W związku z wejściem w życie Polskiego Ładu na atrakcyjności zyska opodatkowanie działalności gospodarczej w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Przy wyższym pułapie przychodów (kilkanaście tysięcy złotych miesięcznie plus) i niskich kosztach działalności zmiany dotyczące składki zdrowotnej mogą być w tym przypadku zdecydowanie mniej dotkliwe niż przy opodatkowaniu liniowym i skalą podatkową.
Również agenci ubezpieczeniowi są uprawnieni do skorzystania z ryczałtu ewidencjonowanego. Należy jednak uważać na odpowiednią stawkę, bowiem przepisy przewidują różne stawki opodatkowania, w zależności od modelu prowadzenia działalności przez agenta i konkretnych usług przez niego świadczonych.
17% dla wolnych zawodów
Od początku 2021 r. zakres definicji wolnego zawodu na potrzeby opodatkowania ryczałtem został istotnie rozszerzony. Za wykonywanie działalności w ramach wolnego zawodu rozumie się pozarolniczą działalność gospodarczą wykonywaną osobiście, m.in. przez agentów ubezpieczeniowych.
Żeby działalność agenta została uznana za wykonywaną w ramach wolnego zawodu, agent powinien wykonywać działalność osobiście, tj. bez zatrudniania na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej osób, które pomagają mu wykonywać czynności związane z istotą działalności agencyjnej.
Agent, który zdecyduje się przejść na ryczałt, będzie obowiązany korzystać z ryczałtu 17% (najwyższa stawka) w sytuacji, w której będzie wykonywał działalność samodzielnie, ewentualnie będzie zatrudniał osoby niewykonujące czynności agencyjnych, np. zajmujące się organizacją pracy biura.
W naszej ocenie działalność agenta nie będzie natomiast wykonywana w ramach wolnego zawodu, jeżeli zatrudnia on inne osoby wykonujące czynności agencyjne (tzw. OFWCA). Taka sytuacja powinna dać możliwość korzystania z innej stawki.
Kiedy możliwe 15%?
Brak możliwości zakwalifikowania działalności agenta do wykonywanej w ramach wolnego zawodu nie wyklucza korzystania z ryczałtu. Co więcej, w takim przypadku stawka podatku powinna być niższa. Ustawa przewiduje bowiem stawkę opodatkowania 15% w odniesieniu do przychodów ze świadczenia usług finansowych i ubezpieczeniowych wskazanych w sekcji K PKWiU, innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów.
Przepisy posługują się oznaczeniami PKWiU, natomiast osoby prowadzące działalność gospodarczą posługują się kodami Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). Na szczęście, w łatwy sposób można przełożyć kody PKD wpisane w CEIDG na PKWiU i dzięki temu ocenić, czy osobie wykonującej czynności agencyjne przysługuje uprawnienie do zastosowania ryczałtu 15%. W pierwszej kolejności należy więc przełożyć kody PKWiU z sekcji K na PKD oraz zweryfikować, czy kod wpisany w CEiDG agenta im odpowiada.
W przypadku agentów ubezpieczeniowych zastosowanie może mieć m.in. kod PKD 66.22.Z – usługi agentów i brokerów ubezpieczeniowych (odpowiednik PKWiU 66.22). Wykonywanie przez agenta działalności oznaczonej powyższym kodem będzie co do zasady uprawniało go do korzystania ze stawki 15%, w sytuacji, w której nie będzie ona wykonywana w ramach wolnego zawodu (np. w przypadku zatrudniania OFWCA).
Z tego rodzaju ryczałtu powinna móc skorzystać również osoba prowadząca działalność gospodarczą i posiadająca status OFWCA, jednocześnie niebędąca agentem ubezpieczeniowym.
Co istotne, w przypadku ewentualnych wątpliwości dotyczących kwalifikacji usług i w związku z tym możliwości skorzystania z ryczałtu agent może wystąpić o wydanie interpretacji klasyfikacji statystycznej lub interpretacji podatkowej.
Stawka 15% powinna być także dostępna dla osób, które w ramach prowadzonej działalności oprócz ubezpieczeń dystrybuują inne produkty finansowe, np. kredyty. Sekcja K PKWiU zawiera właściwe kody dotyczące tego rodzaju działalności.
Inne stawki
Zdarzają się sytuacje, w których agenci świadczą poza pośrednictwem ubezpieczeniowym inne usługi, np. szkoleniowe lub doradztwa. Również w odniesieniu do przychodów z tego rodzaju usług ustawa przewiduje możliwość opodatkowania ryczałtowego. W tym przypadku należy prawidłowo ocenić charakter wykonywanych usług z perspektywy kategorii zawartych w ustawie i dokonać przyporządkowania do właściwej stawki.
Korzystając z różnych stawek, należy również mieć na uwadze konieczność prowadzenia ewidencji, która umożliwi identyfikację rodzajów przychodów opodatkowanych poszczególnymi stawkami. W przypadku braku ewidencji do wszystkich przychodów zastosowanie znajdzie najwyższa przewidywana stawka podatku.
Aleksandra Bońkowska
doradca podatkowy, partner w ALTO
Jakub Sobieski
aplikant radcowski, konsultant w ALTO
