Niemal połowa rolników uczestniczących w badaniu przeprowadzonym na zlecenie Warty przyznała, że odczuwa zmienność pogodową, która wpłynęła na zmniejszenie ilości i jakości ich plonów. Z kolei 63% ankietowanych obawia się, że nieprzewidziane zjawiska pogodowe przyniosą straty dla ich gospodarstwa. Istotnym wyzwaniem dla tej grupy społecznej są także rosnące koszty prowadzenia gospodarstw rolnych.
Z odpowiedzi respondentów wynika, że 43% z nich zauważyło w ostatnich latach większą zmienność pogodową, która negatywnie wpłynęła na ich uprawy. Najczęściej wskazywane skutki to zmniejszenie plonów i obniżenie ich jakości (43%) oraz wzrost kosztów produkcji (30%). Natomiast 23% rolników wskazało na opóźnienia w zbiorach.
– Uprawy są podatne na wiele czynników mogących powodować straty, a ze względu na długi okres wegetacji kluczowe znaczenie mają warunki pogodowe. Szkody mogą być spowodowane przez ekstremalne zjawiska pogodowe, których nie brak wiosną. Ulewne deszcze, grad, huragany, lawiny czy osunięcia ziemi niszczą nie tylko same rośliny, ale i systemy korzeniowe. Z kolei czynniki takie jak przymrozki, powodzie oraz niekorzystne warunki zimowe osłabiają i zmniejszają plony. Dodatkowo zagrożeniem są zastoiska wodne i wyleganie zbóż, które utrudniają prawidłowy rozwój upraw i ich zbiór – mówi Joanna Chudzik, ekspertka ubezpieczeń upraw TUiR Warta.
Kapryśna aura bolączką rolników
– Rodzinne gospodarstwo, które założył mój dziadek wraz z tatą prowadzimy od lat. Już od dzieciństwa pamiętam rozmowy o pogodzie i problemach z nią związanymi. Jedno mi utkwiło w głowie „kiedyś było jakoś spokojniej”. Niestety z roku na rok obserwujemy coraz większe problemy z nieprzewidywalną i często powodującą straty w uprawach pogodą. W ubiegłym roku dotknęły nas i wielu rolników majowe przymrozki – minimum kilkaset kilo mniejszy plon z każdego hektara uprawianego rzepaku w porównaniu do ubiegłych lat. W trakcie żniw pogoda ponownie wyrządziła dodatkowe straty. Ulewny deszcz wraz z gradem sprawił, że z wielu pól ubyło nam kolejnych kilkaset kilogramów plonu rzepaku. Jedyną pocieszającą kwestią był fakt, że nasze uprawy były ubezpieczone i mogliśmy odzyskać część zainwestowanych pieniędzy. W rolnictwie niepewność była zawsze, ale teraz jak nigdy powinniśmy dbać o zminimalizowanie ryzyka. Dlatego nie zastanawiamy się, czy ubezpieczać nasze uprawy, my po prostu idziemy i szukamy najlepszego ubezpieczenia – podkreśla Tomasz Klimkowski, właściciel gospodarstwa w woj. świętokrzyskim, znany w mediach społecznościowych jako Świętokrzyski Rolnik.
Nie tylko czynniki klimatyczne są problemem
Oprócz zmienności pogodowej rolnicy mierzą się także z problemami finansowymi. Największe wyzwaniem, wskazanym przez 58% ankietowanych, są niskie ceny skupu produktów rolnych. Z kolei dla 56% respondentów są to drożejące nawozy, a dla 51% wzrost cen paliwa i energii. Dla 48% badanych to niestabilność pogodowa i nieprzewidywalność sezonów w największym stopniu wpływają na działalność gospodarstw rolnych.
Czy polscy rolnicy są przygotowani na ryzyko?
Eksperci podkreślają, że w dobie coraz bardziej nieprzewidywalnych warunków pogodowych ubezpieczenie upraw staje się niezbędnym zabezpieczeniem finansowym. Tymczasem jak pokazują badania, tylko 27% spośród tych korzystających z ubezpieczeń niedotowanych przez państwo, ubezpiecza swoje uprawy.
– Zmieniające się warunki klimatyczne wymagają od rolników coraz większej elastyczności i strategicznego podejścia do zarządzania ryzykiem. Każdy rolnik otrzymujący dopłaty bezpośrednie musi ubezpieczyć co najmniej połowę swoich upraw. Polisa powinna obejmować przynajmniej jedno z obowiązkowych ryzyk. Jednak najczęściej ubezpieczenie od jednego ryzyka to za mało. Ekstremalne zjawiska pogodowe są coraz częstsze, a szansa na to, że uprawy zostaną uszkodzone przez więcej gwałtownych zdarzeń atmosferycznych, coraz większe. Warto zatem zadbać o kompleksowe zabezpieczenie, uwzględniając w ubezpieczeniu ryzyka dodatkowe, jak np. deszcz nawalny, huragan czy zastoiska wodne, by nie narazić się na straty – dodaje Joanna Chudzik.
Badanie zostało przeprowadzone przez SW Research na zlecenie TUiR Warta w marcu 2025 r.
AM, news@gu.com.pl
(źródło: Warta)
