W najnowszej edycji raportu Aon „Zarządzanie ryzykiem i ubezpieczeniami w firmach w Polsce” podobnie jak w poprzednich latach dominującą grupę zagrożeń dla polskich przedsiębiorstw stanowią ryzyka finansowe. Zdaniem autorów opracowania, fakt ów świadczy o bieżących problemach z płatnościami od kontrahentów czy o niepewności związanej z uzyskiwaniem kredytów, zwłaszcza w niektórych branżach.
– W ciągu ostatnich dwóch lat istotnie wzrosła liczba upadłości firm na polskim rynku. Najbardziej jest to widoczne w branży transportowej, handlu hurtowym oraz budownictwie, chociaż branża spożywcza też jest w niechlubnej czołówce – komentuje Mariusz Pepłoński, dyrektor ds. rozwoju biznesu w Departamencie Ryzyk Finansowych Aon Polska.
Ryzyka finansowe na czele
W pierwszej dziesiątce ryzyk najczęściej wskazywanych przez polskich przedsiębiorców – kolejno: ceny towarów, należności handlowe/płatności kontrahentów, spowolnienie gospodarcze, cashflow/ryzyko płynności, tempo zmian czynników rynkowych i geopolitycznych, wzrost konkurencji, brak odpowiedniej kadry na rynku, absencja, zmienność kursów walutowych, dostępność kapitału/ryzyko kredytowe – połowę stanowią ryzyka finansowe. Zdaniem ekspertów Aon, tak wysokie ich eksponowanie może mieć też swoją przyczynę w tym, że w wielu polskich przedsiębiorstwach to menadżerowie zajmujący się właśnie finansami są odpowiedzialni za zarządzanie ryzykiem. Dlatego też w dużej mierze w pierwszej kolejności zwracają uwagę na ryzyka związane z tym obszarem działalności firmy.
Firmy widzą zagrożenia zewnętrzne
Trzy ryzyka z rankingu TOP 10 przynależą do grupy obejmującej czynniki zewnętrzne: spowolnienie gospodarcze, tempo zmian czynników rynkowych i geopolitycznych oraz wzrost konkurencji. To drugie po raz pierwszy pojawiło się wśród najwyższych pozycji zarówno w Polsce, jak i na świecie. Przedsiębiorcy dostrzegli, że coraz trudniej jest przewidzieć rozwój wypadków w dzisiejszym świecie, a zarządzane przez nich organizacje coraz bardziej są narażone na wpływ czynników zewnętrznych – i to o wymiarach globalnych.
Lokalne ryzyko
Dwa zagrożenia w pierwszej dziesiątce rankingu reprezentują ryzyka dotyczące kapitału ludzkiego. Aon zwraca uwagę, że są to ryzyka stosunkowo nowe w zestawieniu. Zagrożenie związane z brakiem odpowiedniej kadry na rynku znalazło się po raz pierwszy w TOP 10 dwa lata temu i w tym roku utrzymało swoją pozycję. Natomiast absencja nieoczekiwanie przesunęła się z dwudziestej siódmej pozycji w poprzedniej edycji na ósme miejsce. Autorzy opracowania wskazują, że pozycja tego ryzyka w rankingu globalnym (32.) oraz europejskim (27.) sugeruje, iż jest to lokalny problem.
– Coraz częściej pracodawcy proponują pracownikom bonusy za frekwencję w wysokości 3–8% dodatku do wynagrodzenia za niekorzystanie ze zwolnień. Tam, gdzie jest to możliwe, popularniejsze stają się rozwiązania typu home office – mówi Łukasz Konotopski, Smart Benfit Manager Aon Polska.
Przedsiębiorstwa zauważyły ryzyka geopolityczne…
Autorzy raportu zwracają uwagę, że tempo zmian czynników geopolitycznych jest tym ryzykiem, które najbardziej zyskało na znaczeniu – w Polsce przesunęło się ono z 31. miejsca na pozycję piątą, w Europie zajęło pierwszą pozycję, a globalnie trzecią.
…ale lekceważą cyberryzyko…
Istotną kwestią jest też ryzyko cybernetyczne oraz różnica w pojmowaniu jego znaczenia w Polsce i na świecie. Przedsiębiorcy w naszym kraju uplasowali ataki cybernetyczne oraz naruszenia danych na 23. miejscu, natomiast globalnie zagrożenie to plasuje się w pierwszej dziesiątce. Zdaniem ekspertów Aon, mogłoby się wydawać, że polskie firmy z biegiem lat zaczną w większym stopniu przykładać wagę do cyberzagrożeń. Ranking wskazuje jednak, że ich znaczenie traci na ważności, co być może jest oznaką braku świadomości lub przekonania, że przedsiębiorstwo jest dobrze przygotowane.
…i zanieczyszczenie środowiska
Również zanieczyszczenie środowiska to ryzyko, które w Polsce zostało sklasyfikowane dużo niżej niż na świecie. Zajmuje ono 33. pozycję, podczas gdy globalnie jest na 22. miejscu. Autorzy raportu oceniają, że mimo głośnej dyskusji publicznej na tematy ekologiczne, przedsiębiorcy nie uważają tej kwestii za szczególnie istotną w kontekście ryzyka dla prowadzonego biznesu.
