Z chwilą przejścia lub przeniesienia prawa własności pojazdu mechanicznego jego nowy właściciel staje się stroną umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych (OC ppm). Przepisy prawa regulują te kwestie w sposób precyzyjny.

Jednym z kluczowych aktów prawnych jest art. 31 Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK.

W tym aspekcie ważnym elementem jest również kwestia ponownej kalkulacji składki ubezpieczeniowej.

Zgodnie z art. 31 ust. 1 ustawy, w przypadku przejścia lub przeniesienia prawa własności pojazdu mechanicznego, którego posiadacz zawarł umowę ubezpieczenia OC ppm, prawa i obowiązki wynikające z tej umowy przechodzą na nowego właściciela pojazdu. Oznacza to, że osoba, która nabywa pojazd, staje się stroną tej umowy ubezpieczenia, w miejsce poprzedniego właściciela, i przejmuje wszystkie prawa oraz obowiązki wynikające z zawartej umowy.

Z praktycznego punktu widzenia oznacza to, że nowy właściciel nie musi zawierać nowej umowy ubezpieczenia OC, co stanowi wygodę i minimalizuje ryzyko naruszenia przepisów o obowiązkowym ubezpieczeniu pojazdów mechanicznych. Umowa OC ppm pozostaje w mocy do końca okresu, na który została zawarta, chyba że nabywca postanowi wypowiedzieć ją na piśmie.

W przypadku, gdy nowy właściciel pojazdu zdecyduje się wypowiedzieć polisę OC ppm, zostaje ona rozwiązana z dniem złożenia wypowiedzenia czy też z dniem wskazanym w dokumencie wypowiedzenia.

Ponowna kalkulacja składki ubezpieczeniowej

Istotnym zagadnieniem regulowanym przez art. 31 ust. 2 ustawy jest kwestia ponownej kalkulacji składki ubezpieczeniowej w przypadku przejścia prawa własności pojazdu. Jeśli nowy właściciel pojazdu zdecyduje się kontynuować umowę ubezpieczenia OC, zakład ubezpieczeń ma prawo dokonać ponownej kalkulacji składki. Prawo – nie zaś obowiązek, zatem to od ubezpieczyciela i prowadzonej przez niego polityki cenowej będzie zależało, czy umowa ubezpieczenia OC ppm zostanie przepisana na nabywcę z określeniem nowej składki, czy też nie.

Oczywiście nowa kalkulacja może uwzględniać zmiany, takie jak zniżki lub zwyżki przysługujące nowemu właścicielowi na podstawie jego historii ubezpieczeniowej oraz innych czynników, które mogą wpłynąć na jej wysokość.

Ponowne obliczenie składki jest możliwe, poczynając od dnia przejścia prawa własności pojazdu. Nowy właściciel może również złożyć wniosek o dokonanie takiej kalkulacji, co jest szczególnie istotne w sytuacji, gdy ma on inne korzystniejsze warunki ubezpieczeniowe niż poprzedni właściciel. Dzieje się tak głównie w przypadku posiadania przez nabywcę wysokich zniżek za bezszkodową jazdę lub jeżeli jego profil ubezpieczeniowy jest inny niż poprzedniego właściciela.

Bardzo często rekalkulacja składki nie skutkuje dopłatą i umowa OC ppm obowiązuje do końca terminu jej ważności. Może się jednak zdarzyć, że nabywca będzie musiał dopłacić, a wtedy pozostaje mu możliwość ewentualnego wypowiedzenia umowy OC ppm.

Jeżeli składka za ubezpieczenie OC ppm nie jest opłacona w całości przez zbywcę pojazdu (np. składka rozłożona na raty), nabywca będzie również zobowiązany do jej opłacenia.

Ujawnianie okoliczności dotyczących ubezpieczenia

Pamiętać również należy, że osoba, która sprzedała auto, musi poinformować ubezpieczyciela, w którym zawarta jest polisa OC ppm, o sprzedaży pojazdu w ciągu 14 dni. Do momentu poinformowania towarzystwa ubezpieczeniowego o zbyciu pojazdu sprzedający i nabywca ponoszą wspólną odpowiedzialność za nieuregulowane raty składki ubezpieczenia.

Nowy właściciel pojazdu, który zgłasza chęć dokonania ponownej kalkulacji składki ubezpieczeniowej, ma obowiązek ujawnienia ubezpieczycielowi wszelkich okoliczności, które mogą mieć wpływ na wysokość składki. Może to obejmować informacje o historii ubezpieczeniowej nowego właściciela, wcześniejszych zdarzeniach drogowych, liczbie lat bezszkodowej jazdy, a także inne czynniki, które mogą stanowić istotny element oceny ryzyka i składki ubezpieczeniowej.

Zakład ubezpieczeń jest zobowiązany do uwzględnienia tych okoliczności przy kalkulacji składki, co pozwala na dostosowanie jej wysokości do indywidualnej sytuacji nowego właściciela pojazdu. Jest to proces, który zapewnia, że składka będzie adekwatna do ryzyka jak też nowego właściciela pojazdu.

Na marginesie należy zauważyć, że rekalkulacja składki może mieć miejsce również w innej sytuacji – gdy przy zawieraniu umowy ubezpieczenia obowiązkowego OC ppm podane zostały nieprawidłowe dane dotyczące np. kierowcy czy też pojazdu. Takie działanie może nastąpić zarówno przy celowym, jak i nieświadomym podaniu niepoprawnych danych. Bywają sytuacje zatajenia przez posiadacza pojazdu, że z samochodu będzie korzystał młody, niedoświadczony kierowca (samochód zakupił rodzic, ale korzysta z niego głównie nastoletnie dziecko).

dr Piotr Okrasa
dyrektor Zespołu Ubezpieczeń Komunikacyjnych
RENOMIA