Od 17 czerwca ubezpieczyciele komunikacyjni uzyskali dostęp do informacji o mandatach i punktach karnych. Będą też mogli uwzględniać te dane w kalkulacji składki ubezpieczeniowej w polisach dla posiadaczy aut. Rozwiązanie umożliwiające ubezpieczycielom dostęp online do bazy Centralnej Ewidencji Kierowców przygotował Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny we współpracy z Kancelarią Prezesa Rady Ministrów. Zainteresowanie integracją z tym systemem wyraziły zakłady kontrolujące ponad 80% rynku komunikacyjnego.
– Jesteśmy gotowi, by w określonym ustawą terminie udostępnić ubezpieczycielom dane o punktach karnych i naruszeniach w trybie dostępu zdalnego – mówi Małgorzata Ślepowrońska, prezes UFG. – Dostęp do tych danych pozwoli ubezpieczycielom na uwzględnienie kolejnego czynnika w procesie kalkulacji składki w ubezpieczeniach komunikacyjnych, co spowoduje, że jej wysokość stanie się jeszcze bardziej adekwatna do ryzyka. Kluczową rolą tej usługi jest jednak jej funkcja prewencyjna. Na polskich drogach dochodzi wciąż do licznych wykroczeń i związanych z tym wypadków. Mocniejsze konsekwencje dla osób łamiących przepisy powinny przełożyć się na poprawę bezpieczeństwa na drogach – dodaje.
Eksperci Funduszu przypominają, że ubezpieczyciele mają ustawowy obowiązek przeprowadzenia oceny ryzyka dla danego klienta przed zaoferowaniem mu polisy. To, które z dostępnych danych do tego wykorzystają, zależy już tylko od woli i polityki cenowej zakładu. W przypadku polis komunikacyjnych mogą to być m.in. historia ubezpieczeniowa oraz historia szkód z udziałem danego klienta, dane dotyczące pojazdu dostępne w Centralnej Ewidencji Pojazdów, a od 17 czerwca także dane na temat punktów karnych i naruszeń. W praktyce każdy ubezpieczyciel może brać pod uwagę inne czynniki i w innym stopniu uwzględniać je w składce ubezpieczeniowej.
– Na ten moment chęć zintegrowania się z systemem umożliwiającym dostęp do danych o punktach karnych i naruszeniach wyrazili ubezpieczyciele posiadający łącznie ponad 80% udziału w rynku ubezpieczeń OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Podpisali oni stosowne dokumenty i są w procesie uzyskiwania decyzji ministra właściwego do spraw cyfryzacji, prowadzimy również zaawansowane rozmowy z kolejnymi ubezpieczycielami – informuje Małgorzata Ślepowrońska.
Jak przebiega proces ustalenia składki?
Klient, który chce otrzymać ofertę ubezpieczenia OC posiadacza pojazdu mechanicznego (oraz opcjonalnie AC), proszony jest zawsze o podanie szeregu informacji: danych identyfikacyjnych, danych pojazdu, a często także dodatkowych informacji wymaganych przez ubezpieczyciela, jak np. przeznaczenie pojazdu, miejsce jego parkowania, to, czy będzie użytkowany przez młodego kierowcę etc. Dane określające czynniki ryzyka mające wpływ na wysokość składki są wzbogacane o dodatkowe, istotne z punktu widzenia oceny ryzyka informacje o przebiegu ubezpieczenia i historii szkód pozyskiwane z UFG. W 2021 r. ubezpieczyciele wysłali do UFG blisko 1,2 mld zapytań o te dane, zaś Fundusz udzielał na nie odpowiedzi w trybie teletransmisji danych.
W 2020 r. ubezpieczyciele dodatkowo uzyskali dostęp do bazy danych Centralnej Ewidencji Pojazdów (CEP), zawierającej takie informacje jak np. dane techniczne pojazdu, dane o właścicielach, badaniach technicznych, odczytach licznika (przebiegu), zgłoszeniach utraty pojazdu, wycofaniu z ruchu, zatrzymaniu dokumentów pojazdu, statusie rejestracji. Dostęp ubezpieczycieli do CEP możliwy jest za pośrednictwem systemu informatycznego UFG.
Fundusz będzie również pośredniczył w pozyskiwaniu przez ubezpieczycieli danych ubezpieczających o naruszeniach przepisów ruchu drogowego, przypisanych im punktach karnych i orzeczonych grzywnach. Ubezpieczyciele mogą, począwszy od 17 czerwca, uzyskać te informacje z Centralnej Ewidencji Kierowców. Te zakłady, które zdecydują się na wgląd w historię mandatowo-punktową danego kierowcy, będą mogły zobaczyć tylko aktualne dane, zgodnie z zasadami ich gromadzenia w ewidencji wynikającymi z przepisów. Warto uściślić, że będą to tylko informacje o naruszeniach, do których doszło na terenie Polski. Punkty za naruszenie przepisów ruchu drogowego po ich usunięciu z ewidencji nie będą udostępniane.