– Ryzyka związane ze zmianami klimatycznymi, ograniczeniem dostępności zasobów naturalnych czy odpowiedzialnością społeczną są na bardzo dalekich miejscach w rankingu – zarówno w Polsce, jak i na świecie. Zagadnienia mające bezpośredni wpływ na prowadzenie działalności przesłaniają te, których skutki są niejako odsunięte w czasie. Teraz jednak jest dobry moment na tę refleksję i pielęgnowanie istniejących zasobów – zauważa Dominika Kozakiewicz, prezes zarządu Aon Polska.
Niedoceniane ryzyko utraty reputacji
Autorzy raportu zwracają też uwagę na ryzyka, które w Polsce znalazły się poza pierwszą dziesiątką, zaś globalnie uznawane są za jedne z najistotniejszych, np. utratę reputacji. Globalnie znajduje się na drugiej pozycji, w Europie na czwartej. Tylko w Afryce i na Bliskim Wschodzie to ryzyko jest poza pierwszą dziesiątką. W Polsce jeszcze dwa lata temu znajdowało się na pozycji dziewiątej, w najnowszej edycji badania spadło na pozycję dziewiętnastą. W ocenie ekspertów Aon, trudno zrozumieć i wytłumaczyć taki spadek, zwłaszcza że co jakiś czas polskie i zagraniczne marki działające na naszym rynku doświadczają kryzysów wizerunkowych, które nadchodzą z najmniej spodziewanej strony. Ich zdaniem duży spadek ryzyka utraty reputacji w polskim rankingu być może wiąże się z poczuciem pewności przedsiębiorców, że łatwo nad nim zapanować, współpracując na przykład z wyspecjalizowaną agencją czy zatrudniając odpowiednich menadżerów. Aon przypuszcza jednak, że ze względu na nieprzewidywalność w tym obszarze, to ryzyko jest niedoszacowane.
Zróżnicowany poziom przygotowania
Aon zauważa, że do niektórych ryzyk przedsiębiorcy są dobrze przygotowani, a do innych w ogóle nie. Ryzykiem, w przypadku którego najwyższy odsetek firm (72%) posiada formalny plan działania, jest zagrożenie związane z należnościami handlowymi i płatnościami kontrahentów. Już dwa lata temu ten odsetek był dość wysoki – wynosił 68%. Więcej niż połowa przedsiębiorstw nie posiada formalnego planu działania w przypadku 6 z 10 kluczowych ryzyk. Zdecydowanie najniższy odsetek firm posiada taki plan dla ryzyka dotyczącego spowolnienia gospodarczego (14%). Nieco polepszył się poziom przygotowania przedsiębiorców na brak odpowiedniej kadry na rynku (z 30% do 43%). Na nowe w pierwszej dziesiątce ryzyko absencji formalny plan działania posiada 44% firm.
Nieprzygotowani na jedno z kluczowych ryzyk
Autorzy raportu zauważają, że istnieje 14 ryzyk, w przypadku których żadna z ankietowanych firm w Polsce nie posiada formalnego planu działania. Pierwszą grupą takich zagrożeń są ryzyka związane z zasobami ludzkimi i ich zarządzaniem. Ryzykiem zasługującym na szczególną uwagę jest molestowanie/dyskryminacja. Globalnie 71% firm przyznaje, że posiada w tym zakresie formalny plan działania. Natomiast w Polsce żadne z ankietowanych przedsiębiorstw nie jest przygotowane na to ryzyko.
Analiza kluczowych zagrożeń wskazywanych przez polskich przedsiębiorców pokazuje, że najwięcej organizacji poniosło straty w wyniku ryzyka dotyczącego cen towarów (62%). To dwukrotnie wyższy wskaźnik niż jeszcze dwa lata temu (31%). Straty z powodu pozostałych kluczowych dla przedsiębiorców ryzyk dotknęły podobny odsetek firm jak w poprzedniej edycji badania.
O raporcie:
Raport Aon „Zarządzanie ryzykiem i ubezpieczeniami w firmach w Polsce” jest przeprowadzany co dwa lata i identyfikuje wyzwania stojące przed organizacjami w obszarze oceny oraz reagowania na tradycyjne i nowe zagrożenia. W najnowszej odsłonie na lata 2019/2020 znajduje się ranking 55 ryzyk wskazanych przez polskich przedsiębiorców razem z porównaniem do wyników globalnych oraz poprzednią edycją badania. Omawiane są również tendencje i perspektywy w obszarach takich jak formalny plan działania, straty finansowe poniesione w związku z materializacją zagrożeń, metody identyfikacji i oceny ryzyk czy sposób organizacji zarządzania ryzykiem i ubezpieczeniami. Dodatkowo eksperci Aon komentują zmiany legislacyjne oraz ich wpływ na zarządy, sytuację w branży budowlanej, rekordowe lata pod względem upadłości, a także problem zasobów ludzkich jako obszaru szczególnego ryzyka.
Profil respondentów w badaniu Aon obejmuje małe, średnie i duże przedsiębiorstwa o różnych typach działalności oraz reprezentujących różne branże.
Całość raportu:
https://aoncomauthoring.blob.core.windows.net…
Artur Makowiecki
news@gu.home.pl
