Urząd Komisji Nadzoru Finansowego (UKNF) chce uchronić branżę ubezpieczeniową i jej klientów przed negatywnymi skutkami obecnej epidemii koronawirusa. W tym celu uruchomił specjalny program działań, który ma na celu zapewnienie ochrony klientom rynku ubezpieczeń oraz ograniczenie wpływu wahań rynkowych na sektor asekuracyjny Program nosi nazwę #PIN – Pakiet Impulsów Nadzorczych na rzecz Bezpieczeństwa i Rozwoju w obszarze rynku ubezpieczeniowego.

„Aby zminimalizować czynniki ryzyka związane z epidemią, nadzór finansowy, którego podstawowym celem jest m.in. zapewnienie stabilności i bezpieczeństwa sektora ubezpieczeniowego, a także zapewnienie ochrony uczestników tego rynku, opracował pakiet działań wzmacniających odporność polskiego sektora ubezpieczeniowego na skutki epidemii. Pakiet zaproponowanych działań ma na celu w szczególności zapewnienie ochrony klientów tego sektora oraz ograniczenie wpływu wahań rynkowych na sektor ubezpieczeń” – napisała w piśmie przewodnim do #PIN Dagmara Wieczorek-Bartczak zastępca przewodniczącego KNF nadzorująca Pion Nadzoru Ubezpieczeniowego.

W ocenie UKNF zaproponowane przez niego działania o charakterze nadzwyczajnym stworzą zarządom zakładów ubezpieczeń (ZU) możliwość adekwatnej reakcji na obecne i przyszłe ryzyka, w tym związane z zachowaniem ciągłości ochrony ubezpieczeniowej udzielanej klientom na podstawie zawartych umów. #PIN obejmuje działania w dwóch obszarach: wymogów kapitałowych oraz wypłacalności, a także bieżącego nadzoru.

Działania na rzecz ułatwienia wywiązania się ze zobowiązań

W pierwszym obszarze celem programu jest zapewnienie zakładom ubezpieczeń oraz reasekuracji możliwości wywiązywania się ze zobowiązań zaciągniętych względem klientów. Dlatego nadzór obniży wymóg kapitałowy przez stworzenie możliwości wyznaczania kwartalnego wymogu SCR bez zmiany parametrów (m.in. dla segmentu ubezpieczenia i reasekuracja proporcjonalna kredytów i poręczeń w podmodule ryzyka składki i rezerw w ubezpieczeniach innych niż ubezpieczenia na życie). Ponadto zaproponuje szybką ścieżkę zatwierdzania przez organ nadzoru uzupełniających środków własnych, a także szybką ścieżkę zatwierdzania przez organ nadzoru miar LTG (korekty z tytułu zmienności (VA), korekty dopasowującej (MA), korekty do odpowiedniej struktury terminowej stopy procentowej wolnej od ryzyka.

Co więcej, Urząd zaproponował odejście od wymogu stosowania maksymalnej stopy technicznej, o której mowa w §46 rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 12 kwietnia 2016 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji.

Ubezpieczyciele mają skupić się na obsłudze klientów

Natomiast działania w zakresie bieżącego nadzoru mają na celu umożliwienie ZU skoncentrowania się na obsłudze klientów i procesach kluczowych oraz na bieżącej działalności operacyjnej. Aby ubezpieczyciele mogli się skoncentrować wyłącznie na powyższym, UKNF zawiesił rozpoczęcie kontroli w ZU i u dystrybutorów, natomiast wszczęte wcześniej kontrole prowadzone są z mniejszą intensywnością, głównie z wykorzystaniem komunikacji elektronicznej. Ponadto Urząd zminimalizuje też lub odsunie w czasie takie działania nadzorcze, które szczególnie absorbują – organizacyjnie lub kadrowo – zakłady, np. ocenę BION, testy warunków skrajnych, interwencję produktową. Nadzór zwolnił też ZU z obowiązku raportowania szczegółowych danych w zakresie UFK oraz odroczył termin wprowadzenia nowych dodatkowych obowiązków sprawozdawczych. Kolejne zwolnienie dotyczy obowiązku przekazywania szczegółowych danych ilościowych dla potrzeb wyznaczania wymogu SCR dla ryzyka pożaru na bazie brutto, a nie netto. Ponadto termin przekazania do UKNF wypełnionego kwestionariusza badanie EIOPA na potrzeby przeglądu systemu Wypłacalność II został przesunięty na 1 czerwca 2020 r.

Z kolei określając terminy innych obowiązków informacyjnych, UKNF weźmie pod uwagę bieżące możliwości podmiotów nadzorowanych w zakresie ich realizacji. Natomiast przy podejmowaniu decyzji sankcyjnych Urząd weźmie pod uwagę okoliczności wynikające z wprowadzonego stanu epidemicznego i w uzasadnionych przypadkach będzie odstępował od zastosowania sankcji wobec nadzorowanego podmiotu.

UKNF zapewnił, że aktywnie uczestniczy w wypracowaniu przez EIOPA pakietu rozwiązań umożliwiających przesunięcie terminów danych i informacji do celów nadzoru, jak również na poziomie krajowym rozwiązań legislacyjnych dotyczących terminów dodatkowych sprawozdań finansowych i statystycznych zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji za 2020 r.

