Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA) przekazał Komisji Europejskiej zestaw projektów regulacyjnych i wykonawczych standardów technicznych oraz porady dotyczące aktów delegowanych, których celem jest wdrożenie ogólnoeuropejskiego indywidualnego produktu emerytalnego (PEPP). PIU aktywnie wspierała EIOPA w opracowaniu tych projektów, angażując się w prace Panelu Ekspertów ds. PEPP – pisze Piotr Wrzesiński, ekspert Polskiej Izby Ubezpieczeń odpowiedzialny za kwestie związane z ubezpieczeniami na życie, bancassurance oraz dystrybucją ubezpieczeń życiowych.
Rozporządzenie PEPP ma na celu zwiększenie potencjału europejskiego rynku indywidualnych emerytur. Proponuje odpowiednie zachęty do tworzenia produktów emerytalnych, które mają być proste i opłacalne dla klientów. A przede wszystkim możliwe do łatwego przenoszenia pomiędzy państwami UE. Intencje są słuszne, PEPP coraz bliżej, jednak wiele wątpliwości pozostaje. W dużym stopniu nie odpowiadają na nie niestety także dokumenty przygotowane przez EIOPA. Najważniejsze pytanie nadal jest aktualne. Czy PEPP jest w stanie rozwiązać problem starzejącego się europejskiego społeczeństwa? Na naszym rynku dodatkowo zastanawiamy się, czy w ogóle jest miejsce na kolejny produkt emerytalny.
Proponowane przez EIOPA rozwiązania regulacyjne obejmują m.in. kryteria jakościowe. Dostawcy powinni ich przestrzegać, aby zapewnić europejskim konsumentom bezpieczne, przejrzyste i proste produkty PEPP. Intencją EIOPA było pozostawienie wystarczająco dużo miejsca na innowacje i konkurencję, aby osiągnąć dobre wyniki dla klientów, m.in. poprzez określenie kryteriów strategii inwestycyjnych PEPP oraz technik ograniczania ryzyka. Powinny one pomóc w zapewnieniu lepszych długoterminowych zwrotów oszczędzającym w ramach PEPP oraz w zarządzaniu ryzykiem inwestycyjnym.
Wymogi dla dokumentów informacyjnych
EIOPA opracowała m.in. szczegółowe wymogi dla dwóch obowiązkowych dokumentów informacyjnych dla klientów PEPP. Mają one umożliwić klientom łatwiejsze podejmowanie decyzji przed zawarciem umowy i monitorowanie wyników oszczędności w okresie jej obowiązywania.
Główny z tych dokumentów – PEPP KID – wzorowany jest na dokumencie informacyjnym KID sporządzanym zgodnie z rozporządzeniem PRIIPs m.in. dla produktów ubezpieczeniowych o charakterze oszczędnościowym i inwestycyjnym. Po kilku latach obowiązywania rozporządzenia PRIIPs ocenia się je dość negatywnie. Przede wszystkim ze względu na to, że informacje zawarte w PRIIPs KID nie są zrozumiałe dla klientów. Nie pozwalają na porównanie produktów przed zawarciem umowy, co było jedną z głównych idei rozporządzenia PRIIPs. Miało to odzwierciedlenie w ostatnim odrzuceniu tzw. mini przeglądu PRIIP’s, o którym zdecydowała m.in. EIOPA. W związku z tym, nie jest to dobry prognostyk również dla rozwiązań przyjętych przez EIOPA dla PEPP.
Cyfrowa dystrybucja zbliża do konsumentów
W przedstawionych dokumentach EIOPA poświęciła sporo miejsca rozwiązaniom dotyczącym cyfrowej dystrybucji produktów. To jest zgodne z intencją europejskiego ustawodawcy wyrażoną podczas prac nad samym rozporządzeniem PEPP. Dystrybucję online przedstawia się jako jedną z najważniejszych możliwości PEPP w celu przyciągnięcia zainteresowania konsumentów i nawiązania współpracy z oszczędzającymi. Szczególnie podkreśla się konieczność zapewnienia konsumentom możliwości łatwego dostępu do informacji przedstawionych w formacie cyfrowym. EIOPA wskazuje również, że wykorzystanie środków cyfrowych przyniesie znaczące oszczędności w dystrybucji produktów PEPP.
