Sytuacja na polskim rynku pracy pozostaje skomplikowana. Rośnie zapotrzebowanie na pracowników posiadających odpowiednie kompetencje, a stopa bezrobocia utrzymuje się na rekordowo niskim poziomie. Pracodawcy konkurują więc o nowych pracowników i mierzą się z wyzwaniem zmniejszenia luki kompetencyjnej, co w istotnym stopniu będzie kształtowało rynek pracy w 2020 r.
Większość firm pytana o perspektywę roku 2020 zakłada – podobnie jak w latach ubiegłych – dużą aktywność w obszarach związanych z zasobami ludzkimi. Większość firm planuje zatrudnić nowych pracowników, choć plany rekrutacyjnie w dużej mierze dotyczą znalezienia zastępstwa dla osób, które zdecydowały się opuścić organizację.
Obok wyzwań związanych z poszukiwaniem nowych talentów firmy zwiększają więc swoje wysiłki również w celu zatrzymania obecnych – zwłaszcza najlepszych – pracowników. Wiedzą przy tym, że na sukces każdej firmy wpływa zaangażowanie, a tym samym zadowolenie zatrudnionych z wykonywanej pracy. Starania o satysfakcję pracowników nabierają tym samym na sile.
Nie zawsze zadowoleni
Jak bardzo pracownicy w Polsce są zadowoleni ze swojej pracy? Średnio, co potwierdzają wyniki badania Hays Poland przeprowadzonego na koniec 2019 r. Okazuje się, że w pełni pozytywnie o swojej satysfakcji z pracy mówi mniej niż połowa zatrudnionych, a tyle samo określa poziom swojego zadowolenia na średni, przeciętny. Pozostała grupa 20% pracowników wskazuje przy tym na niski, a nawet bardzo niski poziom satysfakcji.
Dla pracodawców to niezwykle ważna informacja, ponieważ postrzeganie swojego miejsca pracy ma kluczowe znaczenie w podejmowaniu decyzji o pozostaniu w firmie. Wpływa także na zaangażowanie pracownika w wykonywanie obowiązków służbowych i gotowość do wysiłku w celu osiągania coraz lepszych wyników.
Jak oceniasz swoją ogólną satysfakcję z obecnej pracy?
| Bardzo wysoko | 6% |
| Wysoko | 35% |
| Średnio | 40% |
| Nisko | 14% |
| Bardzo nisko | 5% |
Źródło: Badanie Hays Poland, Prawdziwe aspekty miejsca pracy 2019
– Poczucie satysfakcji z pracy pomaga budować pozytywną postawę pracownika wobec zespołu, działu, zmian, problemów czy całej organizacji – wyjaśnia Agnieszka Kolenda, dyrektor w Hays Poland. – Doświadczenia firm na świecie potwierdzają, że o sukcesie organizacji decyduje zaangażowanie jej pracowników, a sukces w pracy najczęściej osiągają ludzie, którzy wykonują swoje zadania z zainteresowaniem i zadowoleniem.
Wewnętrzne poczucie zadowolenia z pracy to dość skomplikowana mieszanka kilku czynników, w tym aspektów psychologicznych, socjologicznych i pozamaterialnych. To właśnie wśród nich warto szukać pomysłów na to, w jaki sposób zadbać o poczucie satysfakcji z pracy i jednocześnie o wyniki biznesowe.
Z badania Hays Poland wynika, że największy odsetek osób bardzo wysoko oceniających swoje zadowolenie to osoby najmłodsze, poniżej 20 lat. Z kolei najwięcej nieusatysfakcjonowanych pracowników to osoby w przedziale 50–60 lat, dla których rynek pracy – mimo pozytywnych sygnałów – wciąż nie jest łaskawy. Satysfakcja z pracy powiązana jest też z poziomem wynagrodzenia. Im wyższe dochody, tym większe zadowolenie z pracy.
Nieoceniona atmosfera
Jakie elementy wpływają w największym stopniu na satysfakcję z pracy? Prym wiedzie atmosfera i kultura organizacyjna. Pracownicy bez względu na płeć wskazują te same aspekty jako najważniejsze dla poczucia satysfakcji. Kobiety wyżej oceniają jednak znaczenie kwestii związanych z organizacją ich życia – lokalizacji miejsca pracy, oferty świadczeń dodatkowych, możliwości elastycznej pracy. Zwracają też większą uwagę na wizerunek pracodawcy oraz środowisko pracy, oznaczające m.in. standard biura. Mężczyźni natomiast częściej niż panie upatrują źródła swojej satysfakcji w zaufaniu do firmy i kadry zarządzającej.
Najważniejsze dla satysfakcji elementy zmieniają się jednak z wiekiem i stażem. Dla najmłodszych aspektami, które wpływają na zadowolenie z pracy, są – obok atmosfery, wynagrodzenia i relacji – rozwój zawodowy, ciekawy zakres obowiązków, lokalizacja oraz praca elastyczna. Dla 30–40 latków dużą wagę ma niezależność, elastyczność, równowaga między życiem zawodowym i osobistym. Najstarsi pracownicy cenią sobie stabilność zatrudnienia, stopień niezależności w wykonywaniu obowiązków oraz wyzwania, z którymi mogą się zmierzyć w życiu zawodowym.
Czy satysfakcja ma związek z branżą? Okazuje się, że tak – sektor i specjalizacja przekładają się na jej odczuwanie przez zatrudnionych. Największy odsetek osób oceniających swoją satysfakcję na niskim poziomie to pracownicy związani z obsługą klienta, bankowością, nieruchomościami, usługami dla biznesu oraz administracją. Z kolei największe zadowolenie deklaruje inżynieria, HR, budownictwo oraz IT.
