W ostatnich tygodniach działania kontrolne Komisji Nadzoru Finansowego przykuły moją uwagę. Zarówno podczas Kongresu Brokerów, jak i w codziennej pracy, podczas audytów procesów wewnętrznych u klientów, a także w rozmowach z prawnikami, temat ten często się pojawiał.
W swoich wystąpieniach, publikacjach, szkoleniach oraz wnioskach pokontrolnych KNF wskazywała na nieprawidłowości w działaniach brokerów. Szczególnie podkreślała problem z odpowiednim dokumentowaniem czynności brokerskich.
Dokumentujesz – istniejesz
Jednym z głównych zarzutów stawianych brokerom jest naruszenie art. 7 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 pkt 4 (UDU). Problem polega na tym, że część brokerów nie potrafi udokumentować rzetelnej analizy dostępnych na rynku ofert ubezpieczenia. Brak takiej dokumentacji sprawia, że ich działania są praktycznie „niewidoczne i niezabezpieczone”, co może prowadzić do poważnych problemów. Brak dokumentacji może skutkować postawieniem zarzutów zaproponowania klientom nieoptymalnych ofert, co jest sprzeczne z ich interesem.
Czasami brokerzy, działając pod presją czasu i pod naciskiem ze strony klientów, odstępują od formalnego procesu zapytania ofertowego, uzgadniając z ubezpieczycielem telefonicznie parametry oferty. Pamiętajmy, że zgodnie z art. 7 brokerzy mają obowiązek działać w sposób jasny, rzetelny i niewprowadzający w błąd, a do tego odpowiednio udokumentowany. Nawet gdy klient nalega na szybką decyzję, broker powinien przeprowadzić pełną i dokładną analizę rynku, mając na poparcie odpowiednią dokumentację.
Brak właściwej dokumentacji
Zgodnie z art. 32 ust. 3 pkt 4 UDU brokerzy są zobowiązani do przechowywania dokumentacji dotyczącej wykonywanej działalności brokerskiej. Brak dokumentacji może świadczyć o braku rzetelności w prowadzeniu działalności. Dokumentacja jest niezbędna, aby udowodnić, że działania brokera były zgodne ze sztuką i służyły najlepiej pojętemu interesowi klienta (art. 7 UDU).
Działania brokerów niezgodne z art. 9 ust. 2 UDU mogą prowadzić do sytuacji, w której klienci otrzymują niepełne lub wprowadzające w błąd informacje. Przekazywanie ustnych porad i rekomendacji bez pełnej dokumentacji, nawet jeśli klientowi zależy na szybkiej decyzji, jest niezgodne z przepisami.
Konsekwencje i wnioski
Brokerzy mają obowiązek przechowywania dokumentacji brokerskiej przez dziesięć lat i zgodnie z rozporządzeniem (art. 12 Rozp. Delegowanego Komisji UE) mają obowiązek dokumentowania wszystkich czynności brokerskich. Sporządzenie porady i rekomendacji w sposób niezgodny z przepisami może być uznane za nieuczciwe, nieprofesjonalne i nierzetelne, co grozi poważnymi konsekwencjami prawnymi.
Współpraca z klientami powinna opierać się na rzetelnej analizie rynku, uczciwości i adekwatności. KNF regularnie monitoruje działalność brokerów – w szerokim znaczeniu tego słowa i podejmuje odpowiednie kroki w przypadku wykrycia nieprawidłowości. Brokerzy, którzy notorycznie są na bakier z regulacjami i nie posiadają dowodów na wykonywane przez nich czynności, muszą liczyć się z poważnymi konsekwencjami prawnymi i finansowymi, a także z ryzykiem utraty klienta lub jego zaufania.
Wojciech Semmerling
