Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA) opublikował grudniową odsłonę sprawozdania na temat stabilności finansowej, w którym analizuje wyzwania, jakie dla ubezpieczycieli i funduszy emerytalnych stwarza zmieniający się krajobraz makroekonomiczny. Oprócz omówienia kluczowych wydarzeń w sektorach, raport szczegółowo opisuje cztery tematy, które są szczególnie interesujące dla obu sektorów w obecnej rzeczywistości.
Autorzy sprawozdania zwracają uwagę, że wydarzenia ostatnich lat, które głęboko zmieniły otoczenie gospodarcze, stawiają ubezpieczycieli i fundusze emerytalne przed poważnymi wyzwaniami. Jako przykład wskazują ponowne pojawienie się ryzyka inflacyjnego oraz reakcję banków centralnych na rosnące ceny, które to elementy zdecydowanie odwróciły trwającą cztery dekady tendencję spadkowych stóp procentowych. EIOPA ostrzega, że chociaż wyższe stopy procentowe obiecują zwiększone dochody z inwestycji dla ubezpieczycieli i funduszy emerytalnych w dłuższej perspektywie, to w krótkiej perspektywie wiążą się z koniecznością poradzenia sobie ze stratami na istniejących portfelach instrumentów o stałym dochodzie. W szczególności ubezpieczyciele na życie mogą również spotkać się z wyższymi wskaźnikami rezygnacji i mniejszą liczbą nowych transakcji, ponieważ konsumenci mogą wybierać inne inwestycje, przynoszące wyższe postrzegane zwroty.
Połączenie niepewności geopolitycznej, wyższych kosztów refinansowania i zmniejszonego dochodu do dyspozycji gospodarstw domowych ze względu na inflację może w nadchodzących miesiącach wpędzić gospodarkę UE w recesję.
Sprawozdanie EIOPA o stabilności finansowej szczegółowo opisuje cztery tematy, które są szczególnie interesujące dla obu sektorów:
- Ryzyko płynności w sektorze ubezpieczeń. Znalazło się w centrum uwagi organów nadzoru ds. ubezpieczeń i funduszy emerytalnych dopiero niedawno. Z przeprowadzonego przez EIOPA badania przedsiębiorców indywidualnych wynika, że ich łączna sytuacja płynnościowa w 2022 r. pogorszyła się głównie na skutek spadku wartości obligacji. Ograniczona liczba ubezpieczycieli, którzy prognozowali ujemne przepływy pieniężne w 2023 r., dysponowała wystarczającą ilością płynnych aktywów, aby pokryć niedobór.
- Przywrócenie równowagi portfela po normalizacji monetarnej. W drugim artykule przeanalizowano, czy ubezpieczyciele dostosowują swoje portfele w kierunku tradycyjnych inwestycji o stałym dochodzie w obliczu rosnących stóp procentowych. W warunkach niskich stóp procentowych panujących w ostatniej dekadzie ubezpieczyciele szukali zysków w alternatywnych inwestycjach, takich jak nieruchomości, fundusze private equity i pożyczki. Wbrew oczekiwaniom powrotu do tradycyjnych inwestycji po normalizacji polityki pieniężnej, ubezpieczyciele jak dotąd nie wykazywali żadnych oznak powrotu do instrumentów o stałym dochodzie, a ich inwestycje w aktywa alternatywne w dalszym ciągu rosną.
- Potrzeby płynnościowe pracowniczych funduszy emerytalnych (IORP) w zakresie instrumentów pochodnych stopy procentowej. Wynikają z wezwań do uzupełnienia depozytu w przypadku instrumentów pochodnych stopy procentowej, z jakimi borykały się instytucje prowadzące IORP w związku z szybkim wzrostem stóp procentowych w 2022 r. Z analizy wynika, że w pierwszych trzech kwartałach 2023 r. IORP musiały wpłacać znaczną kwotę zmiennej marży. Użytkownicy instrumentów zlikwidowali znaczne kwoty kapitału własnego, a także inwestycji w fundusze akcji, obligacji i funduszy rynku pieniężnego, co doprowadziło do sprzedaży netto o wartości około 151 miliardów euro.
- Wpływ minionych recesji na ubezpieczycieli i wnioski na przyszłość. W artykule końcowym dokonano analizy historycznego wpływu minionych recesji na rynki finansowe, rentowność ubezpieczycieli i ich wycenę na rynkach akcji. Te informacje mogą dostarczyć wiedzy na temat potencjalnych skutków kolejnej recesji.
(AM, źródło: EIOPA)