Co ciekawe, możemy mówić o regionach, w których poziom satysfakcji pracowników jest największy i najmniejszy. Najczęściej usatysfakcjonowani pracownicy pochodzą z województwa zachodniopomorskiego, podlaskiego oraz Dolnego Śląska. Najmniejsza satysfakcja towarzyszy zatrudnionym w województwach opolskim i śląskim.
Które elementy składają się w największym stopniu na odczuwany przez ciebie poziom satysfakcji z pracy?
| Atmosfera pracy, kultura organizacyjna | 72% |
| Poziom wynagrodzenia | 58% |
| Relacja z przełożonym | 54% |
| Relacje ze współpracownikami | 50% |
| Rozwój zawodowy | 44% |
| Równowaga między pracą a życiem prywatnym | 42% |
| Lokalizacja miejsca pracy (odległość od domu, czas dojazdu) | 40% |
| Stopień niezależności w wykonywaniu obowiązków | 38% |
| Stabilność zatrudnienia | 34% |
| Praca elastyczna | 36% |
| Wyzwania w pracy | 30% |
| Poziom zajmowanego stanowiska | 28% |
| Zakres obowiązków | 26% |
| Uznanie przełożonego lub współpracowników | 25% |
| Środowisko pracy (standard biura itp.) | 24% |
| Zaufanie do firmy i kadry zarządzającej | 22% |
| Współpraca na wszystkich szczeblach firmy | 20% |
| Dobry wizerunek pracodawcy | 18% |
| Wysoka jakość usług i produktów oferowanych przez firmę | 16% |
| Oferta świadczeń dodatkowych | 15% |
| Pula dni wolnych/urlopowych | 10% |
| Inny* | 2% |
* Wśród innych respondenci wymieniali możliwość pracy zdalnej, podróży służbowych, podejście przełożonych do pracy z klientami, atrakcyjne szkolenia w miejscu pracy, spójność w zakresie podejmowanych decyzji, spójność wartości wyznawanych przez firmę i pracownika, poczucie bezpieczeństwa.
Źródło: Badanie Hays Poland, Prawdziwe aspekty miejsca pracy 2019
Brak satysfakcji z pracy to nie tylko droga do wypalenia zawodowego, ale również sytuacja, w której pracownicy rozważają zmianę. Z badania wynika, że zatrudnieni zadowoleni z obecnej pracy zdecydowanie rzadziej myślą o poszukiwaniu nowej roli zawodowej.
Satysfakcja z pracy sprawia, że pracownicy chcą zostać. Wśród osób, które wysoko oceniają swoje zadowolenie z pracy, aż 78 proc. nie myśli o zmianie firmy. Podobnie wśród osób najmniej zadowolonych – aż 88 proc. myśli o zmianie w ciągu sześciu miesięcy. – Usatysfakcjonowany pracownik to lojalny pracownik – zaznacza Agnieszka Kolenda.
Docenienie cenniejsze od niepotrzebnych dodatków
Mimo że aż 58% badanych wskazało poziom wynagrodzenia jako istotny dla poziomu odczuwanej przez nich satysfakcji z pracy, to pozostałe czynniki uplasowane na szczycie listy dotyczą niewymiernych aspektów, takich jak relacje, atmosfera i równowaga. Pracownicy oczekują, że w miejscu zatrudnienia będą czuli się dobrze, a ich wysiłek w realizację wyznaczonych celów zostanie dostrzeżony.
Tymczasem niektórzy pracodawcy wciąż pomijają ten element w swojej strategii zatrudnienia, jednocześnie wiele uwagi poświęcając niestandardowym dodatkom, które mają na celu wyróżnienie ich na tle konkurencji. Przykładowo – jak wynika z informacji opublikowanych na łamach „Hays Journal” 18 – chińska firma Tiens Group zabrała ponad 6 tys. swoich pracowników na wakacje, a Apple i Facebook zaoferowały swoim pracownicom możliwość zamrożenia komórek jajowych. Trend oferowania pracownikom wymyślnych rozwiązań jest ogólnoświatowy, ale znajduje swoje odzwierciedlenie również na polskim rynku pracy.
– Oferowanie pracownikom wyszukanych dodatków pozapłacowych i innych niestandardowych korzyśc, od kilku lat stanowiło trend w międzynarodowych organizacjach, prowadzących działalność w Polsce. Coraz więcej słyszeliśmy o bezpłatnych posiłkach, pokojach do relaksu, dofinansowaniu odnowy biologicznej i nielimitowanym urlopie. Niezaprzeczalnie takie rozwiązania są cenne, przynajmniej dla pewnej grupy zatrudnionych, jednak nie odgrywają kluczowej roli w budowaniu satysfakcji pracowników. Zdecydowanie ważniejsze – obok rynkowego wynagrodzenia – jest dostrzeganie przez firmę indywidualnych sukcesów zatrudnionych i wynagradzanie ich za poczyniony wysiłek. Często zdarza się, że zwykłe „dziękuję” usłyszane od szefa robi więcej dla satysfakcji zatrudnionego niż np. kolejny bon upominkowy – zauważa Agnieszka Kolenda.
Odpowiedź na pytanie o skuteczne budowanie lojalności i satysfakcji pracowników jest prosta, bowiem wielu profesjonalistów nie jest zadowolonych ze swojej pracy z powodu poczucia, że ich wkład w sukces firmy nie jest doceniany. Tymczasem brak nawyku dostrzegania i świętowania osiągnięć pracowników ma negatywny wpływ na atmosferę pracy w firmie. Jeśli docenianie mniejszych i większych sukcesów na stałe zagości w kulturze organizacyjnej firmy, to zadziała to nie tylko na jej korzyść, ale również na strategię przyciągania, angażowania i zatrzymywania talentów.
