2 marca Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji niektórych ustaw w związku z przeniesieniem środków z otwartych funduszy emerytalnych na indywidualne konta emerytalne. Nowe przepisy zmienią obecny model funkcjonowania OFE.
Nowelizacja przewiduje zmianę formy działania funduszy, których członkowie będą mieli do wyboru dwa warianty. Opcją domyślną będzie przeniesienie środków z OFE na IKE. Alternatywą będzie złożenie deklaracji o przeniesieniu środków w całości do ZUS. Rozwiązanie to gwarantuje prywatny charakter oszczędności na IKE, które będą podlegały dziedziczeniu. Projektodawca założył, że w wyniku wejścia w życie regulacji osiągnięte zostaną dwa cele: wzrost wartości oszczędności emerytalnych Polaków poprzez upowszechnienie IKE oraz odbudowa zaufania do systemu emerytalnego. Chodzi o jasne oddzielenie systemu dobrowolnego i prywatnego oraz powszechnego i obowiązkowego.
„Rząd przyjął projekt ustawy o przekształceniu OFE w IKE z możliwością przeniesienia środków do ZUS. Pozwoli to na uporządkowanie systemu emerytalnego w oparciu o 3 rozwiązania: emerytura dożywotnia z ZUS, prywatne środki z systemu pracowniczego (PPK, PPE) i indywidualnego” – skomentował na Twitterze Paweł Borys, prezes Polskiego Funduszu Rozwoju.
Przekazanie bez formalności
Projektowane przepisy przewidują, że OFE zostaną przekształcone w specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte prowadzące IKE. Każdy ubezpieczony będzie miał prawo wyboru – domyślną opcją będzie przeniesienie środków z OFE na IKE, z możliwością jego dalszego dobrowolnego zasilania. Nie będzie to wymagało podejmowania jakichkolwiek czynności czy dostarczania dokumentów przez oszczędzających. Pieniądze zgromadzone w IKE będą prywatne i dziedziczone w przeciwieństwie do środków w ZUS.
– Środki zgromadzone na IKE będą prywatną własnością oszczędzającego i nie będą mogły stanowić przedmiotu transferu do budżetu państwa. Sprawa jest prosta: było OFE, pieniądze były publiczne. Będzie IKE, pieniądze będą prywatne – podkreślił minister finansów, funduszy i polityki regionalnej Tadeusz Kościński.
W przypadku, gdy członek OFE skorzysta z prawa do złożenia deklaracji o przeniesieniu jego pieniędzy do ZUS, środki te zostaną w całości zapisane na koncie ubezpieczonego prowadzonym w ZUS, a odpowiadające im aktywa trafią do Funduszu Rezerwy Demograficznej. Wypłata środków z IKE będzie możliwa po osiągnięciu wieku emerytalnego i będzie wolna od jakiegokolwiek podatku.
Za transfer trzeba zapłacić
Nowela wprowadza też opłatę przekształceniową na rzecz Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w łącznej wysokości 15% wartości aktywów OFE. Projektodawca tłumaczy konieczność jej pobrania tym, że emerytury z ZUS są opodatkowane podatkiem dochodowym PIT o stawce wynoszącej 17 lub 32%. Opłata wprowadzona w celu zachowania równowagi zostanie rozłożona na 2 raty, obie płatne w 2022 r. Płatnikiem będą specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte, powstałe z przekształcenia OFE. Danina ma też zapewnić równe traktowanie uczestników OFE przenoszących aktywa do IKE oraz ubezpieczonych w ZUS.
– Aby przygotować się na zmiany, powinniśmy dokładnie przemyśleć, po pierwsze, ile lat nam zostało do emerytury, po drugie, powinniśmy sprawdzić, ile środków mamy do rozdysponowania, i skalkulować, ile nas wyniesie dzisiaj opłata przekształceniowa i ewentualnie przyszłe świadczenie emerytalne z dodatkiem, który będzie obliczony przez podzielenie na kolejne miesiące przyszłej emerytury – tłumaczy w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Biznes dr Edyta Wojtyla, ekonomistka z Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu.
W ramach IKE środki pochodzące z OFE będą wyodrębnione i będą mogły zostać wycofane po osiągnięciu wieku emerytalnego. Ponadto, aby zapewnić bezpieczeństwo tych środków, w funduszach prowadzących IKE będą wydzielone dwa subfundusze. W okresie 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego środki będą sukcesywnie przenoszone do subfunduszu, który ma określoną ostrożniejszą politykę inwestycyjną.
Jednym z głównych założeń jest także likwidacja tzw. suwaka, który obecnie pomniejsza oszczędności emerytów zgromadzone w OFE. 10 lat przed emeryturą zaczynają one być stopniowo przekazywane do ZUS. Po zmianie stworzone zostaną podstawy dla systemowego gromadzenia oszczędności emerytalnych.
Obecnie w OFE jest ok. 15,4 mln członków, a średnie saldo na rachunku wynosi 9689 zł.
Transformacja od przyszłego roku
Ustawa ma wejść w życie 1 czerwca 2021 r. Czas na składanie deklaracji o przeniesieniu środków z OFE do ZUS został wyznaczony od 1 czerwca 2021 r. do 2 sierpnia 2021 r. Przekształcenie OFE w specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte nastąpi 28 stycznia 2022 r.
AM, news@gu.home.pl
(źródło: premier.gov.pl, Newseria, Twitter)
