Pracownicze plany kapitałowe, mimo niedawnych zawirowań na rynku finansowym, są najbardziej opłacalną formą oszczędzania. Dzięki wpłatom pracodawcy i państwa oraz inwestycjom w ramach funduszy zdefiniowanej daty przeciętny uczestnik PPK zarobił od 104 do 118% więcej, niż sam wpłacił. Nic zatem dziwnego, że liderem partycypacji w PPK pozostaje branża finansowa.
Duży udział branży finansowej w PPK nie jest zaskoczeniem, jeśli weźmiemy pod uwagę wiedzę i doświadczenie jej pracowników. Podczas gdy wprowadzanie PPK w innych sektorach boryka się z szeroko pojętym brakiem zaufania do programów oszczędnościowych i emerytalnych, finansiści zamiast emocji wykorzystali znajomość matematyki.
PPK to czysta matematyka
A ta pokazuje jednoznacznie – oszczędzanie w PPK po prostu się opłaca. I to mimo wyjątkowo trudnego otoczenia rynkowego.
Na prywatny rachunek uczestnika PPK wpływają nie tylko jego własne wpłaty (standardowo 2% wynagrodzenia), ale także co miesiąc zasila go pracodawca (dokładając minimum 1,5%). Do tego po trzech miesiącach pracownik otrzymuje wpłatę powitalną od państwa (250 zł), a po każdym roku dopłatę roczną (240 zł). Pieniądze te są inwestowane w tzw. funduszach zdefiniowanej daty, które dostosowują poziom ryzyka inwestycyjnego do wieku oszczędzającego.
Zysk pracownika to nie tylko zyski kapitałowe, wypracowane przez fundusz zdefiniowanej daty. To także wpłaty od pracodawcy i państwa. Na przykład, na rachunku uczestnika PPK zarabiającego 5300 zł, oszczędzającego w PPK od grudnia 2019 r., w zależności od grupy FZD znajduje się średnio od 4185 zł do 4763 zł więcej, niż on sam wpłacił do PPK. To oznacza dla uczestnika PPK od 104% do 118% rzeczywistego zysku (dane na 31 stycznia 2023 r.).
Atrakcyjny benefit pracowniczy
Ale PPK to nie tylko korzyści dla pracownika. To również atrakcyjny benefit, który może zaoferować pracodawca, by pozyskać lub zatrzymać zatrudnione osoby. Pandemia nieco zmieniła pozapłacowe oczekiwania pracowników. Według analiz PwC prawie 60% z nich odczuwa stres związany ze swoją sytuacją finansową. Przekłada się to na realne straty, gdyż skutkiem stresu może być słabsza wydajność, zmniejszona koncentracja oraz chęć zmiany pracy. Coraz większe znaczenie zyskuje well-being finansowy pracowników i posiadanie przez nich zabezpieczenia na nieprzewidziane wydatki.
Jeśli dodamy do tego sytuację na rynku pracy oraz niskie bezrobocie (5,5% w styczniu 2023 r. według MRiPS), PPK to benefit, który zasługuje na szczególną uwagę. O ile standardowa wpłata wynosząca 1,5% jest obligatoryjna, pracodawca może zdecydować o finansowaniu wpłaty dodatkowej w wysokości do 2,5% wynagrodzenia pracownika. Nie musi być ona taka sama dla wszystkich.
Różnicowanie wpłat dodatkowych może np. zależeć od stażu pracy i wpływać na zwiększenie lojalności zatrudnionych. W grę wchodzą także inne kryteria, ustalone na podstawie postanowień regulaminu wynagrodzeń lub układu zbiorowego pracy. Pozwala to wykorzystać PPK jako element skutecznego systemu motywacyjnego dla pracowników oraz zbudować pozytywny wizerunek przedsiębiorcy.