– Udostępnione towarzystwom ubezpieczeniowym informacje posłużą do określania wysokości stawek obowiązkowego ubezpieczenia OC. Dostęp do informacji ma nie zwiększyć średnich cen ubezpieczeń, a jedynie je zróżnicować, a to oznacza, że osoby które mają na swoim koncie punkty karne oraz popełniały wykroczenia, mogą zapłacić wyższe ubezpieczenie, nawet jeśli jeździły bezwypadkowo – tłumaczy Julia Langa z Yanosika.
Ekspertka podkreśla, że zmiany mają na celu poprawę bezpieczeństwa na polskich drogach, do czego przyczyniły się obowiązujące od początku roku przepisy, które m.in. znacząco podniosły stawki z taryfikatora mandatów. Jej zdaniem Polacy jeżdżą o wiele bezpieczniej.
– Stworzyliśmy zestawienie danych odnośnie do udziału przekroczeń prędkości jeszcze na początku tego roku, zawierało informacje z pierwszych trzech miesięcy. Zgodnie z naszymi danymi kierowcy już w styczniu tego roku jeździli poprawniej (+2,9%), aniżeli w 2021 roku. W drugim miesiącu 2022 r. Polacy za kółkiem zachowali większą o 0,3% poprawność jazdy, w porównaniu do analogicznego okresu w ubiegłym roku. Z kolei w marcu poprawność jazdy wzrosła o 3,1% w zestawieniu z tym samym miesiącem z 2021 roku – informuje Julia Langa. -Odnotowaliśmy znacznie mniejszą liczbę przekroczeń prędkości w obszarze zabudowanym. W styczniu 2021 roku kierowcy przekraczali prędkość o 10–20 km/h w obszarze zabudowanym w 9,1%, z kolei w tym samym miesiącu tego roku już tylko w 7,7%. W marcu tego roku udział przekroczeń prędkości o 10–20 km/h w obszarze zabudowanym spadł o 1,3%. Zmalał również udział przekroczeń prędkości o więcej niż 50 km/h – w styczniu 2021 roku wynosił 0,2%, w 2022 roku już 0,1%, w lutym tego roku również spadł o 0,1%, a w marcu już o 0,2%.
Szczegóły uprawnień
Nowe uprawnienia zakładów zostały nadane przez ustawę z dnia 2 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw, która wprowadziła zmiany w ustawie z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. Umożliwiają one udostępnienie zakładom ubezpieczeń danych z CEPiK i dostosowanie stawek ubezpieczeń komunikacyjnych do historii wykroczeń kierowcy oraz otrzymanych przez niego punktów karnych. Po zakończeniu oceny ryzyka zakład ubezpieczeń będzie miał obowiązek niezwłocznie usunąć te dane.
Regulacja określa, o jakich konkretnych naruszeniach przepisów ruchu drogowego (przestępstwach i wykroczeniach) zakłady ubezpieczeń będą miały informacje. Są to:
- Przestępstwa, o którym mowa w Kodeksie karnym, m.in. spowodowanie katastrofy, nieumyślne spowodowanie wypadku, prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzenie pojazdu bez uprawnień.
- Wykroczenia, o którym mowa w Kodeksie wykroczeń, m.in. spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym, wykroczenia przeciwko pieszym, jazda pod wpływem alkoholu lub środków odurzających, prowadzenie nieoświetlonego pojazdu, tamowanie ruchu, niepodporządkowanie się znakom, ograniczeniu prędkości, nieudzielenie pomocy, prowadzenie bez uprawnień, nielegalne dopuszczenie do ruchu, naruszenie innych przepisów PRD, naruszenie przepisów związanych z przejazdami kolejowymi lub nieostrożność poza drogą publiczną.
Ubezpieczyciele będą wiedzieli, jakie wykroczenie zostało popełnione, gdyż udostępniane im będą takie dane osób, które popełniły naruszenie przepisów ruchu drogowego, jak m.in.:
- imię i nazwisko, numer PESEL,
- suma punktów przypisanych za naruszenia na podstawie prawomocnego rozstrzygnięcia,
- kwalifikacja prawna, rodzaj czynu, data, godzina i miejsce jego popełnienia, liczba punktów przypisanych za naruszenia na podstawie prawomocnego rozstrzygnięcia,
- dane pojazdu, którym popełniono naruszenie – rodzaj, marka, model, numer rejestracyjny oraz w przypadku pojazdów zarejestrowanych za granicą kraj rejestracji pojazdu,
- rodzaj prawomocnego rozstrzygnięcia.
Wszystko to w związku z czynnościami zmierzającymi do zawarcia umowy ubezpieczenia, o której mowa w dziale II w grupach 3 i 10 załącznika do ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.
Artur Makowiecki
news@gu.com.pl
