W ubiegłorocznej edycji badania przeprowadzonego przez Allianz Trade ze Stowarzyszeniem Polskich Skarbników Korporacyjnych (PCTA) większość menedżerów finansowych optymistycznie oceniała perspektywy swoich firm i całej gospodarki. Obecnie na obu polach przeważają opinie negatywne.

Zdecydowana zmiana proporcji – więcej pesymizmu niż optymizmu

Po wspomnianym ubiegłorocznym optymizmie nie ma śladu, a wskazywane przyczyny to m.in. spadek obrotów – spodziewa się go w tym roku połowa ankietowanych kluczowych menedżerów finansowych. 67% badanych wskazuje na negatywne efekty inflacji, w tym na związany z tym wzrost kosztów finansowych ponoszonych przez ich firmy (a nie tylko na wzrost cen towarów i usług zaopatrzeniowych).

źródło: Badanie nastrojów finansistów 2023 Allianz Trade i Stowarzyszenie Polskich Skarbników Korporacyjnych

Stąd przeciętna rentowność (marża) własnej firmy na tle branży w opinii aż co drugiego ankietowanego zmniejszy się w skali całego 2023 roku. Tylko niespełna co dziesiąty finansista spodziewa się możliwości zwiększenia się w tym roku rentowności w swojej firmie.

Wyważone oczekiwania odnośnie do poprawy kondycji firm

42% ankietowanych wybierało jako ocenę perspektyw umiarkowany rozwój firm. Z kolei niespełna 18% deklarowało, że ich firma, pomimo globalnej niepewności, jest i pozostanie w fazie silnego rozwoju. 20% finansistów wskazywało, że firma, w której pracuje, jest i prawdopodobnie pozostanie w stagnacji. 18% respondentów wskazywało wprost możliwy regres w swojej organizacji.

– Słabsza kondycja wielu firm z różnych sektorów jest szczególnie widoczna w porównaniu do sytuacji przedsiębiorstw w trakcie i krótko po pandemii Covid-19, gdzie po okresie rynkowej niepewności w kolejnych miesiącach często obserwowaliśmy poprawę kondycji finansowej czy nawet działania strategicznie nakierowane na rozwój. W 2023 roku sytuacja jest zdecydowanie inna, a działania firm są nakierowane na optymalizację i zabezpieczenie sytuacji finansowej, m.in. poprzez aktywne zarządzanie mające na celu obniżenie kapitału pracującego. Część z firm, zwłaszcza mniejszych, ale też i duże korporacje, decyduje się na sprzedaż części biznesu. Ponieważ nie wszystkie firmy są w trudnej sytuacji, a rynkowe prawo podaży i popytu działa, firmy o wciąż stabilnej kondycji nastawione są na „łowienie” takich okazji M&A i upatrują w tym szanse swojego rozwoju – komentuje Małgorzata J. Grzegory, prezeska PCTA.

Czynniki ryzyka skłaniają firmy do zwolnień

Wysokie koszty, szczególnie wywołane niestabilnością cen energii elektrycznej oraz paliw, wpływają na wzrost ryzyka nieterminowego regulowania zobowiązań – 37% badanych wskazuje na bezpośredni skutek w postaci wzrostu niewypłacalności i upadłości polskich firm. Samego wzrostu skali opóźnień płatniczych spodziewa się 25% respondentów, a 16% z tej grupy mówi o najdrastyczniejszej formie: bankructwie kontrahentów.

– Poprawa perspektyw ekonomicznych jest w ocenie ankietowanych najmniej prawdopodobna i to zdecydowanie (11% ankietowanych oczekujących poprawy vs. 41% oczekujących pogorszenia). Niestety widać, jak te obawy się konkretyzują, m.in. planami dotyczącymi zmniejszenia zatrudnienia (w co czwartej firmie, której menedżer był ankietowany). Bezrobocie w Polsce jest obecnie obok Czech najniższe w UE – trudno więc znaleźć doświadczonego i wykwalifikowanego pracownika. Firmy starały się więc utrzymywać zatrudnienie jak najdłużej, a gdy je redukują, jest to znak, iż zostały przyparte do muru, nie mają już pola manewru. Świadczy to o rosnącym obciążeniu ich kapitału obrotowego i spadku marż na skutek zwiększonych koszów i wydłużających się opóźnień płatniczych – uważa Sławomir Bąk, członek zarządu ds. oceny ryzyka Allianz Trade Polska.

(AM, źródło: Multi AN)