Potrzebne jest lekkie szturchnięcie
Autozapis w PPK to dobry moment, by porozmawiać z pracownikami o programie. Odwołuje się do wielu zjawisk, które bada ekonomia behawioralna. Zdaniem Richarda Thalera, ekonomisty i laureata Nagrody Nobla, w związku z tym, że procesy podejmowania decyzji często charakteryzują trzy cechy: miopia, prokrastynacja i inercja, czyli w skrócie krótkowzroczność, odkładanie wszystkiego na później i brak woli do działania, należy przy pomocy delikatnego impulsu, „ukierunkowania decyzji” (z ang. nudge) pomagać ludziom dokonywać wyboru tak, aby ograniczać nieracjonalne działania. Najlepszym tego przykładem, jaki podaje sam Thaler, wydaje się zapisywanie pracowników do dodatkowych programów emerytalnych.
– Przyjmując, że ludzie nie zawsze podejmują racjonalne decyzje – m.in. ze względu na popełniane błędy poznawcze, ograniczoną wiedzę czy podatność na wpływ emocji – jeśli chodzi o decyzje w zakresie finansów, zalecana jest zmiana architektury wyboru. Domyślną opcją powinno być zapisanie do programu oszczędzania i pozostawienie możliwości późniejszej rezygnacji. Tak też zrobiono w PPK, wprowadzając automatyczny zapis do tego programu wszystkich osób spełniających określone w ustawie o PPK warunki, dając im przy tym możliwość wycofania swojego uczestnictwa w oszczędzaniu, ponieważ udział w PPK jest – co do zasady – dla osób zatrudnionych dobrowolny – tłumaczy Robert Zapotoczny, prezes zarządu PFR Portal PPK.
Na podobne działania zdecydowała się – z sukcesem – np. Wielka Brytania. Dziesięć lat temu mniej niż co trzeci pracujący Brytyjczyk oszczędzał na emeryturę wspólnie z pracodawcą. Obecnie robi to dziewięć z dziesięciu osób. Biorąc pod uwagę czynniki i czas, jaki legislacja miała na wprowadzenie w UK, można domniemywać, że obecna partycypacja w PPK na poziomie 34,9% w ciągu dwóch lat od wprowadzenia będzie dynamicznie przyrastać. Dużą rolę w tworzeniu środowiska sprzyjającego odkładaniu środków nadal będą odgrywać pracodawcy. Jak pokazują badania, ich nastawienie przy jednoczesnej edukacji finansowej zatrudnionych to główne czynniki, które wpływają na podjęcie decyzji pracowników o uczestniczeniu w PPK.
Akademia Korzyści PPK – wygrywaj podwójnie!
Pod adresem konkurs.mojeppk.pl wystartowała Akademia Korzyści PPK dla uczestników PPK. Celem Akademii jest przedstawienie zasad funkcjonowania programu i tym samym zachęcenie do oszczędzania w PPK.
Akademia Korzyści PPK to przede wszystkim quizy z wiedzy o pracowniczych planach kapitałowych, które przybliżają ideę programu i jego najważniejsze założenia. Za każdą poprawną odpowiedź na pytanie uczestnik konkursu otrzymuje losy, które biorą udział w sześciu losowaniach nagrody głównej – każdorazowo jest to 100 tys. zł. Dodatkowo przewidziano 24 nagrody w wysokości 10 tys. zł, 96 nagród po 1 tys. zł oraz 640 nagród po 100 zł, które można wygrać, rozwiązując quizy. Łączna pula wynosi ponad 1 mln zł.
Uczestnikiem Akademii Korzyści PPK może być każda osoba, która ukończyła 18 lat oraz jest uczestnikiem PPK lub będzie uczestnikiem PPK najpóźniej w chwili pierwszego losowania nagród, w którym weźmie udział.
Pierwsze losowanie nagrody głównej odbędzie się 12 kwietnia 2023 r. Akademia Korzyści PPK realizowana jest od stycznia do października 2023 r.
Nie czekaj – już dziś zarejestruj się w Akademii Korzyści PPK! Oszczędzaj w pracowniczych planach kapitałowych, rozwiązuj quizy i wygrywaj nagrody!
