Największe zaufanie uczestników badania „Zaufanie do poszczególnych elementów systemu emerytalnego” przeprowadzonego przez IPSOS na zlecenie Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych budzi oszczędzanie w ramach ZUS i w OFE. Duży wpływ na kształtowanie opinii na temat poszczególnych elementów systemu emerytalnego ma zdanie innych osób.
39,6% respondentów zadeklarowało, że ma zaufanie do oszczędzania na emeryturę w ramach ZUS. Wyraźnie częściej zaufanie deklarowali najstarsi badani, powyżej 60 roku życia. W tej grupie 15,4% ankietowanych przyznało, że ma zdecydowane zaufanie do tej formy oszczędzania. W pozostałych grupach wiekowych zdecydowane zaufanie zadeklarowało średnio 8% badanych. Wyniki badań wskazują zatem, że im starszy respondent, tym zaufanie do oszczędzania w ZUS rośnie.
57,5% wskazało, że ich postrzeganie oszczędzania na emeryturę w ramach ZUS jest wynikiem własnych doświadczeń. 26,5% przyznało, że ich ocena to wynik ustalony na podstawie opinii innych osób, a 16% – na podstawie wizerunku, jaki posiada instytucja.
– Największym poziomem zaufania wśród Polaków, w zestawieniu czterech elementów systemu emerytalnego, cieszy się Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Nie dziwi to z kilku względów: bo jest to instytucja, która ma bardzo długą markę i tradycję, utożsamiana jest z państwem, które nie może upaść, a wypłata środków z ZUS po przejściu na emeryturę jest, w odróżnieniu od pozostałych elementów systemu, zauważalna od lat – zauważa dr Tomasz Sobierajski, socjolog z Uniwersytetu Warszawskiego.
Zaufanie do OFE
22,4% respondentów wskazało, że ma zaufanie do oszczędzania na emeryturę w ramach Otwartych Funduszy Emerytalnych. Według autorów badania wiek 30 lat wydaje się przełomowy, jeśli chodzi o zaufanie do OFE – wyraźnie wtedy wzrasta (do ok. 25%) i w kolejnych grupach wiekowych utrzymywało się na podobnym poziomie.
Wśród osób, które zadeklarowały, że należą do OFE, najliczniejsza jest grupa, która ma zaufanie do tego systemu oszczędzania. W tej grupie 39% zdecydowanie ufa i raczej ufa. Wśród respondentów, którzy zadeklarowali, że byli kiedyś w OFE, zaufanie do jest na poziomie 30,1%. Natomiast u tych, którzy nigdy nie byli członkiem systemu, zaufanie wynosi 14,2%.
37,7% badanych swoją opinię na temat oszczędzania w OFE wyrobiło na podstawie własnych doświadczeń, 40,1% – na podstawie opinii innych osób, a 22,2% – na bazie wizerunku, jaki prezentują fundusze.
– OFE zaraz po ZUS cieszą się największym zaufaniem Polaków. Mówiąc o zaufaniu do OFE, warto rozróżnić czynniki, które to zaufanie kształtują, jakość funkcjonowania samych funduszy oddzielić od ustawowych zmian w OFE z 2014 roku. Jak się okazuje, zaufanie do OFE wśród osób deklarujących byłe lub obecne członkostwo w tych funduszach, czyli osób mających własne doświadczenia z korzystania z usług funduszy, jest zdecydowanie wyższe niż w ogóle społeczeństwa i koresponduje z ogólnym poziomem zaufania do ZUS – tłumaczy Małgorzata Rusewicz, prezes IGTE.
Zaufanie do PPK
18,8% ankietowanych wyraziło zaufanie do oszczędzania w Pracowniczych Planach Kapitałowych. Aż 42,9% badanych nie miało wiedzy na temat oszczędzania w PPK, nie korzystała i nie zna tego systemu.
51,6% badanych sformułowało swoją opinię na temat PPK na podstawie opinii innych osób, 26,8% na podstawie wizerunku programu, a 21,6% na podstawie własnych doświadczeń.
Ankietowani zadeklarowali, że w celu zwiększenia zaufania do oszczędzania w ramach PPK bardzo by pomogło dokładne zrozumienie zasad działania tej formy oszczędzania (23,1%) oraz regularne, konkretne i zrozumiałe informacje na temat świadczonych usług i sumy zgromadzonych oszczędności (23,1%).
Zaufanie do IKE i IKZE
Zaufanie do oszczędzania na emeryturę w ramach Indywidualnego Konta Emerytalnego i Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego zadeklarowało 22,6% respondentów.
Badani swoją ocenę programu opierali głównie na opinii innych osób (48,8%). Z kolei 27,6% respondentów opierało ją na wizerunku programu, a 23,6% – na własnym doświadczeniu.
Zdaniem badanych na wzrost zaufania do oszczędzania w ramach IKE/IKZE miałyby wpływ przede wszystkim regularne, konkretne i zrozumiałe informacje na temat świadczonych usług i sumy zgromadzonych oszczędności (26,5%), dokładne zrozumienie zasad działania tej formy oszczędzania (23,8%) oraz skuteczne zwiększanie wartości gromadzonych oszczędności (23,5%).
– Niewysoki poziom zaufania do form dodatkowego oszczędzania na emeryturę jest martwiący. Wydaje się jednak, że uzyskane wyniki badania w większej części wynikają z niedużej społecznej znajomości IKE, IKZE i PPK niż z doświadczeń wynikających z korzystania z tych produktów. Niewielka to pociecha, bo pokazuje, że Polacy nie mogą powszechnie dodatkowo oszczędzać na emeryturę, gdyż nawet nie wiedzą, jakie mają możliwości. Potrzebujemy zatem dobrej edukacji dotyczącej przygotowania emerytalnego. Szczęśliwie w opracowywanej Krajowej Strategii Edukacji Finansowej wspomniana potrzeba powinna znaleźć stosowne miejsce – podsumowuje Małgorzata Rusewicz.
O badaniu:
Badanie „Zaufanie do poszczególnych elementów systemu emerytalnego” zostało przeprowadzone przez IPSOS na zlecenie IGTE w dniach od 8 do 12 września 2022 roku metodą CAPI na reprezentatywnej próbie mieszkańców Polski powyżej 15. roku życia.
(AM, źródło: IGTE)
