W panelu dyskusyjnym „Czy dążymy do przeregulowania działalności i czy czas się zatrzymać?”, odbywającym się podczas X Kongresu Polskiej Izy Ubezpieczeń, prowadzonego przez Pawła Czuryło z „Dziennika Gazety Prawnej”, na powyższe pytanie próbowali odpowiedzieć profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego: Jacek Jastrzębski, przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego, Michał Romanowski i Paweł Wajda.
„Każdy ma prawo wybrać źle” – ten cytat ojca legendarnego polskiego muzyka Kazika Staszewskiego, przytoczony przez prof. Michała Romanowskiego, wybrzmiał niejednokrotnie w trakcie debaty, wskazując na potrzebę możliwości popełniania błędów i uczenia się na nich. Obecne procesy prof. Romanowski porównał również do mentalności drwala, co sugeruje, że nieodpowiednie lub nadmiernie restrykcyjne regulacje mogą prowadzić do negatywnych skutków dla działalności gospodarczej. Ponadto, zwrócił uwagę na fakt, że debaty na temat dobrej i złej regulacji trwają od lat, co przywodzi mu na myśl słowa Oscara Wilde’a, który często prowadził długie rozmowy z samym sobą, będąc przy tym tak mądrym, że nie rozumiał, co mówi sam do siebie. W tym kontekście, ważne jest, aby być świadomym ograniczeń i konsekwencji, jakie mogą wynikać z wprowadzania lub zaniedbywania regulacji. Staranne analizowanie i zrozumienie kontekstu oraz nauka na popełnianych błędach są niezbędne, aby uniknąć sytuacji, w której, jak w słowach Oscara Wilde’a, mówimy mądre rzeczy, ale nie zawsze w pełni rozumiemy ich znaczenie w kontekście całej dyskusji o regulacjach. Istnieje wiele perspektyw i złożonych czynników do uwzględnienia, a każda strona dąży do znalezienia optymalnej równowagi pomiędzy regulacją a swobodą działania. Równowagi, której według prof. Romanowskiego obecnie nie ma.
Profesor Paweł Wajda, podzielając to podejście do regulacji, wyraził swoje obawy dotyczące wszechobecnego konsumeryzmu prawa, który skutkuje absolutnym chronieniem konsumenta przed każdym ryzykiem. Jego zdaniem taka sytuacja może prowadzić do braku staranności ze strony konsumentów, którzy mogą polegać na regulacjach jako jedynym zabezpieczeniu, co z kolei uwalnia ich od odpowiedzialności. Profesor Wajda podkreślił również, że nadmierna regulacja może ograniczać działalność gospodarczą i niszczyć biznes. Zauważył ponadto, że obecnie istnieje tendencja do regulowania różnych gałęzi rynku w ten sam sposób, podczas gdy każda regulacja powinna być podejmowana indywidualnie z chirurgiczną precyzją, biorąc pod uwagę specyficzne ryzyka. W tym kontekście profesor porównuje dobrą regulację do mitycznego potwora z Loch Ness – wszyscy o nim słyszeli, ale nikt go nie widział – co sugeruje, że choć istnieje ogólne uznanie dla potrzeby regulacji, ich skuteczność może być trudna do oszacowania w praktyce. Podczas debaty prof. Wajda pochwalił mechanizmy miękkiego prawa, corporate governance czy tzw. dobrych praktyk, które przez to, że są tworzone oddolnie przez osoby związane z rynkiem ubezpieczeń, są idealnie dopasowane do potrzeb rynku, co usprawnia proces regulacji.
Po przeciwnej stronie tej dyskusji znalazł się prof. Jacek Jastrzębski, który najpierw omówił okresy regulacji i następujące po nich okresy deregulacji, wskazując na sinusoidalność tego procesu. Pokrótce: po okresie aktywnej regulacji następuje okres deregulacji, co powoduje potrzebę ponownego aktywizowania regulacyjności branży itd. Jak zauważył, KNF poprzez swój autorytet i nakładanie regulacji usprawnia działalność rynku finansowego, ponieważ poprzez analizę i wytyczne odnośnie do interpretacji przepisów unifikuje podejście rynku do konkretnych zagadnień. Rezultatem jest jego zdaniem brak konieczności rozstrzygania wielu spraw w sądzie i to bez wzięcia pod uwagę kontekstu społecznego. Zdaniem przewodniczącego KNF obecne regulacje prezentują rozsądny punkt równowagi, co oznacza, że regulacje nie są nadmierne ani zbyt restrykcyjne, ani też nie dopuszczają do nadmiernego liberalizmu, który mógłby prowadzić do nieodpowiedzialnego działania i ryzyka. Przez analizę, monitorowanie i ocenę różnych aspektów rynku finansowego, regulacje są dostosowywane do zmieniających się warunków i potrzeb, zapewniając odpowiednie zabezpieczenie i stabilność.
Przewodniczący KNF podkreślił znaczenie regulacji jako narzędzia, które służy nie tylko ochronie interesów uczestników rynku, ale również całego systemu finansowego. Poprzez nadzór i wytyczne regulacje mają na celu zapobieganie nadużyciom, minimalizowanie ryzyka oraz zapewnienie uczciwości i przejrzystości w działaniu instytucji finansowych.
Należy zaznaczyć, że moderowanie debaty na tak wysokim poziomie nie należy do łatwych zadań, jednak Paweł Czuryło stanął na wysokości zadania i challengował swoich panelistów poprzez trafne pytania, tym samym dając słuchaczom okazję do uczestnictwa w bardzo ciekawej rozmowie. Wszystkim panom nie można odmówić racjonalności argumentów i na pytanie, czy debata została zakończona, odpowiedziałabym, że ku mojemu wielkiemu zaskoczeniu, chętnie posłuchałabym dłużej o regulacjach.
Ta relacja nie byłaby kompletna bez wzmianki o rewelacyjnych grafikach autorstwa Agaty Jakuszko, która podczas debaty ożywiała wypowiedziane przez panelistów słowa, prezentując uczestnikom na głównym ekranie swoje genialne dzieła.
Joanna Kościuch-Malinowska, Insurance Analyst Manager Comadso
