Ministerstwo Finansów skierowało do uzgodnień międzyresortowych, a także konsultacji publicznych projekt nowelizacji ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK oraz ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. Regulacja wprowadza m.in. nowe limity odpowiedzialności w OC posiadaczy pojazdów komunikacyjnych oraz definicję ruchu pojazdu.
Projekt implementuje do polskiego porządku prawnego postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2118 z dnia 24 listopada 2021 r. zmieniającej dyrektywę 2009/103/WE w sprawie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych i egzekwowania obowiązku ubezpieczania od takiej odpowiedzialności (tzw. dyrektywa komunikacyjna). Ponadto dostosowuje krajowe przepisy do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z 21 grudnia 2021 r. w sprawie C-428/20.
Pojazd i jego ruch po nowemu
Projektowana ustawa wprowadza nową definicję „pojazdu”, poprzez wyłączenie z jego zakresu pojazdu wolnobieżnego w rozumieniu art. 2 pkt. 34 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (tj. pojazdu silnikowego, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 25 km/h, z wyłączeniem ciągnika rolniczego). W ocenie projektodawcy ograniczenie definicji pojazdu mechanicznego na potrzeby OC spowoduje, że dotychczas komplementarne w zakresie pojazdów wolnobieżnych OC ppm. i ubezpieczenia OC rolników zostają rozdzielone.
W nowych przepisach zaproponowano też regulację pojęcia „ruchu pojazdu”. Nowelizacja przewiduje, że „ruchem pojazdu” jest każde jego użytkowanie, które jest zgodne z normalną funkcją tego pojazdu w charakterze środka transportu, niezależnie od terenu, na którym jest używany, oraz niezależnie od tego, czy jest nieruchomy, czy też znajduje się w ruchu.
Wyższe limity w OC ppm.
Ustawa podwyższa też minimalne wysokości sum gwarancyjnych w OC ppm. Ich nowe, wyższe poziomy będą wynosić:
- 6,45 mln euro w przypadku szkód na osobie w odniesieniu do jednego wypadku bez względu na liczbę osób poszkodowanych lub 1,3 mln euro w odniesieniu do jednej osoby poszkodowanej;
- 1,3 mln euro w przypadku szkody majątkowej w odniesieniu do jednego wypadku bez względu na liczbę osób poszkodowanych.
Nowela dyrektywy komunikacyjnej przewiduje, że w odniesieniu do państw, które nie przyjęły euro, kwoty minimalne przelicza się na ich walutę krajową, stosując kurs wymiany obowiązujący na dzień 22 grudnia 2021 r., opublikowany w „Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej”. Dlatego wymienione w projekcie minimalne sumy gwarancyjne w OC ppm. zostały określone w złotych (wg kursu wymiany euro z 22.12.2021 r. w wysokości 4,6320 zł) i wynoszą:
- w przypadku szkód na osobie – 29 876 400 zł w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki są objęte ubezpieczeniem bez względu na liczbę poszkodowanych;
- w przypadku szkód w mieniu – 6 021 600 złotych w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki są objęte ubezpieczeniem bez względu na liczbę poszkodowanych”.
Jednolity formularz roszczeń
Proponowana nowelizacja wprowadza również regulacje umożliwiające poszkodowanym lub uprawnionym dochodzenie odszkodowania z tytułu OC ppm. w miejscu ich zamieszkania lub siedziby, niezależnie od wypłacalności ubezpieczyciela. Zadania te zostały przypisane Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu. Proponowane przepisy przewidują też wprowadzenie zaświadczeń o historii roszczeń z OC ppm. w formie jednolitego formularza dla wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej. Jego wzór określi Komisja Europejska w drodze aktów wykonawczych do postanowień noweli dyrektywy komunikacyjnej.
UFG zapłaci w razie wyczerpania sumy gwarancyjnej
W związku z wyrokiem TSUE w sprawie C-428/20 nowelizacja przewiduje wprowadzenie regulacji w przypadku wyczerpania sumy gwarancyjnej w OC ppm. i OC rolników. Odpowiedzialność Funduszu zostanie ograniczona do zdarzeń szkodowych mających miejsce w okresie od dnia 11 grudnia 2009 r. do dnia 10 czerwca 2012 r., do wysokości sumy gwarancyjnej, o której mowa odpowiednio w art. 36 ust. 1 albo art. 52 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, ustalonej na dzień zgłoszenia roszczenia.
Ponadto nowelizacja wprowadza nowe regulacje w zakresie pojazdu wysyłanego z jednego państwa członkowskiego do drugiego, a także przepisy przejściowe.
Z wyjątkiem niewielkiej części przepisów ustawa ma wejść w życie z dniem 23 grudnia 2023 r., który jest terminem transpozycji noweli dyrektywy komunikacyjnej do porządków krajowych państw UE.
Artur Makowiecki
news@gu.com.pl
