Okres pandemii, który spowodował konieczność czasowego zamknięcia znacznej części gospodarki i wprowadzenia nadzwyczajnych regulacji pomocowych w ramach tzw. tarcz antykryzysowych zaskakująco był źródłem ogromnej fali roszczeń kierowanych przez poszkodowanych klientów do swoich księgowych – pisze Michał Molęda, wiceprezes zarządu Leadenhall Insurance.
Wnioski o pomoc na masową skalę, w tym przede wszystkim o umorzenie składek ZUS i wypłatę świadczenia postojowego, często były składane za pośrednictwem biur rachunkowych. Niestety nie obyło się bez trudności i nie zawsze kończyło się otrzymaniem umorzeń lub świadczeń przez klientów tych biur.
Przeciętne roszczenie dotyczące umorzenia składek na ZUS dla osób prowadzących działalność gospodarczą i niezgłaszających do ubezpieczeń społecznych więcej niż 9 osób w ramach „Tarczy antykryzysowej 2.0” wynosiło ok. 5200 zł (nieumorzone składki za okres marzec–maj 2020 roku), a roszczenia dotyczące świadczenia postojowego to stała kwota 2080 zł miesięcznie. Skala roszczeń zaskoczyła ubezpieczycieli, gdyż ZUS sprawdził prawidłowość składanych dokumentów dla blisko 4 milionów płatników w całej Polsce. Głównymi przyczynami szkody było niewłaściwe złożenie deklaracji miesięcznych ZUS-DRA, ujawnione nieprawidłowości w dotychczasowym opłacaniu składek bądź w ogóle brak złożenia wniosków w terminie.
Obowiązkowe ubezpieczenie OC z tytułu prowadzenia biura rachunkowego nie obejmuje swoim zakresem określonym we właściwym Rozporządzeniu Ministra Finansów uchybień w tak powszechnej usłudze, jaką jest składanie deklaracji i wniosków do ZUS oraz wszelkich innych czynności w zakresie doradztwa kadrowego. Jednak wiele biur rachunkowych wykupuje odpowiednie rozszerzenie ochrony w tym zakresie, które oferowane jest między innymi przez Leadenhall w polisach obowiązkowego i dobrowolnego ubezpieczenia OC przedsiębiorców usługowo prowadzących księgi rachunkowe, zawieranych w Lloyd’s. Niektórzy ubezpieczyciele kwestionowali istnienie ochrony w zakresie wniosków z tarcz antykryzysowych jako explicite niewymienionych w klauzulach rozszerzających. Praktyka likwidacyjna Leadenhall/Lloyd’s przyjęła jednak, że w razie wykupienia rozszerzenia dotyczącego usług kadrowych taka ochrona powinna być udzielana. W związku z tym przeprowadzono w ostatnim roku likwidację kilkuset szkód tego typu. Wymaganymi dokumentami były formularz zgłoszenia szkody, umowa ubezpieczonego biura księgowego z klientem, z której wynikało zobowiązanie do składania wniosków do ZUS, sam wniosek lub wyjaśnienie okoliczności jego niezłożenia, odmowne decyzje ZUS oraz deklaracje do ZUS za właściwy okres.
Pierwsze roszczenia były zgłaszane tuż po przekroczeniu terminu 30 czerwca 2020 roku, kolejne po otrzymaniu z ZUS negatywnych decyzji dotyczących przyznania prawa do nieopłacenia składek, następne dopiero po otrzymaniu negatywnych decyzji po złożonych odwołaniach lub też po otrzymaniu monitów z ZUS wzywających do opłacenia, jak się okazało, nieumorzonych składek.
Przykład OC księgowych to tylko jeden z wielu już obserwowanych, a także spodziewanych negatywnych konsekwencji pandemii Covid-19 dla przebiegu różnych produktów ubezpieczeniowych. Jak widać czasem zwiększona szkodowość może dotyczyć ubezpieczeń, które tylko pozornie niewiele mają wspólnego ze skutkami pandemii.
Michał Molęda, wiceprezes zarządu Leadenhall Insurance
(am)
