Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 29 września stwierdził, że dystrybutor ubezpieczeń w rozumieniu dyrektywy IDD obejmuje osobę prawną, której działalność polega na oferowaniu dobrowolnego członkostwa w ubezpieczeniach grupowych. TSUE zaznaczył też, że status dystrybutora produktów ubezpieczeniowych nie jest nie do pogodzenia ze statusem ubezpieczającego.
Zdaniem BIPAR potwierdzenie przez Trybunał, że dobrowolne polisy grupowe są objęte reżimem IDD, może spowodować istotną zmianę w dystrybucji ubezpieczeń grupowych w niektórych krajach UE. Prawdopodobnie zostanie to również uwzględnione/wyjaśnione w zmienionej dyrektywie IDD. BIPAR uważa również, że konieczne jest podjęcie szeroko zakrojonej dyskusji, czy obowiązkowe ubezpieczenia grupowe również zostaną uwzględnione w zmienionej dyrektywie IDD.
Sprawa dotyczyła pytania niemieckiego sądu o to, czy ubezpieczający w ramach umowy grupowej jest pośrednikiem ubezpieczeniowym podlegającym wymogom IDD. Zgodnie z wnioskiem rzecznika generalnego ubezpieczający taki jest uznawany za pośrednika ubezpieczeniowego podlegającego wymogom IDD, jeżeli prowadzi działalność w zakresie dystrybucji ubezpieczeń oraz otrzymuje wynagrodzenie od ubezpieczonych, w którym to przypadku pośrednio opłacają składkę. Rzecznik wyjaśnił również, że fakt, iż dany podmiot jest uznawany za „ubezpieczającego” na podstawie krajowych przepisów prawa ubezpieczeniowego, nie wyklucza uznania go za pośrednika podlegającego IDD.
TSUE uznał, że art. 2 ust. 1 pkt. 1, 3 i 8 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/97 z dnia 20 stycznia 2016 r. w sprawie dystrybucji ubezpieczeń w brzmieniu nadanym 14 marca 2018 r. ze zmianami należy interpretować w ten sposób, że na potrzeby tych przepisów pojęcie „pośrednik ubezpieczeniowy”, a tym samym pojęcie „dystrybutor ubezpieczeń” obejmuje osobę prawną, której działalność polega na oferowaniu dobrowolnego przystąpienia do ubezpieczenia grupowego zawartego uprzednio przez nią z zakładem ubezpieczeń, za co otrzymuje wynagrodzenie od swoich klientów i co umożliwia tym ostatnim skorzystanie ze świadczeń, w szczególności w razie choroby lub wypadku za granicą. Wnioski Trybunału odnoszą się tylko do osoby prawnej. Zdaniem BIPAR dla zapewnienia równych szans i ochrony konsumentów logiczne byłoby również zastosowanie wyroku do osób fizycznych, ponieważ są one objęte definicją pośrednika ubezpieczeniowego zawartą w dyrektywie IDD. Rozróżnienie „dobrowolny” versus „obowiązkowy” jest rozróżnieniem jednoznacznym, które będzie wymagało dalszej interpretacji. Sprawia ono, że wyrok jest „węższy” niż opinia rzecznika.
W odniesieniu do pojęcia pośrednika TSUE stwierdził, że należy na nie patrzeć szerzej niż tylko przez pryzmat definicji pośrednika czy dystrybutora, ale należy wziąć pod uwagę kontekst i cele przepisów. Trybunał odniósł się także do szerszych czynności pośrednictwa (nie tylko czynności prowadzących do zawarcia umowy, ale także prac przygotowawczych), powołując się na wyrok C-542/16. Wskazano w nim, że czynności pośrednictwa są szerokie i obejmują w szczególności nie tylko oferowanie i proponowanie umów ubezpieczenia, ale także inne prace przygotowawcze do zawarcia takich umów, przy czym charakter tych prac przygotowawczych nie jest w żaden sposób ograniczony. Trybunał dodał, że nie jest również istotne, czy osoba prawna sama jest, jako ubezpieczający, stroną umowy ubezpieczenia grupowego, do której chce nakłonić swoich klientów. W istocie tak jak funkcja dystrybutora ubezpieczeń nie jest sprzeczna z funkcją ubezpieczyciela, tak funkcja pośrednika ubezpieczeniowego, a więc dystrybutora ubezpieczeń, nie jest sprzeczna z funkcją ubezpieczającego.
Numer sprawy: C-633/20.
(AM, źródło: SPBUiR)