Ochrona poza 1% limitem kosztów
Zgodnie z rozporządzeniem PEPP, jednym z głównych czynników sukcesu ma być opłacalność tego produktu dla klientów. W związku z tym w przypadku podstawowego PEPP roczny koszt w produkcie ograniczono do 1% kapitału zgromadzonego na koniec każdego roku. Podstawowy PEPP (podstawowy lub domyślny wariant inwestycyjny) szczegółowo uregulowano w rozporządzeniu w celu zapewnienia stosunkowo wysokiego poziomu ochrony kapitału, który można dodatkowo rozszerzyć na gwarancję kapitału. Koszt zapewnienia takiej gwarancji, zgodnie z rozporządzaniem, jest wyłączony z limitu kosztów. EIOPA zdecydowała, że musi on zostać wyraźnie ujawniony.
Koszty ochrony ubezpieczeniowej i doradztwa
EIOPA zdecydowała również, że z limitu kosztów w podstawowym PEPP wyłączone zostały koszty ochrony ubezpieczeniowej. Bez takiego wyłączenia ubezpieczyciele byliby praktycznie wyeliminowani z możliwości oferowania PEPP – z tego względu, że większość tych produktów w przyszłości stanowić będą właśnie podstawowe PEPP oferujące klientowi domyślny wariant inwestycyjny.
Niestety EIOPA nie zdecydowała się na wyłączenie z 1% limitu kosztów doradztwa. Przy obecnych kosztach dystrybucji produktów o charakterze oszczędnościowym, w tym produktów emerytalnych, oznacza to, że produkt ten będzie sprzedawany zupełnie bez jakiejkolwiek wartościowej porady dla klienta. Podkreślić należy, że zarówno kwestia ochrony ubezpieczeniowej, jak i doradztwa była szeroko dyskutowana w ramach Panelu Ekspertów ds. PEPP w EIOPA.
Raportowanie i nadzór nad PEPP
PEPP powinny podlegać ścisłemu nadzorowi, opierającemu się na współpracy między właściwymi organami krajowymi w różnych państwach członkowskich. EIOPA w przedstawionych dokumentach zaproponowała zasady regularnej sprawozdawczości nadzorczej dotyczącej PEPP, jak również uprawnienia w zakresie interwencji produktowej. Będą one konieczne, by zapewnić skuteczny nadzór i monitorowanie rynku PEPP, zarówno na szczeblu krajowym, jak i europejskim.
Dalsze losy PEPP – nadal wiele niewiadomych
Na pewno idea stworzenia ogólnoeuropejskiego produktu emerytalnego, który umożliwi przenoszenie środków pomiędzy państwami członkowskimi w UE w przypadku zmiany miejsca zamieszkania jest słuszna. Natomiast nadal istnieje wiele niewiadomych, które będą miały istotne znaczenie dla powodzenia projektu. Są to w szczególności rozwiązania podatkowe w poszczególnych państwach, które rozporządzenia PEPP pozostawia do decyzji krajowych. W Polsce nadal nie wiemy, na jakie rozwiązanie zdecyduje się Ministerstwo Finansów. Stworzenie nowego produktu emerytalnego spełniającego wymagania PEPP czy dostosowanie jednego z istniejących produktów np. IKE lub IKZE? Wydaje się, że wprowadzenie PPK nie pozostawia w Polsce w najbliższym czasie miejsca na nowe, dodatkowe produkty emerytalne. PEPP jest coraz bliżej, ale jeszcze długa droga przed nami.
https://piu.org.pl/blogpiu/pepp-coraz-blizej…
(AM, źródło: blog PIU)