Coś dla agentów

Nadzór finansowy pomyślał też o agentach ubezpieczeniowych. Jego działania mają im ułatwić zawieranie umów ubezpieczenia przez zakłady ubezpieczeń i pośredników ubezpieczeniowych. W tym celu UKNF zastosuje pragmatyczne podejście do sposobu oceny dokumentowania procesu zawarcia umowy ubezpieczenia, zarówno mając na uwadze wymogi określone w ustawie o działalności ubezpieczeniowej, jak i ustawie o dystrybucji. Urząd dopuścił też możliwość przeprowadzenia całego procesu drogą elektroniczną (telefonicznie, drogą mailową lub przez internet), po uzyskaniu na to zgody klienta. Zgoda taka może być również wyrażona elektronicznie – telefonicznie, drogą e-mailową lub przez Internet. Zastrzegł jednak, aby w takich przypadkach zapewnić odpowiednią dokumentację elektroniczną, która będzie jednoznacznie wskazywała poszczególne elementy zawarcia umowy. Dokumentacja ta może być archiwizowana w formie elektronicznej – jako nagranie rozmowy telefonicznej, korespondencji e-mailowej czy też obrazu elektronicznego formularza wypełnianego przez internet. Przy zawieraniu umów ubezpieczenia drogą elektroniczną należy odpowiedni nacisk położyć na bezpieczeństwo przetwarzanych informacji. UKNF przypomina, że w tych kwestiach pomogą wytyczne zakładów, z którymi współpracują dani agenci.

Będą zmiany prawne dotyczące likwidacji

Nadzór zapowiedział też inicjatywy legislacyjne w obszarze obsługi umów ubezpieczenia. Nowe regulacje mają uwzględniać szczególną sytuację ZU w aspekcie rozpatrywania roszczeń. UKNF ma zaproponować wprowadzenie przepisu znoszącego obligatoryjne nakładanie sankcji administracyjnych za nieterminową likwidację szkód wskutek wystąpienia stanu zagrożenia epidemicznego koronawirusem COVID-19.

„UKNF, przygotowując pakiet wspierający odporność sektora ubezpieczeniowego, dążąc do utrzymania jego stabilnego funkcjonowania, dokonał przeglądu możliwych do zastosowania działań w tym zakresie. Katalog tych działań ma charakter otwarty, a jego poszczególne elementy mogą być wdrażane w zależności od rozwoju sytuacji. Część wskazanych kwestii pozostaje poza właściwością UKNF i wymaga ścisłego współdziałania m.in. z Ministerstwem Finansów, EIOPA, Ubezpieczeniowym Funduszem Gwarancyjnym, Polska Izbą Ubezpieczeń, Polską Agencją Nadzoru Audytowego, Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, z audytorami, a przede wszystkim z zarządami zakładów ubezpieczeń oraz pośrednikami ubezpieczeniowymi. Organ nadzoru deklaruje także – w możliwym zakresie – ograniczenie lub zawieszenie działań nadzorczych, zwłaszcza tych bardziej obciążających organizacyjnie lub kadrowo podmioty nadzorowane, a także pragmatyczne podejście do środków sankcyjnych związanych z brakiem wypełniania norm. Proponowane działania o charakterze nadzwyczajnym w przekonaniu organu nadzoru stworzą zarządom zakładów ubezpieczeń możliwość adekwatnej reakcji na obecne i przyszłe ryzyka, w tym związane z zachowaniem ciągłości ochrony ubezpieczeniowej udzielanej klientom na podstawie zawartych umów ubezpieczenia” – podsumowała Dagmara Wieczorek-Bartczak.

Prezes PIU: #PIN istotny dla rynku

„To szybka reakcja na niepewną sytuację związaną z pandemią COVID-19. Szybka i ważna dla rynku, który od lat zapewnia bezpieczeństwo i stabilizację wielu Polakom” – tak skomentował #PIN Jan Grzegorz Prądzyński, prezes zarządu Polskiej Izby Ubezpieczeń.

W swoim wpisie na blogu PIU prezes przypomniał, że ubezpieczyciele zareagowali błyskawicznie na sytuację, jaka powstała wskutek epidemii. „Cel jest tu niezwykle ważny: zapewnienie stałej ochrony klientom w nowych warunkach, zapewnienie ciągłości wypłat. Ale też umożliwienie pracy kilkuset tysiącom pośredników ubezpieczeniowych” – podkreślił.

Prezes zapewnił, że zakłady mają środki na bieżącą obsługę wszystkich zobowiązań i wypłatę świadczeń, a cały rynek jest stabilny. „Nowa sytuacja wymaga jednak pewnych zmian, które umożliwią nam działalność. W obecnych warunkach najważniejsze jest wprowadzenie ułatwień, które pozwolą na zachowanie ciągłości ubezpieczeń i zapewnienie ochrony tym klientom, którzy jej potrzebują. Do tej pory na ściśle regulowanym rynku ubezpieczeniowym nie wszystkie umowy można było zawierać zdalnie. Fakt, że UKNF dopuszcza przeprowadzenie całego procesu zawarcia umowy drogą elektroniczną, jest dla nas szczególnie istotny. Zwłaszcza w tych obszarach, w których teraz ochrona wydaje się kluczowa – w ubezpieczeniach życiowych. Zakłady ubezpieczeń są też poddane bardzo ścisłym regulacjom dotyczącym raportowania, przeprowadzania inspekcji i oceny BION. To bardzo duża część działalności zakładów, choć klienci nie zdają sobie z niej sprawy. Uwzględnienie koniecznej walki z pandemią i płynących stąd ograniczeń przy podejmowaniu decyzji sankcyjnych i w ramach kontroli Urzędu to istotna ulga dla zakładów” – zaznaczył Jan Grzegorz Prądzyński.

Prezes zdradził też, że po ogłoszeniu pandemii PIU przeprowadziła błyskawiczne konsultacje z zakładami ubezpieczeń. Izba zebrała propozycje inicjatyw, które w jej ocenie muszą zostać podjęte, by zapewnić bieżącą obsługę klientów.

Artur Makowiecki

news@gu.home.pl