarcza na 2024 rok
– Prognoza Coface zakłada, że w 2024 roku polska gospodarka wzrośnie o 2,8% r/r. To znacznie szybsze tempo niż w minionych 12 miesiącach, kiedy wzrost wyniósł 0,6%, a jednak wynik ten nadal będzie poniżej potencjału naszej gospodarki – mówi Grzegorz Sielewicz. – Niestety, nawet pomimo poprawiających się perspektyw gospodarczych, należy oczekiwać, że liczba niewypłacalności przedsiębiorstw będzie rosła. Nie wszystkie podmioty będą w stanie przetrwać na rynku w czasie zwiększonej presji na marże i dużych kosztów operacyjnych – podsumowuje.
(AM, źródło: Coface)
