Rzecznik Praw Pacjenta (RPP) Bartłomiej Chmielowiec, w oparciu o analizy własne i sygnały od pacjentów, wystąpił do towarzystw ubezpieczeń o zwrócenie szczególnej uwagi na postanowienia w ogólnych warunkach ubezpieczenia (OWU) dotyczące osób doświadczających kryzysu psychicznego.
Interwencja Rzecznika jest pokłosiem zgłoszeń w zakresie praw pacjenta dotyczących wizerunku osób doświadczających kryzysu psychicznego. Również w przestrzeni publicznej osoby z zaburzeniami kreowane są jako niebezpieczne i nieprzewidywalne. Z tego powodu RPP zwrócił się z prośbą do firm ubezpieczeniowych o zastosowanie stosownych korekt w brzmieniu OWU lub rozważenie możliwości złagodzenia obostrzeń związanych z leczeniem przez ubezpieczonych zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania. Niezależnie od podstawowych czynników aktuarialnych, mających wpływ na ostateczną konstrukcję produktu ubezpieczeniowego, Rzecznik dostrzega również konieczność zachowania odpowiedniej empatii w stosunku do klientów oraz szeroko rozumianą społeczną odpowiedzialność biznesu.
Będąc przekonanym, że są to okoliczności ważne także dla zakładów ubezpieczeń, Rzecznik zwrócił uwagę na brzmienie OWU regulujących m.in. zasady przyznawania świadczeń z tytułu pobytu ubezpieczonego w szpitalu.
W tym względzie zwrócił uwagę jednemu z ubezpieczycieli na niejednoznaczność stosowanej przez niego definicji pojęcia „szpital”, w świetle której: „W rozumieniu OWU szpitalem nie jest ośrodek dla psychicznie chorych”. Z jednej bowiem strony udzielana ochrona obejmuje pobyt w szpitalu spowodowany zaburzeniami psychicznymi, z drugiej zaś ma ona nie dotyczyć pobytu w ośrodku dla chorych psychicznie. Taka rozbieżność pomiędzy postanowieniami wzorca umownego jest niezgodna z art. 15 ust. 3 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, zgodnie z którym umowa ubezpieczenia oraz OWU są formułowane jednoznacznie i w sposób zrozumiały.
Wątpliwości odnosiły się również do przywołania w ramach jednego podpunktu, jako okoliczności wyłączających odpowiedzialność, zarówno leczenia chorób psychicznych lub zaburzeń zachowania, jak i skutków użycia alkoholu, narkotyków lub innych środków odurzających (w praktyce np. zatrucie tego typu środkami). W odczuciu klientów może to powodować dyskomfort wiążący się ze stawianiem w jednym rzędzie chorób psychicznych ze stosowaniem używek, takich jak alkohol i narkotyki. Rzecznik wystąpił w związku z tym z prośbą o przeanalizowanie zasygnalizowanych uwag oraz zastosowanie stosownych korekt w brzmieniu ogólnych warunków ubezpieczenia.
RPP zaproponował ponadto rozważenie złagodzenia stosowanych w umowach obostrzeń związanych z leczeniem przez ubezpieczonych zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania. Takim wyjściem naprzeciw potrzeb i słusznych interesów klientów są funkcjonujące na rynku ubezpieczeniowym rozwiązania, zgodnie z którymi pobyt w szpitalu spowodowany zaburzeniami psychicznymi jest włączony w zakres udzielanej ochrony, w ramach określonego limitu, ustalanego np. w odniesieniu do okresu jednego roku.
Odpowiedzi już otrzymane od zakładów ubezpieczeń, do których wystąpił Rzecznik, są pozytywne i wskazują na podjęcie czynności zmierzających do korekty dotychczasowego brzmienia OWU. W związku z tym RPP zwrócił się do całego środowiska ubezpieczeniowego z apelem o zwrócenie szczególnej uwagi na konieczność zagwarantowania odpowiedniego poziomu praw i interesów osób doświadczających kryzysu psychicznego, w tym dostosowanie oferowanych produktów do potrzeb osób, które są zmuszone do skorzystania ze świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki psychiatrycznej. Wystąpienie w tym przedmiocie zostało skierowane do Polskiej Izby Ubezpieczeń.
(AM, źródło: RPP)
