Minister Cyfryzacji wprawdzie zapewnił utrzymanie i rozwój systemu Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców, jednak nie zawarto umowy na realizację kluczowego elementu projektu „Modernizacja CEPiK”, który ma rozszerzyć i scentralizować źródła danych, a także poprawić funkcjonalność systemu, umożliwiając np. elektroniczne złożenie wniosku o uzyskanie prawa jazdy. Zmian wymagają również usługi, z których już można korzystać. Użytkownicy narzekają m.in. na czasochłonność wprowadzania danych i wyszukiwania informacji czy też niezgodność między informacjami, które ich dotyczą, a tymi, które znajdują się w Ewidencji – wynika z raportu Najwyższej Izby Kontroli.
W swoim opracowaniu NIK przypomniała, że budowa, utrzymanie i modernizacja CEPiK 2.0 jest finansowana z funduszu CEPIK, na konto którego wpływają specjalne opłaty wnoszone przez kierowców przy okazji rejestracji samochodu, zakupu OC posiadaczy pojazdów mechanicznych czy w związku z przeglądem auta przeprowadzanym w stacji kontroli pojazdów. Tymczasem jak ustalili kontrolerzy Izby, MC nie tylko z opóźnieniem ściągało te należności (zaległości zarówno w 2021 r., jak i w 2022 r. wyniosły ponad milion złotych), ale przede wszystkim z funduszu CEPiK resort ponosił wysokie wydatki na różnego rodzaju zadania, które nie dotyczyły systemu, a były związane głównie z informatyzacją państwa. I choć działo się tak w zgodzie z obowiązującymi przepisami, to od stycznia 2019 r. do końca czerwca 2023 r. wydatki niezwiązane z systemem CEPiK 2.0 stanowiły od niemal 36% do 77,5% ogółu kosztów poniesionych przez fundusz. Jedynie w 2018 r. całość tych wydatków przeznaczono na funkcjonowanie i rozwój CEPiK 2.0.
Wyniki kontroli skłoniły NIK do wystąpienia do organów państwa z szeregiem wniosków. Izba zwróciła się do prezesa Rady Ministrów o podjęcie działań, które zapewnią finansowanie z funduszu CEPiK wyłącznie zadań związanych z systemem informatycznym, zgodnie z pierwotnym celem ustanowienia funduszu. Z kolei minister cyfryzacji otrzymał następujące wnioski:
- podjęcie skutecznych działań mających na celu dokończenie budowy systemu CEPiK 2.0 w celu centralizacji ewidencji źródłowych (CEP, CEK) oraz udostępnienia kolejnych e-usług;
- kontynuowanie działań mających na celu ustalenie kwoty należności oraz zaległości Funduszu CEPiK;
- wprowadzenie skutecznego mechanizmu bieżącej weryfikacji należności oraz zaległości Funduszu CEPiK;
- bieżące dochodzenie należności przeterminowanych Funduszu CEPiK.
NIK skontrolowała Ministerstwo Cyfryzacji, Centralny Ośrodek Informatyki (COI), który na podstawie umów zawartych z resortem odpowiada za budowę, rozwój i eksploatację systemu, Państwową Wytwórnię Papierów Wartościowych, odpowiedzialną za udostępnienie organom rejestrującym pojazdy i wydającym uprawnienia do kierowania pojazdami specjalnej aplikacji umożliwiającej bezpośredni dostęp do danych zgromadzonych w CEPiK, 14 starostw powiatowych, 14 stacji kontroli pojazdów.
Kontrola objęła okres od 1 stycznia 2018 r. do 22 września 2023 r.
(AM, źródło: NIK)
