26 września w serwisie Rządowego Centrum Legislacji (RCL) opublikowany został projekt nowelizacji ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK (UUO). Nowela ma na celu wprowadzenie odrębnej, kompleksowej regulacji dotyczącej Funduszu Pomocowego (FP), który będzie obsługiwany przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny.
Projektowane regulacje zawierają propozycje modyfikacji zadań i funkcji UFG w zakresie udzielania przez FP zwrotnej pomocy finansowej oraz propozycje zmian w zakresie łączenia uczestnictwa w informatycznej bazie danych prowadzonej przez Fundusz, o której mowa w art. 102a ust. 1 w/w ustawy, z członkostwem UFG. W odniesieniu do ostatniego z obszarów projektodawca zaproponował wprowadzenie nowej kategorii podmiotu – uczestnika bazy danych, o której mowa w art. 102a ust. 1 UUO.
Zakład ubezpieczeń (ZU) będzie mógł stać się uczestnikiem bazy z dniem zawarcia umowy z UFG. Uczestnik bazy danych będzie uiszczał wpłaty, które będą stanowić jedno ze źródeł dochodów Funduszu. W związku z tą zmianą zaproponowano przepis przejściowy, na podstawie którego ZU, które do dnia wejścia w życie noweli złożyły deklarację członkowską do Funduszu, z dniem wejścia w życie nowych regulacji staną się uczestnikami bazy danych.
Fundusz Pomocowy wzorowany na TFG
W projekcie proponuje się też uchylenie dotychczasowych przepisów związanych z udzielaniem zwrotnej pomocy finansowej oraz wprowadzenie odrębnej, kompleksowej regulacji dotyczącej Funduszu Pomocowego. Przepisy odnoszące się do tego ostatniego wykorzystują rozwiązania legislacyjne dotyczące funkcjonowania Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego, a jednocześnie uwzględniają specyfikę FP, zachowując spójność z przepisami ustawy o działalności ubezpieczeniowej oraz ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe (Dz. U. z 2019 r. poz. 498).
Kto będzie mógł liczyć na pomoc finansową…
Nowelizacja rozszerza krąg podmiotów, którym może być udzielona zwrotna pomoc finansowa, oraz katalog celów, na które ta pomoc może być przeznaczona. W nowym stanie prawnym UFG będzie mógł udzielić zwrotnej pomocy finansowej:
1) zakładowi ubezpieczeń przejmującemu portfel ubezpieczeń,
2) zakładowi ubezpieczeń, jeżeli istnieje niebezpieczeństwo wystąpienia niezgodności z kapitałowym wymogiem wypłacalności lub niebezpieczeństwo wystąpienia niezgodności z minimalnym wymogiem kapitałowym,
3) zakładowi ubezpieczeń będącemu małym towarzystwem ubezpieczeń wzajemnych, zgodnie z art. 109 ustawy o działalności ubezpieczeniowej, jeżeli obniżenie poziomu nadwyżki aktywów dla celów wypłacalności nad zobowiązaniami dla celów wypłacalności może doprowadzić do sytuacji, w której zakład ubezpieczeń nie będzie w stanie wypłacać uprawnionym z umów ubezpieczenia należnych odszkodowań i świadczeń.
…i pod jakimi warunkami
Nowelizacja zakłada, iż zwrotna pomoc finansowa dla ZU przejmującego portfel ubezpieczeń będzie mogła być przeznaczona wyłącznie na zaspokojenie roszczeń uprawnionych z umów przejmowanego portfela. W przypadku zakładu znajdującego się w sytuacji zagrażającej jego wypłacalności oraz małego TUW w sytuacji zagrażającej możliwości wypłaty należnych odszkodowań i świadczeń zwrotna pomoc będzie mogła być przeznaczona wyłącznie na zaspokojenie roszczeń uprawnionych z umów znajdujących się jego w portfelu. Udzielanie pomocy będzie następowało na wniosek zakładu ubezpieczeń i będzie mogło nastąpić po uzyskaniu pozytywnej opinii organu nadzoru. W noweli proponuje się także, aby pomoc była udzielana na warunkach korzystniejszych od ogólnie stosowanych na rynku finansowym.
Propozycje regulacji dotyczących środków FP obejmują takie obszary, jak przeznaczenie środków Funduszu Pomocowego, obowiązek gromadzenia ich na wyodrębnionym rachunku bankowym, określenie źródeł pochodzenia, zasady dokonywania lokat. Jednocześnie proponuje się wprowadzenie mechanizmu zwrotnego finansowania wraz z określeniem warunków, na jakich będzie mogło być ono udzielane. W przypadku niedoboru środków FP niezbędnych do udzielania zwrotnej pomocy finansowej, UFG będzie mógł udzielić zwrotnego finansowania, na warunkach odpowiadających co najmniej poziomowi średniej rentowności wszystkich środków zarządzanych przez UFG za ostatni rok obrotowy, wykazanej w sprawozdaniu finansowym za ten rok, przy uwzględnieniu bezpieczeństwa i płynności środków. Wartość zwrotnego finansowania nie będzie mogła przekroczyć 20% wartości lokat funduszu statutowego UFG, ustalonej na dzień udzielenia zwrotnego finansowania. Zwrotne finansowanie nie mogłoby być udzielone na okres dłuższy niż 24 miesiące.
Sprawowana przez UFG kontrola prawidłowości wykorzystania pomocy przez zakład będzie dotyczyła terminowości i prawidłowości dokonywania jej rozliczeń. Ponadto UFG będzie udzielał nadzorowi informacji niezbędnych do prowadzenia kontroli nad ZU. Fundusz będzie uprawniony do nabywania wierzytelności zakładu korzystającego z pomocy (do jej wysokości) oraz ich zbywania.
Naliczanie składek na Fundusz Pomocowy
Krajowe i zagraniczne zakłady ubezpieczeń wykonujące działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej będą zobowiązane do wnoszenia składki na rzecz Funduszu Pomocowego. W przypadku tych pierwszych, wysokość składki ma być ustalana na podstawie przypisu z działalności bezpośredniej w ostatnim roku kalendarzowym, z wyłączeniem wpłat na rachunki PPK. Natomiast w przypadku zagranicznych ZU składka byłaby ustalana na podstawie przypisu z działalności w Polsce, z zastrzeżeniem jak wyżej. Jeżeli zakład w ostatnim roku kalendarzowym nie wykonywałby działalności, o której mowa powyżej lub uzyskał przypis poniżej 0,5 mln zł, to będzie musiał wnieść składkę minimalną. Zakłady będą zobowiązane do złożenia do UFG elektronicznych deklaracji zawierających wyliczenie wysokości składki na rzecz Funduszu Pomocowego. Jej poziom, wysokość składki minimalnej, a także terminy ich uiszczania i złożenia deklaracji ma określać rozporządzenie ministra finansów, inwestycji i rozwoju. Proponowana wysokość wspomnianego obciążenia to 0,2% składki przypisanej brutto. Składka minimalna miałaby z kolei wynosić 5 tys. zł. Termin uiszczania składek został wyznaczony na 31 marca roku, w którym została złożona do Funduszu deklaracja, zaś ta ostatnia ma być złożona do 20 marca roku, za który składka jest należna.
Przepisy przejściowe
Projekt zawiera także przepisy przejściowe, regulujące kwestie dotyczące uczestnictwa w informatycznej bazie danych zakładów ubezpieczeń, które przed dniem wejścia w życie ustawy składały deklaracje członkowskie, kwestie dotyczące „statusu” zgromadzonych dotychczas środków przeznaczonych na udzielanie zwrotnej pomocy finansowej, kwestie dotyczące okresowego zwolnienia z wpłat na FP, zakładów ubezpieczeń, które do 31 grudnia 2010 r. gromadziły środki na udzielanie zwrotnej pomocy finansowej. Dodatkowo proponuje się wprowadzenie przepisu przejściowego, który utrzyma w mocy dotychczas wydane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 listopada 2003 r. w sprawie wysokości procentu składki wnoszonej przez zakłady ubezpieczeń na rzecz UFG oraz terminów uiszczania tej składki, do momentu wydania nowego aktu wykonawczego w tym zakresie.
Ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem regulacji dotyczących obowiązku wniesienia przez ZU składek na rzecz Funduszu Pomocowego. Te przepisy mają wejść w życie z dniem 1 stycznia 2020 r.
Projekt jest dostępny pod adresem:
https://legislacja.rcl.gov.pl/…
AM, news@gu.home.pl
(źródło: RCL)
